9
Dick van der
Heijde is verlamd.
Hij kan alleen maar
knipperen met zijn
ogen. Dat belet
hem niet boeken te
schrijven. Zijn
tweede wordt
vanavond in Goes
gepresenteerd.
TWEEDE BOEK DICK VAN DER HEIJDE SCHRIJFT MET ZIJN OGEN
Ik was nogal een spraakwater
val', schrijft Kapellenaar Dick
van der Heijde in het boek Je
zal m'n ouders maar zijn, dat
vanavond wordt gepresen
teerd in 't Beest in Goes. Hij heeft
het dan over het begin van de jaren
tachtig. Het is een zinnetje dat op
valt, omdat Van der Heijde op 28-
jarige leeftijd een herseninfarct
kreeg dat hem het locked-insyn-
droom bezorgde.
Sinds 1991 is hij verlamd en zit hij
opgesloten in zijn lichaam. Praten
kan hij niet meer. Hij kan alleen
communiceren door met zijn ogen
te knipperen. Dat weerhoudt hem
er niet van zijn verhalen te blijven
vertellen. Je zal m'n ouders maar zijn
is zijn tweede boek, na M'n ogen
zeggen alles, waarin hij negentien
jaar geleden beschreef wat hem na
zijn herseninfarct overkwam.
Zijn eerste boek eindigt met de
constatering dat hij nog zo veel
zou willen vertellen, maar denkt:
'Ach, laat maar gaan.' Gezien het
nieuwe boek is Van der Heijde van
gedachten veranderd. In Je zal m'n
ouders maar zijn heeft hij zijn leven
vóór zijn herseninfarct beschre
ven. Het is een eerbetoon aan zijn
ouders.
Toch spelen ze maar een be
perkte rol in het verhaal. Van der
Heijde vertelt hoe hij opgroeit in
Wilhelminadorp, naar school gaat
in Goes, gegrepen wordt door mu
ziek, en werkt op proefstations
voor fruitteelt in Wilhelminadorp
en Ouwerkerk en uiteindelijk als
stoffeerder. Het boek schetst een
mooi beeld van het leven van jon
geren in en rondom het Goes van
de jaren zeventig en tachtig. Het
gaat over jeugdsozen in de Beve-
landse dorpen, uitstapjes naar
Amsterdam en Groningen, de pas
sie voor symfonische rock in een
tijd dat punk de popmuziek ging
domineren.
Tijdens een sooskamp in Re-
Ik heb vijftien
maanden lang elke
dag geknipperd en
ben daarna nog vier
maanden aan het
schaven geweest
nesse vormt Van der Heijde met
vriendjes de band The Suckers en
ze fotograferen zichzelf op het
strand. 'Een Rotterdams blaadje
had de foto geplaatst, we beston
den dus echt, nu nog aan instru
menten zien te komen', schrijft hij
droogkomisch. De charme van het
boek schuilt in de eigen stem die
eruit opklinkt en de gedetailleerd
heid van de herinneringen.
BeschreefVan der Heijde in zijn
eerste boek een uniek leven, de be
levenissen die hij hier bij elkaar
heeft geknipperd zijn minder op
zienbarend. Wel dSt hij het op
nieuw voor elkaar heeft gekregen
letter voor letter een uiterst lees
baar boek te componeren. Met Je
zal m'n ouders maar zijn illustreert
Van der Heijde de fenomenale
kracht van zijn geheugen.
Een interview met Dick van der
Heijde is het makkelijkst via e
mail. Hij beantwoordt vragen op
dezelfde manier als hij zijn boek
schreef.
,,Het gaat nog steeds op dezelfde
manier. Ik vind het fijn face to face
contact te hebben met degene die
m'n woorden noteert. Het alfabet is
in drie rijtjes opgedeeld. De eerste
is van A tot en met I, de tweede van
J tot en met R en de derde van S tot
en met Z. Iemand vraagt 'Eerste rij,
tweede rij, derde rij?' en bij de ge
wenste rij knipper ik.
Vervolgens worden de letters van
dat rijtje opgenoemd en als dan de
juiste letter voorbijkomt knipper ik
weer. Zo maak ik woorden, zo maak
ik zinnen. Het overzicht bewaar ik
door veel van wat ik heb geschreven
terug te laten lezen en dat op te
slaan in m'n olifantengeheugen. Na
m'n eerste boek kreeg ik weliswaar
een op maat gemaakt communica
tieprogramma op de computer;
toch heb ik dat maar voor enkele
zinnen gebruikt. De computer lacht
namelijk niet terug als ik iets grap
pigs zeg."
,,Dat gaat ook allemaal via degene
die naast me zit te letteren. Er zijn
wel programma's die me daarbij
zouden kunnen helpen, maar om
dat ik m'n ogen niet zijwaarts kan
draaien, heb ik daar niks aan."
,,Ik heb vijftien maanden elke dag
geknipperd en daarna ben ik nog
vier maanden aan het schaven ge
weest."
,,Ja, vooral in die zin dat ik veel orde
en structuur heb leren aanbrengen.
Ik ben door het locked-insyndroom
eigenlijk al 28 jaar aan het kauwen
op het verleden waardoor alles wel
zijn plaatsje heeft."
donderdag 17 oktober 2019
'Ik kauw al 28 jaar op het verleden'
Ernst Jan Rozendaal
Goes
-Dick van der Heijde, schrijver
Je eerste boek heb je bij elkaar
geknipperd door een methode
die je toen letteren noemde.
Gaat het nog steeds zo, of helpt
de techniek je inmiddels een
handje?
Je kunt ook mailen, je zit op Fa-
cebook. Hoe gaat dat in zijn
werk?
Hoe lang heb je gedaan over dit
nieuwe boek?
Zou je kunnen zeggen dat het
locked-insyndroom je geheugen
heeft verscherpt?
Je zal m'n ouders maar zijn wordt
vanavond in 't Beest in Goes ge
presenteerd door Rob Kam-
phues.
Het boek is uitgegeven door uit
geverij Boekscout in Soest en
kost 18,99 euro.
A Dick van der
Heijde: ,,De
computer
lacht niet
terug als ik
iets grappigs
zeg.'' foto's
ERNESTA VERBURG
Dick van der Heijde schrijft door met zijn ogen te knipperen.
