EUWS 11
VERKEERSSLACHTOFFERS KOOS SPEE
Als landelijk
verkeersofficier
zocht Koos
'flitspaal' Spee
volop de media en
wist hij het aantal
verkeersdoden te
halveren naar ruim
600 per jaar. Nu stijgt
het aantal slachtoffers
weer, tot Spee's
afgrijzen.
Vorige week reed Koos
Spee (73) toevallig op
de A12 langs de ver
keerspolitie te Wad-
dinxveen. Vanuit zijn
raam zag hij een tiental
politiewagens geparkeerd. ,,Die auto's
horen op de weg, waarom staan ze
stil?'' Het voorbeeld illustreert de in
zijn ogen falende verkeersaanpak. ,,Als
ik op de snelweg rijd, zie ik overal au
tomobilisten rechts inhalen, bum-
perkleven of onnodig links rijden. En
geen politie te bekennen.''
In het boek Een flitsende carrière ver
haalt Spee over zijn strijd voor meer
verkeersveiligheid. Hij heeft recht van
spreken, vanaf 1996 belichaamde hij als
landelijk verkeersofficier twaalf jaar
lang de jacht op verkeersovertreders.
Met innovatief gebruik van flitspalen
en trajectcontroles werden miljoenen
automobilisten op de bon geslingerd.
Radarverklikkers gingen in de ban.
Het leverde Spee landelijke bekend
heid en de bijnaam 'Koos Flitspaal' op.
Populair bij automobilisten werd hij
er niet mee. Behalve veel dreigbrieven
kreeg Spee in 2004 zelfs een lawinepijl
door zijn brievenbus geduwd. Een da
der is nooit gevonden. ,,Zelf ben ik al
tijd kalm gebleven, maar mijn vrouw
weigert nog altijd te slapen als het
alarm niet eerst is aangezet.''
In zijn boek spaart hij zijn politie,
maar vooral de politiek niet. Neem mi
nister Cora van Nieuwenhuizen van
Verkeer, die terug naar nul verkeersdo
den wil. Spee, cynisch: ,,Er liggen tal
loze mooie plannen, alleen ontbreekt
één paragraaf: de handhaving.''
,,Politie en justitie lijken zich liever
met criminaliteit bezig te houden. Ook
de media vindt verkeersveiligheid niet
sexy. Kijk, als MH17 neerstort schrij
ven jullie daar jaren over. Zevenhon-
ït
'V.'V-"/.
derd verkeersdoden zijn twee Boeings
of twintig volle touringcars. Toch
komt op de jaarlijkse herdenking voor
verkeersslachtoffers slechts een hand
jevol mensen af.''
,,Onder mijn leiding waren er 750 ver
keersagenten, die niets anders deden
dan patrouilleren en aanhouden. Op
vallend én onopvallend. Nu vertrouwt
de politie vooral op flitspalen en tra
jectcontroles.''
„Flitspalen zijn zeer effectief, maar er
dient balans tussen flitsbonnen en
staandehoudingen te zijn. Nu is het
aantal aanhoudingen onder de 5 pro
cent gezakt. Dat moet minstens het
dubbele zijn.''
,,Automobilisten moeten het gevoel
hebben dat de politie erbovenop zit.
De politie moet zichtbaar zijn en de
subjectieve pakkans hoog.''
Spee begint over het gedaalde aantal
alcoholcontroles. Volgens Egbert-Jan
van Hasselt, tegenwoordig Nederlands
hoogste verkeerspolitieman, werken
die niet meer doordat automobilisten
elkaar meteen met hun smartphones
waarschuwen. „Gelul" zegt Spee. ,,Het
eerste half uur sta je er echt niet voor
niets. Als de opbrengst minder wordt,
verplaats je de fuik. Dan gaan mensen
opnieuw appen. Zo ben je zichtbaar.''
Toen Spee in 1996 begon, bedroeg
het aantal jaarlijkse verkeersdoden
bijna 1200. Procureur-generaal Dato
Steenhuis, Spee's superieur, beweerde
doodleuk dat automobilisten relaxter
gingen rijden van een paar pilsjes op.
Spee ging voortvarend te werk: hij
stopte het bonnen draaien, maar liet
analyseren waar de meeste ongevallen
plaatsvonden. ,,Daar gingen we con
troleren.'' Bij het ministerie van Justi
tie kreeg hij extra geld los voor de ver
keersveiligheid. Uiteindelijk beschikte
Spee over een budget van 80 miljoen
euro, waarmee hij ieder van de 25 re
giokorpsen 30 mensen erbij gaf.
,,Ik wil méér politie zichtbaar op de
weg, maar ook meer onzichtbaar
Er liggen
talloze
mooie
plannen,
alleen
ontbreekt
dehand
having
blauw door videoauto's en onopval
lende motoren. Verder zou ik één snel
heidslimiet van 120 km/uur op snel
wegen invoeren. Dat is duidelijk én
uitstekend handhaafbaar.''
,,Die zijn er voldoende, wel zou ik op
gevaarlijke trajecten palen aan elkaar
knopen. Dan laat je ze op de ene dag
individueel flitsen en op de andere
voer je een trajectcontrole uit. Dat
geeft een verrassingselement.''
,,Ik zou het wettelijk mogelijk maken
dat de politie de smartphone van over
treders in beslag kan nemen. Pik ver
volgens twee scholieren uit een groep
fietsers, idem dito in de auto. Dan is
het appen snel afgelopen.''
,,Je kunt overtreders moeilijk de eerste
10 kilometer cadeau geven. Ik denk dat
de woede er meer in zit dat automobi
listen voor iets te hard rijden worden
bekeurd, maar tegelijk andere auto's
ongestraft zien bumperkleven en over
de vluchtstrook rijden. Daarom is die
handhaving zo belangrijk.''
,,De afgelopen tien jaar is de aandacht
voor verkeersveiligheid ernstig ver
slapt. Neem voormalig verkeersminis
ter Melanie Schultz. Ik heb haar op niet
één wetsvoorstel betrapt dat de ver
keersveiligheid werkelijk beter
maakte. Ze wilde de historie in als de
minister van 130 km/uur. Het is aan
haar beleid en dat van de kabinetten
Rutte te danken dat het eerdere doel
van vijfhonderd doden in 2020 niet
wordt gehaald.
„Liberale politici belijden hun liefde
voor de auto met de mond, maar on
dertussen moeten flitspalen geld blij
ven genereren. Het CDA is even op
portunistisch. Nederland is het enige
Europese land waar trekkers geen ken
teken hebben. Er lag eind 2016 een
wetsvoorstel, waaraan vijftig organisa
ties meewerkten. Maar ja, er kwamen
Kamerverkiezingen en het CDA telt
veel boeren onder zijn kiezers. De wet
werd dankzij CDA en VVD wegge
stemd.''
,,We waren na Malta het veiligste land
van Europa. Van heinde en verre kwa
men overheden bij ons kijken. De Wet
Mulder waarbij boetes administratief
werden afgedaan was een noviteit, net
als ons gebruik van flitspalen. Nu staan
we elfde en tellen België en Frankrijk
per miljoen inwoners minder ver
keersdoden dan wij. Dat steekt.''
vrijdag 25 oktober 2019
GO
'Politieauto's horen op de
weg, waarom staan ze stil?'
David Bremmer
Soesterberg
Afgelopen jaar vielen er 678 doden
in het verkeer, een toename van 10
procent. Hoe kan dat?
Er is te weinig verkeerspolitie
op de wegen?
Zegt de man van de flitspalen...
Wat maakt zichtbaarheid zo
belangrijk?
Als Koos Spee opnieuw verkeers
officier is, wat doet u dan?
Automobilis
ten moeten
het gevoel
hebben dat
de politie
erbovenop
zit, vindt oud-
landelijk
verkeersoffi
cier Koos
Spee. foto
KOEN VERHEIJDEN
-Koos Spee
Flitspalen?
Wat vindt u van het nieuwe
appverbod op de fiets?
Irritatiefactor blijft de vele
kleine snelheidsboetes van
3-4 km te hard...
In uw boek spaart u politiek
Den Haag en diverse verkeers
ministers niet. Waarom?
Wellicht wil de VVD automobilisten
niet dwarsbomen
Is Nederland geen gidsland
op verkeersgebied meer?
