richting Iran overleefde'
Ik volg het
nieuws over Syrië
op de voet, de
hele dag ben ik
ermee bezig'
17
sale executies en die er alles aan
deed om de Koerdische cultuur
en identiteit volledig uit te wis
sen. Mijn moeder was zich goed
bewust van de risico's van de
vlucht, maar die wogen voor haar
niet op tegen een potentieel
glansrijke toekomst voor haar
kroost.
Heimwee
Mijn eerste jaren in Nederland
verliepen extreem moeizaam. Ik
plaste in mijn bed, had zo veel
nachtmerries dat ik bij een kin
derpsycholoog liep. Ik miste ons
huis in Koerdistan, de vijver in
onze grote tuin, de kippen van de
buren en onze notenboom waar
ik zo graag in klom. Mijn broer
sliep met een foto van papa onder
zijn kussen, zodat hij hem iedere
avond welterusten kon wensen.
Voor mijn moeder moet dat
heel moeilijk geweest zijn. Zij had
ook heimwee, maar daarbovenop
een knagend geweten omdat ze
ons zo verdrietig zag. In de kleine
kamer die we met zijn drieën
deelden in asielzoekerscentrum
Zeewolde, hingen verschillende
schilderijen van Bob Ross-achtige
berglandschappen. De bergen ga
ven ons in ieder geval nog de illu
sie van een thuisgevoel.
Eenmaal buiten het asielzoe
kerscentrum, toen we eindelijk
een 'echt' plekje hadden bemach
tigd in Nederland, vonden we
langzaam onze weg in de Neder
landse maatschappij.
Nederland is nu al 25 jaar mijn
thuisland, maar in mijn hart heb
ik nog steeds een ontheemd ge
voel. Koerdistan is de plek waar ik
met mijn gedachten ben als ik
mijn vader, de achterblijver, mis.
Het is ook de grond waar mijn
hart dramatisch naar verlangt tij
dens de viering van het Koerdi
sche nieuwjaar Newroz, volgens
de legende de dag dat de Koerden
in een ver verleden hun onder
drukker versloegen. Toen wél.
Mijn broer en ik luisteren tijdens
Newroz nog steeds Koerdische
volksmuziek van Hassan Zirak,
allemaal liedjes van weemoed en
verlangen.
Toen ik twee zomers geleden
een bezoek bracht aan Koerdistan,
besefte ik hoezeer ik nog steeds
verbonden ben met mijn Koerdi
sche geboortestreek. Het ritme en
temperament van Suleimaniya,
de luidruchtige Koerdische gast
vrijheid en de chaos in alle facet
ten van het dagelijks leven.
Die zomer sprak ik avonden
achter elkaar urenlang met een
goede vriend van mijn vader, Fer
had, die ik 'mame' (Koerdisch voor
oom) noem en die al 22 jaar
peshmergastrijder is. Hij vertelde
me aangrijpende verhalen over de
massamoorden op onze volksge
noten.
Ferhad vocht onder andere te
gen de troepen van Saddam, net
als de meeste van zijn broers, ne
ven en andere mannen in zijn uit
gebreide familie. Ferhad vertelde
dat de Koerden van zijn leeftijd in
het verleden zo vaak gevlucht zijn
voor geweld, dat ze de tel zijn
kwijtgeraakt.
Gruwelijke moorden
Hij sprak over de gruwelijke
moorden in de jaren 80. Toen het
Iraakse leger 200.000 Koerden
doodde, in een poging een einde
te maken aan de Koerdische vrij
heidsstrijd. Hij vertelde over
Koerden die een autoband om
zich heen kregen, met benzine
werden overgoten en levend ver
brandden. Zijn kameraden die het
bevel kregen om voor hun fami
lies de stad uit te wandelen, waar
zij op de grote weg voor de ogen
van hun geliefden door tankge-
schut werden vernietigd.
Ferhad is nu 58, maar hij lijkt
met zijn doorgroefd gelaat, witte
haren en gebarsten handen veel
ouder. Jaren van oorlog en gevan
genschap hebben hun sporen ach
tergelaten. Zijn schoonzoon is
strijdend tegen IS overleden.
Met de komst van de Amerikanen
koesterde hij nog de hoop dat de
internationale gemeenschap de
Koerden, die in een coalitie met
het Westen tegen IS hebben ge
streden, zouden bijstaan. Ik reali
seerde me dat mensen die alles
hebben verloren, zoals Farhad,
zichzelf gaande houden door deze
manier van wishfull thinking. Wat
moeten ze anders?
Geen vrienden
Het doet vreselijk veel pijn om te
zien hoe de VS, die ooit onder de
indruk was van onze strijders, de
onverschrokken peshmergasolda-
ten, ons nu opnieuw laat vallen.
Voor de zoveelste keer. Dat wij
Koerden 'geen vrienden hebben'
wordt ons van jongsaf, en van ou
der op kind, voorgehouden. Des te
verdrietiger is het dat we toch
steeds weer op een positief scena
rio hopen.
Sommige familie, vrienden en
kennissen die we in Koerdistan
achterlieten, hebben in de strijd
tegen IS oog in oog gestaan met
IS-strijders. Ondertussen vreet
dat verleden van verraad aan de
ziel van iedere Koerd, voor wie
vrede blijkbaar alleen een pauze
tussen de wreedheden en oorlo
gen in is.
Van een veilige afstand kijk ik
met schuldgevoelens toe hoe de
Turken en de pro-Turkse islamis-
tische milities opnieuw Koerden
verslinden. Ik volg het nieuws
over Syrië op de voet, de hele dag
ben ik ermee bezig. De kringen
onder mijn ogen zijn het bewijs
dat de Turkse militaire operatie
me al dagen uit mijn slaap houdt.
Mijn vader, samen met Ferhad
de grootste optimist die ik ken,
verwachtte dat het na al die jaren
van terreur eindelijk beter zou
worden voor alle Koerden. Maar
ook hij is nu extreem somber.
,,Wat heeft die zogenaamde
bondgenootschap ons opgeleverd
nu wij noch politiek, noch econo
misch door het Westen worden
geholpen?" vraagt hij me aan de
telefoon. Ik durf hem niet te vra
gen hoe het met Ferhad gaat.
GO ZATERDAG 19 OKTOBER 2019
Boven: Naz met haar familie in Iran, waar ze in 1991 naartoe vlucht
ten. Rechtsonder: Ferhad, vriend van de familie, en Naz' oom Fa-
raydun, als jonge peshmerga's. Links: Ferhad nu. fotos afp en privéfotos
Naz Taha op haar
balkon in Rotter
dam. FOTO PIM RAS
