Vliegen hebben
een favoriete
overwinterplaats
Oek de Jong hoopt steeds treetje hoger te komen
ZEELAND 3
SNUFFELMARKT
MIDDELBURG
donderdag 17 oktober 2019
vliegen. Tijdens het onderzoek
van het KAD worden veel ge
wone kamer- of huisvliegen
(Musca domestica) gezien en ge
vangen.
Nu lijkt het vooral om de
Musca autumnalis te gaan, ofte
wel het insect met de toepasse
lijke naam herfstvlieg. In de zo
mer heb je er binnen geen last
van. Ze leven dan in het vrije
veld en soms buiten op een
warme muur in het zonnetje.
Zodra het kouder wordt, vor
men ze zwermen die op zoek
gaan naar een plek om te over
winteren. „Sommige gebouwen
blijken favoriet, daar komen de
herfstvliegen vrijwel elk jaar te
rug, terwijl andere gebouwen
in de nabijheid nooit overlast
hebben van herfstvliegen", al
dus het KAD op zijn website.
De wat grotere klustervliegen
(Pollenia rudisvertonen het
zelfde gedrag en hebben een
voorkeur voor bepaalde wonin
gen en gebouwen. En mis
schien ook wel voor bepaalde
dorpen. De herfst- en kluster-
vliegen zijn wel gemakkelijk te
vangen, aldus het KAD. ,,Tij-
dens de overwintering zitten
de vliegen stil, maar ze kunnen
actief worden en rondvliegen
wanneer ze verstoord worden
of wanneer de ruimte tijdelijk
wordt verwarmd. Hun gedrag
en vlieggedrag ziet er moe en
onhandig uit."
vliegen hebben
een voorkeur voor
eten en lichte plek
ken. „Als de tv een
tijdje aanstaat zit hij vol
met vliegen." Ze wijst
naar het witte internet-
kastje van Delta. „Kijk",
zegt ze. ,,Hier hebben ze ook op ge
zeten." En al poetst ze het appa
raatje elke dag schoon, er zitten
steeds weer kleine bruine vliegen-
poepjes op.
Nog een paar weken, dan is het
voorbij, weet Elly inmiddels uit er
varing. Ze probeert ondertussen
van alles om de vliegen te van
gen. Een plastic zakje waar bo
lussen in hebben gezeten heeft
in de keuken een tweede leven ge
kregen als vliegenvanger. Alleen
naar de vliegen meppen doet ze zo
weinig mogelijk. Niet omdat ze
geen vliegenbloed wil vergieten,
maar Wuufke kan er niet zo goed
tegen als het baasje om zich heen
slaat.
Nieuwdorp en de vliegen zijn
onlosmakelijk met elkaar ver
bonden. De afgelopen tien, vijf
tien jaar verschijnt met grote
regelmaat een bericht dat inwo
ners van het dorp last hebben
van deze insecten. De oorzaak?
Niemand die het kan zeggen.
De gemeente Borsele heeft
verschillende keren deskundi
gen ingeschakeld om achter de
oorzaak van de vliegenoverlast
te komen. Onderzoekers van
het Kennis- en Adviescentrum
Dierplagen (KAD) in Wagenin-
gen waren de laatsten die aan
de slag gingen om het raadsel
op te lossen. Met lijmvellen en
lokstoffen werden vorige zomer
maandenlang vliegen gevan
gen. De conclusie, op sommige
plaatsen zitten heel veel vlie
gen, maar een aantoonbare
bron vond het KAD niet.
Er is geen peil op
te trekken, zegt de
gemeente Borsele.
Probleem is
dat de overlast
zich niet elk
jaar in steeds dezelfde
periode voordoet. De ene
keer ziet het in de zomer
zwart van de vliegen,
dit jaar komen de
klachten in de herfst.
Het zijn ook niet altijd dezelfde
De 67-jarige De Jong was te gast op
een bijeenkomst van de PZC en
boekhandel De Drvkkery. Aanlei
ding was de verschijning, vorige
maand, van zijn roman Zwarte
schuur. Die is uitgegroeid tot dé na
tionale literaire gebeurtenis van
2019, met lovende besprekingen,
topnoteringen in bestsellerlijsten
en een bekroning als Boek van de
Maand bij De Wereld Draait Door.
Net als zijn vorige roman, het mo
numentale Pier en oceaan (2012),
speelt Zwarte schuur zich mede afin
Zeeland. Hoofdpersoon is de schil
der Maris Coppoolse, die op het
toppunt van zijn roem wordt ge
confronteerd met de onthulling
van een groot geheim in zijn leven.
Op zijn 14e was hij betrokken bij
een misdaad, die zich op een zon
dagmiddag afspeelde in een zwart-
geteerde schuur. Als dat, decennia
later, bekend wordt, gaat alles in het
bestaan van Coppoolse schuiven.
In een vraaggesprek met PZC-re-
dacteur Jan van Damme zei De Jong
gisteren dat de kiem van Zwarte
schuur al jaren eerder was gelegd.
,,In de eerste scène wordt Maris bij
Goese Sas door drie jongens in el
kaar geslagen. Dat beeld had ik al in
mijn hoofd bij Pier en oceaan, maar
die scène bleef liggen. Kennelijk zit
mijn schrijverschap zo in elkaar, dat
bepaalde beelden zich blijven op
dringen. Daar kun je niet omheen.
Uiteindelijk is vernedering een heel
belangrijk gegeven in het boek ge
worden." Zwarte schuur is tot zijn
Ik laat mijn camera
het liefst zo diep
mogelijk zakken in de
menselijke geest
-Oek de Jong, schrijver
genoegen nóg beter ontvangen dan
Pier en oceaan. ,,Het komt ook iets
dichter bij mensen, omdat het een
roman van nu is. Bovendien pro
beer ik me per boek te ontwikkelen,
opnieuw een treetje hoger te ko
men."
De Jong schetste de lastige positie
van de hedendaagse romanschrij
ver. ,,Je moet de concurrentie aan
gaan met zaken zoals Netflix en so
ciale media. Het gedrang is echt
enorm. Maar wat een roman uniek
maakt, is dat je met geen enkel an
der medium de binnenwereld van
mensen zo gedetailleerd en diep
gaand kunt laten zien. En ik laat
mijn camera het liefst zo diep mo
gelijk zakken in de menselijke
geest." Ook spanning is voor De
Jong essentieel. Ik denk dat de he-
dendaagse schrijver enorm veel
aandacht dient te besteden aan
tempo, zintuiglijkheid en suspense.
Je moet steeds meer doen om men
sen bij de les te houden. Daar heb ik
in deze roman nog harder aan ge
werkt dan anders."
Zaterdag a.s. 19 oktober
wegensomstandigheden
gecanceld
als ze in je kopje drijven
Kijk op de site bij /video
Weer een vliegenplaag
in Nieuwdorp
Theo Giele
Nieuwdorp
Een vlieg op het kopje
bij Elly Kopmels. „Het
is vooral vies als ze
op je eten gaan zit
ten."
FOTO'S ERNESTA VERBURG
,,Ik geniet", zei schrijver Oek de
Jong gisteravond in de Oostkerk
in Middelburg. „Mijn boek is uit,
de spanning is eraf. De recen
sies zijn goed, maar wat ik nog
veel belangrijker vind is dat le
zers het boek omhelzen. Ik krijg
dagelijks reacties."
Rolf Bosboom
Middelburg
TNFÜTC118-62 47 36 n
SCHETSMAdKTEN@ZEELANDNET.NL
