Veehouderijen
belasten vooral
De Manteling
Zeeuwse tweedaagse
in politiek Den Haag
I
Wie wil kamperen naast de mestplaat?
4
ZEEUWSE MEESTERS EXPOSITIE
Kees Beaart heeft er alles voor over om oude Zeeuwse
meesters voor het voetlicht te brengen. Het door hem
verzamelde Zeeuws erfgoed wordt in het Stadhuismuseum in
Zierikzee geëxposeerd.
Dat blijkt uit een net verschenen on
derzoek van Wageningen Environ
mental Research (WER), dat is in
opdracht van van het Wereldna-
tuurfonds (WNF) is uitgevoerd.
Voor de studie baseert WER zich op
metingen in stallen vlakbij Natura
2000 gebieden, anders dan de stik
stofmodellen van het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Milieu
(RIVM) die stoelen op metingen in
de natuurgebieden zelf.
Vooral in De Manteling worden
Meer dieren in de wei,
eiwitarm voer en
meteen urine van de
mest scheiden
de stikstofwaarden fors overschre
den. De WER komt tot 170 mol stik
stof per hectare per jaar en dat is
ruim drie keer te veel. 'Mol' is de
eenheid waarmee de stikstofneer
slag wordt uitgedrukt. Volgens
WER-onderzoeker Edo Gies gaat
het om veel meer dan de natuur aan
stikstofbelasting aan kan. ,,We heb
ben in Nederland de verplichting
Natura 2000 gebieden te bescher
men. Er zijn maatregelen nodig, an
ders wordt er natuur vernietigd."
Rond De Manteling, in de Kop van
Schouwen en bij het Groote Gat be-
vinden zich rundveehouderijen,
kippenfarms en varkensbedrijven.
Vooral rundveehouderijen zorgen
door hun ammoniakuitstoot voor te
hoge stikstofwaarden in de drie na
tuurgebieden. Volgens Gies mag
daaruit niet meteen de conclusie
worden getrokken dat veeboeren op
vrijwillige basis moeten worden uit
gekocht. Want, zegt de onderzoeker:
,,In vergelijking met andere provin
cies is de stikstofbelasting door de
landbouw in Zeeland relatief klein.
Er komt ook veel stikstofvanuit Bel
gië de grens over. Je moet naar alle
stikstofbronnen kijken: industrie,
verkeer, scheep- en luchtvaart."
De veebedrijven rond de natuur
gebieden hoeven dus wat betreft
Gies niet weg. Wel zouden bedrij
ven maatregelen moeten nemen,
adviseert hij. ,,Meer dieren de wei in,
ze eiwitarm voedsel geven, in de stal
direct de urine van de mest scheiden
en luchtwassers installeren, met
name in de rundveebedrijven die
vaak open stallen hebben."
Pijn verdelen
De provincie wil samen met land
bouworganisaties ZLTO en ZAJK tot
'werkbare oplossingen' komen voor
het stikstofprobleem. Dat hebben ze
maandag afgesproken. Ze willen nu
eerst van landbouwminister Carola
Schouten duidelijkheid over wat
provincies te doen staat.
Gedeputeerde Anita Pijpelink
voelt zich gesterkt door het WER-
onderzoek, en met name door de
conclusie dat sanering van veehou
derijen niet aan de orde hoeft te zijn.
,,We moeten zoeken naar de juiste
balans, want voor kringloopland-
bouw hebben we juist meer vee
houderij nodig in Zeeland. Nu ko
men we daarvoor organische mest te
kort. Tegelijkertijd moeten we de
natuur beschermen, ja zelfs weer
baarder maken. We zullen dus van
iedereen een offer moeten vragen,
van de industrie en de luchtvaart tot
de landbouw. Ik denk dat we de stik
stofproblemen alleen kunnen op
lossen als we de pijn verdelen."
Zeeuwse ambtenaren, bestuurders,
lobbyisten en vertegenwoordigers
van het bedrijfsleven gaan op 30 en
31 oktober in gesprek met Haagse
collega's en Kamerleden. Ook
wordt het inmiddels traditionele
Zeeuwse diner gehouden.
Tussen het eten van Zeeuwse za
ligheden door wordt gediscussi-
eerd over het thema 'de strategi
sche ligging van de Westerschelde,
toen en nu'. Andere onderwerpen
die tijdens de tweedaagse aan bod
komen zijn onder meer energie,
slimme mobiliteit en de Zeeuwse
arbeidsmarkt.
Doel van het evenement is laten
zien waar Zeeland werk van maakt,
waar de provincie tegenaan loopt
en bij welke kwesties de hulp van
uit Den Haag noodzakelijk is. Op
woensdagmiddag 30 oktober wordt
een mediadebat georganiseerd over
de impact van de Haagse besluit
vorming op de regio's. Gesprekslei
der is schrijver en columnist (voor
onder meer de PZC) Özcan Akyol
(Eus).
Zierikzee
eeuwse roots heeft
Kees Beaart (72) uit
Krimpen aan den IJssel
niet. Toch zullen maar
weinig mensen net zo
gedreven als hij op jacht zijn naar
schilderijen van Zeeuwse mees
ters uit de Gouden Eeuw. Niet als
hebbeding voor aan zijn eigen
wand, maar om die schilders de
eer te geven die ze verdienen. Uit
de Goedaert Collectie, die hij sa
men met zijn vrouw Birgitte bij
eenbracht, zijn negen schilde
rijen van Middelburger Fran-
choys Ryckhals in het Stadhuis
museum in Zierikzee te zien.
Met flappen wapperen
Beaart is allesbehalve een met
flappen wapperende rijke kunst
verzamelaar. Wel is de oud-on
derwijzer, die weinig met luxe op
heeft, er eentje die helemaal los
gaat als hij ergens door gefasci
neerd wordt. En dat werd hij in
1996, toen hij in Kopenhagen een
boekje op de kop tikte van de
hand van Johannes Goedaert
(1617-1668). Beaart was onder de
indruk van het werk van deze
Middelburgse kunstschilder en
entomoloog (insectenspecialist).
Hij dook in het Zeeuws Archief
en volgde cursussen om wijs te
kunnen uit het oude schrift dat
hij er aantrof. „Ik had nog nooit
van Goedaert gehoord, maar
ik vond al gauw dat hij meer
1bekendheid verdiende."
Beaart sloeg aan het
Kees Beaart.
verzamelen. Hij kreeg iets van
100 boeken van Goedaert bij el
kaar. ,,Zijn boeken waren een
bestseller in de 17e eeuw. Er zijn
er best veel gedrukt. Maar geen
één boek is hetzelfde. Het is
handwerk. Dat is het mooie er
van." Zijn schilderijen bleken,
zelfs voor de zuinige oud-docent,
onbetaalbaar. Dat was het mo
ment dat Beaart zijn oog liet val-
Er wordt in Zeeland
maar weinig
aandacht aan
Zeeuwse meesters
besteed. Dat vind ik
jammer
len op werk van andere Zeeuwse
meesters, die hoorden bij het
zelfde Middelburgse Sint Lucas-
gilde als Goedaert. ,,Schilders die
in de vergetelheid zijn geraakt. En
waarvan werk soms voor een ap
pel en een ei wordt verkocht."
Ooit moeten de Zierikzeese
DEN HAAG/VEERE Initiatiefne
mer W. Breel, die een camping wil
beginnen aan de Bieweg bij Veere,
wil zijn chalets kunnen zetten
waar hij zelf wil. Van de gemeente
Veere moet dat in het 'bouwvlak',
maar dan staan ze pal naast de
mestplaat. De Raad van State buigt
zich er nu over.
Bij die Raad van State steggelden
Breel en de gemeente Veere op
nieuw voor de tweede keer in
korte tijd over een kampeerver-
gunningsprocedure. Een paar we
ken geleden gebeurde dat ook al.
Toen bleek dat Breel al sinds begin
2018 over een kampeervergunning
voor 25 kampeerplaatsen beschikt.
Alleen moet hij nog steeds begin
nen met de camping, erkende ook
zijn woordvoerder Bram van Leeu
wen. ,,Maar dat gaat in 2020 echt
gebeuren. Dan begint hij met de
minicamping met vijf chalets."
In de vorige zaak vroeg Breel om
een schadevergoeding omdat hij
niet eerder een exploitatievergun
ning van de gemeente kreeg. Dit
Campinghouder
Breel in Veere wil zelf
plaats van nieuwe
chalets bepalen
keer ging het om de plek waar
straks de chalets mogen staan, zo
bleek in Den Haag. Volgens de ge
meente mogen die alleen in het
bouwvlak staan dat op het bestem
mingsplan is aangegeven. Breel en
zijn adviseur zijn het daar niet mee
eens, want dan zouden de chalets
pal naast de mestplaat en silo's ko
men te staan. ,,En wie wil daar nu
er nu kamperen?", vroeg Van
Leeuwen zich hardop af.
Inkomsten
Overigens had Van Leeuwen ook
een verklaring over waarom Breel
nog niet begonnen is met een
camping. ,,Veruit de meeste in
komsten haal je uit je vaste stand
plaatsen en chalets. Een minicam-
ping met 25 gewone standplaatsen
levert 65.000 euro op, met vijf cha
lets is dat een ton." Kortom: Breel
wil pas in de camping investeren
als hij zeker weet dat hij de chalets
mag zetten waar hij wil.
Binnen enkele weken volgt de
uitspraak van de Raad van State.
woensdag 16 oktober 2019
GO
Veehouderijen dragen in hoge
mate bij aan een te hoge stik
stofbelasting van de natuurge
bieden De Manteling bij Oostka-
pelle, de Kop van Schouwen en
het Groote Gat bij Oostburg.
Maatregelen zijn nodig om te
voorkomen dat dieren en plan
ten er wegkwijnen of verdwij
nen. In andere natuurgebieden
is de stikstofbelasting door de
landbouw vrijwel nihil.
Frank Balkenende
Middelburg
-Edo Gies, onderzoeker WER
Zeeland presenteert zich eind
deze maand opnieuw in politiek
Den Haag. In perscentrum
Nieuwspoort wordt net als de
afgelopen jaren een 'Haagse 2-
daagse' georganiseerd.
Ernst Jan Rozendaal
Den Haag
Passie voor
Zeeuwse kunst
uit Gouden Eeuw
Esme Soesman
- Kees Beaart, verzamelaar
