1. Vaporfly
3. Kunststofracke
2. Haaienvinnenpak
4. Klapschaats 5. Old
Faithful
K
N
23
Meningen verschillen, technische innovatie in sport doet altijd stof opwaaien
Na een marathonweekend vol
wereldrecords plaatste atlete en
bewegingswetenschapper Miranda
Boonstra in deze krant vraagtekens bij
de nieuwste 'springveerschoen' van Nike,
die ze vergeleek met de klapschaats en
het polyurethane zwempak. Elke
.wetenschappelijke innovatie in de
sportwereld is steevast voer voor
dispössie, zo leren vijf voorbeelden.
_L
N
N
De nieuwste hardloopschoen
van Nike, dus. Zo'n beetje alle
records van de laatste jaren zijn
gelopen op deze wonder-
schoen, die volgens de
producent vier pro
cent energiebe
sparing oplevert.
Brigid Kosgei
droeg zondag
in Chicago de
ZoomX Vapor
fly Next% toen
zij het wereldre
cord van Paula
Raddiffe verpul
verde. Hetzelfde schoeisel
droegen alle 41 hazen die Eliud
Kipchoge een dag eerder in We
nen naar zijn marathon binnen
de twee uur piloteerden. De Ke-
niaan droeg zelf het nieuwste
Toen Björn Borg in 1991 na
tien jaar afwezigheid een
compleet mislukte comeback
maakte, vertrouwde hij nog
steeds op zijn houten racket. De
tenniswereld was toen echter al
lang overgestapt op het veel stij
vere kunststof. Door het gebruik
van grafiet, glasfiber, kevlar, car
bon en titanium wegen rackets
tegenwoordig niet alleen bijna
niets meer (nog maar 275 a 350
gram), tennis is door het
nieuwe materiaal in combinatie
met steeds grotere rac
ketbladen ook veel
meer een krachtsport
geworden. Services
met snelheden rich
ting de 200 kilometer
per uur waren in het
'houten tijdperk' zeld
zaamheden, nu staat
het record op liefst 263
kilometer per uur bij
de mannen (Sam
Groth) en 220 kilo
meter per uur bij
de vrouwen (Ge-
orgina Garcia
Pérez).
De aanvallende speelstijl ser
vice-volley is dood en begraven.
Wat men ook probeert met tra
gere banen en ballen, tennis
draait tegenwoordig vooral om
kracht. Maar of al dat gebeuk
vanaf de baseline de sport nou
verbeterd heeft? ,,De racketfa
brikanten bepalen volledig naar
wat voor tennis wij kijken'',
mopperde achttienvoudig
grandslamwinnares Martina
Navratilova, dertien jaar ge
leden al. ,,De tegenwoordige
rackets zijn veel te sterk, dus ga
je meer en meer eendimensio
naal tennis zien.
Vroeger had ten
nis nog wel wat
weg van
squash, nu
lijkt het
meer op ra-
quetball. Slaan maar, zo
hard als je
kunt."
model van de Vaporfly, waar
over nog weinig bekend is.
,,Door de vorm en bepaalde la
gen, zoals een carbonplaat,
is er sprake van minder
spierschade en lijkt
er een katapult
functie te zijn.
Zijn we dan nog
aan het lopen,
of lopen we op
springveren?",
zo vraagt bewe
gingsweten
schapper Miranda
Boonstra (47) zich af,
en zij is niet de enige.
Boonstra, zelf drievoudig Ne
derlands kampioene op de ma
rathon, vindt dat er regelgeving
moet komen. ,,Maar daar is het
eigenlijk te laat voor."
Twee jaar lang was het niet
de vraag wie de snelste
zwemmer was, maar wie het
snelste pak droeg. Na de Spe-
l/_
len kwamen alle fabrikanten
in 2009 met verbeterde ver
sies, die het drijfvermogen
nog eens optimaliseerden. Bij
de WK in Rome van dat jaar
sneuvelden opnieuw 43
wereldrecords. Reden voor de
internationale zwemfederatie
FINA om in te grijpen. Sinds 1
januari 2010 zijn de rappe
pakken verboden. De zwem
mers zijn terug in textiel en
de recordregen is gestopt.
Maar toen
een jeugd-
selectie
tien jaar
later in
één test-
winter
opmerke
lijk veel
progressie
boekte, begon
er wat te kante
len. Vrouwencoach Ab
Krook liet zijn kernploeg
eind 1996 de klapschaats
een maand testen en
prompt was Tonny de Jong
de machtige Gunda Nie
mann de baas. Op de door
hoogleraar biochemanica
Gerrit Jan van Ingen Sche-
nau ontwikkelde klappers
werd de Friezin verrassend
Europees kampioene. The
New York Times schreef over
'the biggest revolution on ice
in history', maar de mannen
bleven toen nog sceptisch
over de klapschaats, waar
mee je meer kracht
uit je afzet haalt
en waarbij
het ijzer
langer op
het ijs
blijft.
'Nichten-
dingen',
scham
perde Ids
Postma.
Typisch een
damesschaats'',
meende ook Rintje
Ritsma. Tot Bob de Jong in
Baselga bij zijn eerste ritje
op klapschaatsen meteen
een wereldrecord buitenijs
op de 10 kilometer reed.
Daarna was iedereen snel
om. Een winter later sneu
velden in het Japanse Na
gano 32 olympische records
en acht wereldrecords
dankzij de klapschaats.
De fiets, geen fijner object
om als wetenschapper aan
te schaven. De derailleur,
de schijfrem, frames van
carbon. Innovatie stopt
nooit. Maar daarin kun je
ook te ver gaan, vraag dat
maar aan Graeme Obree.
Het sportleven van The Fly
ing Scotsman stond in het te
ken van een zoektocht naar
aerodynamica. In 1993 greep
Obree het werelduurrecord
door een uur lang te fietsen
in de zelf bedachte 'tucked
position', met de armen ge
vouwen naast zijn borstkas
en de schouders leunend op
zijn handen. Met onderde
len uit een oude wasma
chine ontwierp hij zelf de
fiets voor zijn recordpoging:
Old Faithful. Een jaar later
pakte hij hij weer het we
reldrecord in de 'Superman
Position'. Bijna liggend, met
beide armen ver naar voren.
donderdag 17 oktober 2019
GO
Schouten
Björn Borg
zijn houten
racket, fotoafp
Van springveer
tot drijfpak van
'nichtending'
tot carbon
r-"1
Regelgeving is er in de
zwemwereld wel gekomen,
toen het tien jaar geleden
compleet uit de hand liep
wat betreft records. Wat bij
de Olympische Spelen van
2000 begon met een zoge
noemd haaienvinnenpak van
Speedo ('FastSkin') evolu
eerde in 2008 en 2009 tot een
niet waterdoorlatend zwem
pak van polyurethaan. Voor
de Spelen van Peking in 2008
kwam Speedo met de 'Lazer
Razer', waarin Michael Phelps
acht keer goud pakte. Arena
had de 'Power Skin', Adidas
de 'JetConcept'.
M Femke Heemskerk, Inge
Dekker, Ranomi Kromo-
widjojo en Marleen Veld
huis vieren het goud op de
4x100 meter vrije slag op
de Spelen van 2008 in Pe
king. 'The Golden Girls',
zoals ze nadien genoemd
werden, boekten dit suc
ces in inmiddels verboden
zwempakken. foto anp
r
Halverwege de jaren 80
beoordeelden Hein Ver
geer en Leo Visser een
eerste prototype van de
klapschaats nog als veel te
zwaar en niet sta
biel genoeg.
■a
