Helaas mannen, kale koppen
zijn moeilijk te stoppen
Dit zegt de wetenschap
Eureka! Oerkracht bij slachtoffers
y4
-■df
Als je als man de
haardos wilt
behoudenmoetje
er vroeg bij zijn
23
Eerst inhammen, dan een kale plek en uiteindelijk rest alleen een haarkrans op het
achterhoofd. Waarom overvalt dit de meeste mannen? En is er iets tegen te doen?
„Naarmate de leeftijd toeneemt,
verouderen de haarzakjes", vertelt
Tristan van Dongen. Hij is als arts
verbonden aan het Erasmus MC in
Rotterdam en heeft als aandachts
gebied haaruitval. „Hierdoor
neemt het aantal nieuwe haren af
en worden de overgebleven haren
dunner en grijzer."
Bij mannen kan dit proces ver
sneld worden door dihydrotestos-
teron (DHT), een omzettingspro
duct van het 'mannelijk-hormoon'
testosteron. Van Dongen: „Simpel
gezegd komt het erop neer dat
DHT de haarzakjes doet krimpen
en langzaam laat dichtgroeien,
waardoor de haren uiteindelijk
verdwijnen.''
Bij kalende vrouwen speelt DHT
een minder beduidende rol, vooral
omdat ze minder testosteron aan
maken dan mannen. Waarom
sommige vrouwen vroegtijdig
kaal worden, is nog niet helemaal
helder. „Waarschijnlijk produce
ren de haarzakjes minder oestro-
geen, waardoor de haargroeicyclus
verandert. Normaal gesproken be
schermt oestrogeen de haarzak
jes.''
Dat mannen hun haar verliezen,
is voor een groot deel genetisch
bepaald. Ook bestaan op dit punt
verschillen tussen bevolkings
groepen. Zo hebben blanke man
nen er meer last van. De manier
waarop kalende mannen hun haar
verliezen, is vrijwel altijd het
zelfde. Eerst worden de inham
men aan de voorkant groter. Dan
wordt het haar boven op het hoofd
dunner. En tenslotte blijft er een
krans van haar rondom de oren en
het achterhoofd over.
Dit komt door de anatomie van
het hoofd. Van Dongen: „Bovenop
het hoofd, onder de huid, bevindt
zich een groot peesblad dat ver
schillende schedelspieren met el
kaar verbindt. Door onder andere
de groei van ons hoofd trekken de
schedelspieren steeds strakker aan
het peesblad. Onderzoek laat zien
dat op de plekken van de inham
men en de kruin de trekkracht het
grootst is.''
Die spanning op het peesblad
zorgt ervoor dat de doorbloeding
afneemt en de druk op de haar-
zakjes toeneemt, wat in combina
tie met het DHT ervoor zorgt dat
de haren langzaamaan verdwij
nen. Dat het haar rondom de oren
en op het achterhoofd wel blijft
zitten, komt doordat hier geen
peesblad, maar goed doorbloede
spieren onder de huid zitten.
Mannen die hun haardos willen
behouden, moeten er vroeg bij
zijn. „Hoe eerder je erbij bent, hoe
beter het resultaat zal zijn. De
kans is dan groter dat de haarzak
jes nog te redden zijn. Dat kan met
een smeersel om de doorbloeding
te verbeteren of tabletten die de
aanmaak van DHT remmen. Die
behandeling is wel levenslang.''
Mannen met een hoofd zo glad
als een bowlingbal hoeven niet
meer op een wonder te rekenen.
„Met een haartransplantatie krijg
je in dat geval zelden een mooi re
sultaat, omdat er niet meer vol
doende donorgebied is om de hele
bovenkant mee te bedekken.''
Wetenschappers
vertellen over hun
eurekamoment.
Dit keer Rianne
Letschert (43),
rector magnificus
aan de Universiteit
Maastricht; onlangs
is ze verkozen tot
Topvrouw van het
Jaar.
,,Voor mijn onderzoek als
hoogleraar internationaal
recht en victimologie, de
wetenschap die het
slachtoffer bestudeert,
heb ik de meest vreselijke
dingen gezien. Van slacht
offers van terrorisme in
Libanon tot overlevenden
van de genocide in
Rwanda. Van de vrouw
die na een verkrachting
haar kinderen voor haar
ogen vermoord zag wor
den tot mensen die da
genlang werden gemar
teld.
Ieder slachtoffer reageert
daar anders op en ver
werkt het ook anders.
Een slachtoffergroep is
dus geen homogene
groep, wat een uniforme
aanpak ook zo ingewik
keld maakt. Dat leerde ik
uit mijn interviews en zag
ik ook terug in de verza
melde data.
Dankzij al die ontmoetin
gen kwam ik niet alleen
tot mijn eurekamoment,
maar tot mijn allerbelang
rijkste levensles. De veer
kracht van deze mensen is
ongekend en lijkt soms
onbegrensd. Als ik be
dacht dat mij of mijn kin
deren geweld zou worden
aangedaan, dan beeldde ik
me altijd in dat ik er nooit
overheen zou komen.
Maar de slachtoffers die ik
sprak, tonen vaak een be
paalde oerkracht om door
te gaan, hoe moeilijk het
soms ook is. Mensen zijn
sterker dan we denken.
Het interessante wellicht
is dat ik de relativerende
levenslessen uit mijn on
derzoekswerk ook ge
bruik bij mijn bestuur
lijke werk. Er zijn immers
mensen die altijd lopen te
zeuren over futiliteiten en
vinden dat ze recht heb
ben op van alles en nog
wat. En dat vaak zonder
eigen verantwoordelijk
heid te tonen. Dan zeg ik
bijvoorbeeld dat we nu
niet bezig zijn om het
conflict tussen Israël en
Palestina op te lossen. Dat
relativeert vaak. Zeker
omdat mensen weten wat
voor gruwelijkheden ik
heb gezien.''
w Kijk op de site
J bij /wetenschap
FOTO SHUTTERSTOCK
KAJ VAN ARKEL
-Jim Jansen
Wetenschap wordt gemaakt in samenwerking met NewStientiSt en met l f vanvnederland
