'Den Haag heeft geen
boerenverstand meer'
5
oom die in 2005 naar Australië is
geëmigreerd. Dat ziet hij zelf niet
zitten, te ver weg en te eenzaam.
Hij is op buitenlandstage geweest
in Engeland. ,,En een klasgenoot
was in Canada. Als je hem hoort,
dan wordt de landbouw daar nog
gerespecteerd. Daar hoor je ze niet
over de regels voor de gewasbe
scherming en de veehouderij. Ze
hebben er ook minder haast dan
hier, eventjes achter een tractor
rijden is er geen probleem."
Hij heeft het over vrijheid, ei
gen ondernemerschap. Als kleu
ter klom hij al op de stoel voor het
raam om te kijken wat zijn vader
aan het doen was. Of hij niet bang
is voor regels die het vrije onder
nemerschap kunnen dwarsbo
men?
„Natuurlijk, de regels zijn kei
hard, daarvan ben ik me bewust.
Het scheelt dat we hier vrij afgele
gen zitten. Ik ken klasgenoten die
in de omgeving van Rotterdam
boeren. Die spuiten niet overdag
maar 's avonds en dan krijgen ze
nog een hoop reacties. Op Sirjans-
land heb je maar driehonderd in
woners, dat valt dus mee."
Roulatie
Sinds 2013 worden de akkers van
Op 't Hof niet meer geploegd. Met
uitgekiende roulatie van de ge
wassen wordt geprobeerd meer
bodemleven te genereren. Het is
een poging om natuurlijker te
boeren. Jan is er niet al te optimis
tisch over: ,,Ik heb het gevoel dat
we er niet veel mee opschieten.
Zeker als we straks geen Round
up meer mogen spuiten krijgen
we te veel onkruid en zal de ploeg
meteen uit de schuur worden ge
haald."
Biologische landbouw, er wordt
hoog over opgegeven. Maar niet
door Jan. Op Schouwen kan er
niet worden beregend. Dat maakt
echt biologisch boeren vrijwel
onmogelijk. ,,Bovendien", zegt
hij, heb je gezien hoe ze met bran
ders het onkruid te lijf gaan? Alsof
dat ecologisch is, daar vliegen heel
wat gastanks doorheen. Het stuit
me ook tegen de borst dat er veel
Oost-Europeanen worden inge
zet. Een goede maat van me werkt
op een biologisch bedrijf, het stikt
er van het personeel, via een uit
zendbureau worden de busjes ge
stuurd."
Gedrieën
Zonder dat ze met elkaar hebben
overlegd, zijn de drie jonge boe
ren het over één ding eens. Zelf
doen ze alles om verantwoord te
produceren. De verandering zal
bij de consument en in de winkels
moeten beginnen. ,,Wij moeten
het hier maken", vat Jan op 't Hof
de situatie samen.
,,Dat is niet makkelijk als mensen
negen van de tien keer voor het
goedkoopste product uit het bui
tenland kiezen. Terwijl er wel
duizend euro voor een telefoon
wordt betaald. Dan moeten die
paar euro voor regionale produc
ten toch geen probleem zijn?"
GO ZATERDAG 19 OKTOBER 2019
Tom Vael (1998) uit Absdale (Ter-
neuzen) zit op de Aeres Hoge
school Dronten, afdeling agrifood
en bedrijfskunde. Momenteel is hij in Ca
nada, in de provincie New Brunswick in
de buurt van Grand Falls om te kijken
hoe het de boeren daar vergaat. In een
uitgebreid appbericht vertelt hij dat hij
graag het bedrijf van zijn ouders in de
Riet- en Wulfsdijkpolder wil overnemen:
,,Mijn ouders hebben een mooi bedrijf
opgebouwd waar ze trots op mogen zijn
en waar ik ook trots op ben. Ik ben de
zesde generatie van de familie Vael op
dit bedrijf."
Waarom oriënteer je je dan in Canada?
„Drie jaar geleden ben ik tijdens mijn op
leiding op het Groencollege Goes naar
Canada geweest op buitenlandstage.
Toen heb ik veel geleerd. Heel belangrijk
is dat de boer in Canada niet wordt weg
gepest door de overheid. Hier waarderen
de overheid en de consument de boeren.
Ik wil boer zijn en voedsel produceren
voor de mensen die dit waarderen. Ook
is dit gebied van Canada prachtig van
natuur. Wat in Nederland helaas niet
het geval meer is, met
alle 'ge
maakte natuurstukjes'. Het bouwplan is
hier vele malen extensiever (er wordt
minder ingegrepen in de natuur, red.)
dan in Nederland, waardoor de boeren
meer rust in hun dagelijkse werk ervaren.
Dit is mogelijk doordat de boer in Ca
nada gegarandeerd de kostprijs krijgt
voor zijn geteelde product."
Wat zou er in Nederland moeten veran
deren?
,,Ten eerste moet de overheid eens stop
pen met het continu maken van nieuwe
regeltjes en extra vergunningen. De boer
heeft bijna meer werk aan alle papieren
dan aan het boeren. Het grootste pro
bleem is dat de overheid haar boeren
verstand verloren heeft en tegenwoordig
puur op emotie beslissingen neemt."
Wanneer beslis je over emigratie of in
Nederland blijven?
,,In het laatste jaar van mijn opleiding wil
ik mijn definitieve besluit nemen."
Tom Vael uit Absdale is in Canada om te ervaren
hoe het daar de boeren vergaat: „Hier
waarderen de overheid en de
consument de boeren." foto privé
