I
v*
Open brief aan
staatssecretaris
Paul Blokhuis
Pas in actie
komen als er
suïcidaal problemen
zijn is te laat
21
René Diekstra
dook op concerten ook gewoon de
moshpit in, of sprong van het po
dium. Dat ging weleens fout, als
ik niet zag dat er te weinig publiek
stond.'' Het laatste optreden dat hij
bezocht, was een deathmetalconcert
in Rotterdam. ,,Ik ging headbangen,
maar sloeg mijn hoofd keihard tegen
de geluidsmonitor.''
Tegenwoordig werkt hij als massage
therapeut in Spijkenisse. Dat hij zijn
cliënten niet kan zien, is geen pro
bleem. ,,Je moet alles met je handen
doen. Daar focus je op." Diolon kan
zijn vaardigheden bevestigen. Zij
ontmoette Richard toen ze op zoek
was naar een goede sportmasseur, en
is al jaren vaste klant. ,,Hij is goed in
zijn werk, en weet precies wat hem
te doen staat."
Als het nodig is, kan Richard zich
prima redden. Hij reist met het open
baar vervoer, kent de meeste wandel
routes uit zijn hoofd en is behendig
met zijn stok. Als het fout gaat, wil
len de meeste verkeersdeelnemers
best helpen, maar ze weten niet altijd
hoe dat moet. ,,Als je een blinde of
slechtziende aanschiet die daar niet
om heeft gevraagd, kan dat soms irri
tatie oproepen.'' Niemand wil onder
schat worden, zeker niet als je jezelf
niet door je handicap wilt laten defi
niëren. Het belangrijkste is daarom
simpelweg om rekening te houden
met blinden in het verkeer. ,,Zelf be
dank ik mensen en blijf vriendelijk,
want dat zijn zij ook tegen jou. Ik heb
niet altijd hulp nodig, maar steek ik
een drukke weg verkeerd over en sta
ik opeens tussen de auto's? Dan mag
je me best helpen hoor!"
En anders heeft Koster altijd zijn
iPhone nog. ,,Dat is soms mijn groot
ste hulp.'' Zijn vingers tikken en
wrijven tegen het zwarte scherm en
een mechanische kakofonie barst los.
Pas als hij de audio vertraagt, is het
geluid begrijpelijk: computerassis
tent Siri leest elk programma, bericht
en boodschap razendsnel voor. Ri
chard: ,,Ik had geluk. In de jaren dat
mijn zicht achteruitging, werd de
technologie beter. Ik heb voorlees-
stemmen ter beschikking.''
Als Richard thuis een film kijkt,
leest een klein
'In de wereld
van blinden
leven is heel
veilig, maar
daarbuiten is
het leuker'
apparaat aan
zijn televisie
toestel de titels
en ondertite
ling voor. En
begeeft hij
zich buiten de
deur dan zet
hij altijd de
app Blind-
square aan.
,,Dat is een na-
vigatieprogramma dat aangeeft waar
je bent en wat er zich in je omgeving
bevindt.'' Als hij zich verveelt, kan hij
zelfs simpele computerspelletjes op
zijn telefoon spelen. ,,Het enige waar
de technologie niets mee kan, zijn fo
to's. Ik mis het dat ik plaatsen waar
ik ben geweest niet kan terugzien.''
In de zeventigste minuut draait
het spel, en scoort PSV zijn eerste
doelpunt. ,,Nu niet de verdediging
dichtgooien, maar er gewoon nog een
in ketsen!" Het is Richards geluksdag:
in de twintig minuten die volgen,
schieten de rood-witten de bal er nog
drie keer in. Met elk doelpunt schiet
het publiek omhoog, juicht en zingt.
Richard ook - hij reageert zo snel op
de verslaggeving dat hij vaak nog eer
der opspringt dan de rest.
Achter Richard zit een man met
zijn zonen. Hij heeft kokervisie, zij
seizoenskaarten. ,,Ik ben trots dat ik
in vak F zit'', zegt hij. ,,Het verbroe
dert, je hoort er nog bij. Als het een
goede wedstrijd is, kijk ik thuis terug
op een tv, maar hier ervaar je de
sfeer.''
Als de wedstrijd ten einde is, loopt
Richard arm in arm met Diolon het
stadion uit. Hun pas is snel en zelf
verzekerd; enkel Richards witte stok
verraadt dat hij blind is. Diolon waar
schuwt voor de plassen of drempels,
en voor de rest praten ze vooral over
voetbal. ,,Blind zijn kun je nooit ac
cepteren, al gaat het me nu beter af
dan dertig jaar geleden. Alleen in het
blindenwereldje leven is heel veilig,
maar daarbuiten is het leuker. Soms
ga ik letterlijk op mijn plaat - maar
dan sta je gewoon weer op."
Op 8 oktober is u een petitie aange
boden die tot doel heeft zelfdodin
gen te voorkomen door kennis
daarover verplicht onderdeel te ma
ken van de opleiding van artsen en
andere hulpverleners. Een loffelijk streven.
Maar gaat dat werken? Zal het aantal zelfdodin
gen daardoor dalen? De aanname hier is dat een
aanzienlijk aantal zelfdodingen het gevolg is
van gebrekkige kennis van hulpverleners. Ner
gens heb ik overtuigend bewijs gevonden voor
die stelling. En wat als te zijner tijd blijkt dat de
zelfdodingsterfte niet daalt door de maatregel?
Schaffen we die dan weer af?
De opstellers menen te weten welke vorm
van professionele gespreksvoering met suïci
dale personen zelfdoding voorkomt en welke
niet. Maar overtuigend wetenschappelijk be
wijs daarvoor heb ik niet kunnen vinden. Wel
allerlei publicaties waarin auteurs hun opvat
tingen daarover uiteenzetten. Bovendien: pas
in actie komen als er suïcidaal ernstige (psychi
sche) problemen zijn is veel te laat.
Ik zeg niet dat het gevraagde in de petitie zin
loos is. Maar het raakt niet de kern van suïcide
preventie. De meeste preventiewinst bij vol
wassenen valt immers te behalen door ze al als
kind met vaardigheden uit te rusten die hen
mentaal, emotioneel en sociaal weerbaar ma
ken. Door via school en andere verbanden, zoals
jeugd- en sportorganisaties, niet alleen aan hun
IQmaar ook EQ(emotionele intelligentie) en
AQ(adversity quotient, weerbaarheid tegen te
genslagen) te werken. Dat kan, zo laten talrijke
studies zien, met behulp van zogenoemde
Skills for Life- of Levensvaardighedenprogram-
ma's. Door zulke programma's leren kinderen
en jongeren zich bewust te worden van hun ge
voelens en gevoeligheden, gedachten, gedragin
gen, vermogens en beperkingen. Ze leren hun
gedachten, gevoelens en gedrag te sturen om
doelen te bereiken en eigen mogelijkheden en
talenten te ontwikkelen. Maar ook om effectief
met spanningen om te gaan, begrip en empa
thie voor anderen te ontwikkelen, relaties op te
bouwen en te onderhouden, en hoe anderen
om hulp te vragen.
Bij deze de uitnodiging om voor een 'les'
Levensvaardigheden langs te komen en alvast
te kijken op levensvaardigheden.nl.
dinsdag 15 oktober 2019
GO
<A Richard
Koster en
Diolon van de
Weijdeven op
weg naar
de blinden-
tribune. Vak F
heeft een
eigen verslag
gever (links);
via een radio
valt haar
commentaar
te horen. foto
KOEN VERHEIJDEN
Geachte heer Blokhuis,
Staatssecretaris Paul
Blokhuis bewandelt
volgens René Diekstra
de verkeerde weg in
de suïcidepreventie.
Hartelijke groet, René Diekstra
