II
'De helft van wat
je leest, is niet waar'
Nederlandse pensioenstelsel beste in de wereld
ECONOMIE 17
echt: geld verdienen én de wereld
beter maken. Unilever verplichtte
zichzelf mensen uit de armoede te
helpen, de hygiëne in arme landen
te verbeteren en duurzaam in te
kopen.''
Eigenbelang
Vaak ontmoeten dergelijke initia
tieven van bedrijven veel scepsis.
„Polman vindt dat achterhaald. Hij
vindt echt dat de zorgen van bur
gers en bedrijven dezelfde zijn, en
dat we de handen ineen moeten
slaan om de wereld een betere
plek te maken. Hij ziet dat natio
nale overheden te zwak zijn om te
handelen, en vindt daarom dat
multinationals die rol moeten ver
vullen. Niemand kan succesvol
zijn in een wereld die faalt, ook
Polman ziet dat
nationale overheden
te zwak zijn om te
handelen, en vindt
dat multinationals
die rol moeten
vervullen
een groot bedrijf als Unilever niet.
Daarom was het welbegrepen
eigenbelang dat Unilever zich
onder Polman ging inzetten voor
een betere wereld."
Dat deed Polman op zijn Pol
mans. De Twent, die ooit priester
wilde worden, was als ceo geen
goede luisteraar, hij preekte
vooral. 'Paul Polman is veel te
dominant geworden', schrijft Smit
op een gegeven moment in Het
Grote Gevecht. 'In ieder zaaltje waar
hij optreedt, verdwijnt de zuurstof
voor anderen om zich te manifes
teren.' En ook: 'Hij is verslaafd
geraakt aan de kansel, aan zijn
preken.'
Uit de bocht
„Polman liep af en toe te ver voor
de troepen uit. Hij was écht over
tuigd van zijn koers, en snapte ook
niet dat mensen er anders over
konden denken. Hoe kun je hier
nou tegen zijn, dacht hij. Hij vond
dat een schande. Daarmee is hij uit
de bocht gevlogen."
De laatste jaren van Polman
werden ingeluid door een vijan
dige poging van de Amerikaanse
concurrent KraftHeinz Unilever
over te nemen. Hij sloeg de aanval
af, maar de financiële markten
dwongen hem meer naar de aan
deelhouders te luisteren, en min
der focus op duurzaamheid te leg
gen. Polman ging eruit met een
knal: zijn plan om het hoofdkan
toor van Unilever naar Rotterdam
te verplaatsen mislukte, en in een
interview met deze krant veegde
hij daarna de vloer aan met alles
en iedereen (zie kader).
Smit denkt dat dat zijn nalaten
schap niet blijvend zal kleuren. ,,Ik
hoop echt dat zijn poging navol
ging krijgt. Of ik daarop vertrouw,
is een andere vraag. Je ziet ook nog
steeds bewegingen de verkeerde
kant uit, eigenbelang krijgt keer op
keer voorrang. Ik ben er absoluut
niet van overtuigd dat er op tijd
voldoende Polmannen opstaan
om ons voor ellende te behoeden.''
INTERVIEW
In een interview met deze
krant, gepubliceerd op
24 november 2018, rekent
Polman vervolgens af met
media, analisten en de
(Nederlandse) politiek. Zijn
toon roept verontwaardi
ging op. Zo zegt hij dat je
'niet naar de middelbare
school hoeft' om de logica
achter het afschaffen van
de dividendbelasting te
snappen. ,,Ik hoef dat niet
uit te leggen. Waarom moet
ik dat uitleggen?''
,,Dat is toch volledig bela
chelijk. Ik denk dat jij in een
te klein land woont en te
klein denkt'', antwoordde hij
op de suggestie dat de
dividenddiscussie zijn
nalatenschap in Nederland
wellicht zou kleuren.
En: ,,Je kunt niet meer in
een klein landje wonen en
een krant gaan schrijven.''
En ook: ,,De helft van wat je
in de krant leest, is niet
waar.''
In zijn boek schrijft Jeroen
Smit dat Polman na het
interview op het matje ge
roepen werd door zijn be
langrijkste toezichthouder,
Feike Sijbesma. 'Sijbesma
kan zo twintig dingen aan
wijzen die hij niet had moe
ten zeggen. Hoe is dat
mogelijk? Polman zegt
dat het hem niks kan sche
len, dat het maar journalis
ten zijn.'
Later komt hij tot inkeer. Hij
is weliswaar boos op de in
zijn ogen zwakke collega's
van de communicatieafde
ling en selectieve weergave
weergave van zijn verhaal in
de krant, maar hij beseft
ook dat hij zich heeft laten
gaan.
Het kwaad is intussen ge
schied. Het land valt over
hem heen en uit metingen
blijkt dat de reputatie van
Unilever na het interview
keldert.
In 2017 was Denemarken net iets
hoger geklasseerd. Dat land staat nu
tweede en is na Nederland het
enige andere land dat een A krijgt
voor de mate van financiële stabili
teit die het stelsel biedt na pensio
nering. De meeste werknemers
genieten een pensioen gebaseerd
op het gemiddelde inkomen.
De top tien wordt verder gevuld
door de landen Australië, Finland,
Zweden, Noorwegen, Nieuw-Zee-
land, Canada, Chili en stadstaat
Singapore. Zij scoren allen een B.
Japan, dat op plek 31 staat, scoort
een D. De belangrijkste aanbeve
ling voor het land is het verhogen
van de pensioenleeftijd, gezien de
stijgende levensverwachting.
Mercer bekijkt in het onderzoek
de pensioenstelsels van 37 landen
die gezamenlijk bijna twee derde
van de wereldbevolking omvatten.
Daarbij wordt onder meer gekeken
of de deelnemers er beter van wor
den, of het stelsel houdbaar is en of
er vertrouwen in het systeem is.
Het adviesbureau merkt op dat veel
landen te maken hebben met een
steeds ouder wordende bevolking.
Dat zet druk op de publieke midde
len. Volgens de Verenigde Naties
heeft in 2070 een vijfde van de we
reldbevolking de gepensioneerde
leeftijd bereikt. Nu is dat nog 9 pro
cent.
Thailand bezet de laatste plek in
de lijst. Het Aziatische land zou, al
dus Mercer, een verplicht mini
mumpensioen in moeten voeren
en de ondersteuning van de aller
armsten moeten verhogen. Veel
werknemers in Aziatische landen
sparen te weinig voor hun pensioen
in vergelijking met die in andere
landen.
Volgens Mercer scoort het Neder
lands pensioenstelsel hoog op het
gebied toereikendheid, duurzaam
heid en integriteit. Dat leidde tot
een totaal van 81 van de 100 punten,
0,7 punten meer dan vorig jaar.
Pensioenexpert Marc Heemskerk
van adviesbureau Mercer beseft dat
er veel te doen is rond het Neder
landse pensioenstelsel. ,,We zijn
met elkaar kritisch, en dat is ook
goed, want alleen dan kun je de
kwaliteit blijven borgen. Maar soms
is het goed om door dit soort onder
zoeken te beseffen dat we het
wereldwijd gezien erg goed voor
elkaar hebben.''
Ruimte voor verbetering is er op
het vlak van schulden van huishou
dens, die relatief hoog zijn. Dat
noemt Heemskerk opvallend.
,,Goed gevulde pensioenpotten
brengen klaarblijkelijk meer ver
trouwen om schulden aan te gaan.''
Ook in Denemarken hebben huis
houdens relatief veel schulden,
waarvan hypotheekschulden de
hoofdmoot vormen.
dinsdag 22 oktober 2019
Stuurde hij'nu wel of
niet een sms'je dat
een bom legde onder
de afschaffing van de
dividendbelasting?
Unilever-baas Paul
Polman over de
verhuizing die niet
doorging.
—Jeroen Smit
Jeroen Smit: ,,Unilever zette
zich onder Polman in voor een
betere wereld." fotohh
In Nederland werd het ver
trek van Paul Polman als
Unilever-topman de laat
ste maanden gekleurd
door een felle discussie
over de afschaffing van de
dividendbelasting. Polman
vond (net als zijn collega's
bij bedrijven als Shell en
AkzoNobel) dat die belas
ting moest worden afge
schaft. Anders zou Unilever
het hoofdkantoor nooit
naar Rotterdam verplaat
sen. Uiteindelijk werd de
dividendbelasting niet afge
schaft en ging de verhui
zing naar Rotterdam niet
door.
Ondanks dreigende kortingen is
het Nederlandse pensioenstel
sel opnieuw uitgeroepen tot het
beste van de wereld. Advies
bureau Mercer zette Nederland
in zijn Global Pensions Index net
als vorig jaar bovenaan.
David van der Heeden
Amstelveen
Nu is 9 procent van de wereld
bevolking gepensioneerd, in
2070 is dat 20 procent.