WHO: gevaarlijke
opmars van mazelen
Rechtszaak om
openheid over F-16's
Historisch ruimte-ommetje
maakte hem tot Sovjetheld
9
Aleksej Leonov
1934-2019
Op een congres waarschuwde
WHO-directeur Kate O'Brien gis
teren dat de wereld ,,een alarme
rende stijging van de mazelen in
alle regionen" te wachten staat. ,,De
impact van die uitbraken zijn ver
woestend", aldus O'Brien, die on
dermeer waarschuwde voor meer
sterfgevallen. De mazelen is een
van de meest besmettelijke ziekten.
Volgens de laatste WHO-gege-
vens was het aantal gevallen van
mazelen in het eerste kwartaal van
dit jaar gestegen met 300 procent
ten opzichte van vorig jaar. De stij
ging is al enkele jaren aan de gang.
Er bestaat geen antivirusbehan
deling tegen de mazelen, maar de
ziekte kan worden voorkomen met
twee inentingen. De grote meer
derheid van de besmettingen komt
voor bij mensen die geen of te wei-
nig inentingen hebben gekregen.
Uitbraken van de ziekte zorgen
voor tienduizenden zieken en dui
zenden doden in landen als Congo,
Madagascar, de Filipijnen, Soedan,
Thailand en Oekraïne, aldus de
WHO. Een 'alarmerende situatie',
aldus Alejandro Cravioto van de
Wereldgezondheidsorganisatie.
Volgens Craviato is 86 procent van
de wereld met een eerste dosis te
gen mazelen ingeënt. Slechts 70
procent heeft de tweede inenting
gekregen. ,,Een van de grootste oor
zaken van dit probleem", stelt hij.
Ook het kabinet-Rutte maakt
zich zorgen over een lage vaccina
tiegraad. Het kabinet werkt aan een
vaccinatieplicht in de kinderop-
vang, zo werd deze week bekend.
Een commissie adviseerde ook om
te bepalen wanneer de vaccinatie
graad onder de kritische grens be
landt, dus wanneer er te veel onge
vaccineerde mensen zijn.
Volgens een bron moet alles eerst
nog worden uitgezocht voordat er
een 'zorgvuldige afweging' kan
worden gemaakt. Het besluit om
een prikplicht in te voeren, is nog
niet gevallen.
Overigens begon de Noord-Hol
landse kinderopvang Berend Botje
afgelopen zomer al met het wegstu
ren van niet-gevaccineerde kinde
ren. Het ging daarbij om negen van
de drieduizend kinderen.
Coalitiepartij D66 pleit al langer
voor een inentingsplicht voor kin
deropvangcentra als de vaccinatie
graad in Nederland onder de 90
procent zakt. Het aantal ouders dat
hun kinderen laat inenten via het
rijksvaccinatieprogramma is vorig
jaar niet verder gedaald. Bij vaccina
ties tegen difterie, kinkhoest, teta
nus en polio en de bmr-vaccinatie
(bof, mazelen en rode hond) lagen
de gemiddelde percentages ruim
boven de 90 procent, bleek deze zo
mer.
INFORMATIEVERZOEK
De Russische
kosmonaut Aleksej
Leonov, de eerste
mens die ooit een
ruimtewandeling
maakte, is overleden.
Hij werd 85 jaar oud.
Leonov was een piloot van
de luchtmacht van de Sov
jet-Unie. In maart 1965
gingen hij en een collega
de ruimte in. Daar ging hij naar
buiten, waarna hij als eerste mens
de aarde volledig onder zich door
zag trekken. Hij kon Europa zien
en de grens tussen dag en nacht.
,,Je kunt het gewoon niet bevatten.
Alleen daar kun je de grootsheid
voelen, de enorme omvang van al
les om ons heen", zei hij later.
Toen hij weer naar binnen
wilde, ontdekte hij dat in het
luchtledige zijn ruimtepak was
uitgezet: hij paste niet meer door
het gat. Hij opende snel een klep,
waardoor wat lucht naar buiten
kon. Dat was net genoeg om weer
naar binnen te komen. De hele
wandeling duurde 12 minuten.
Ook de terugkeer in de dampkring
mislukte bijna. De capsule ha-
perde en kwam terecht in een af
gelegen bos in Siberië, tussen wol
ven en bronstige beren. Pas een
dag later, bij temperaturen ver on
der vriespunt, konden Leonov en
zijn reisgenoot 9 kilometer lang
laufen naar de dichtstbijzijnde
open plek om te worden gered.
Leonov werd door deze missie
een nationale held. Hij bezorgde
zijn land een overwinning in de
ruimterace tegen de VS, aarts
vijand tijdens de Koude Oorlog.
Op 15 juli 1975 ging Leonov weer
de ruimte in, en weer was het een
bijzondere vlucht. Het was de eer
ste keer dat de VS en de Sovjet
Unie samen een ruimtemissie uit
voerden. De VS lanceerden een
Apollo met drie mensen aan
boord, de Sovjet-Unie stuurde een
Sojoez met Leonov en een collega.
In een baan rond de aarde werden
de twee vaartuigen aan elkaar ge
koppeld. Leonov opende het luik
en schudde zijn Amerikaanse col
lega de hand, de eerste internatio
nale handdruk in de ruimte.
zaterdag 12 oktober 2019
GO
A Links: een van de Neder
landse F-16's die werden ingezet in
de strijd tegen IS. Met de klok mee:
Ebtehal Yosef na de aanval; Yosef
nu, met kunstbeen; Mohammed
Ahmed. foto's anp en privé-collectie
De mazelen zijn bezig met een
wereldwijde comeback vanwege
'gevaarlijke gaten' in de vaccina
tiegraad. ,,Een alarmerende situ
atie", stelt de Wereldgezond
heidsorganisatie WHO.
Koen Voskuil
Rotterdam/Genève
71
86 procent van de wereldbevol
king kreeg de eerste inenting
tegen de mazelen. Slechts 70
procent haalde de tweede prik.
Het Nederlandse ministerie
van Defensie geeft toe dat
op 26 januari 2015 met Ne
derlandse F-16's is gebom
bardeerd in Irak, maar ont
kent dat dit op de plek was
waar Mohammed en Ebtehal
zwaargewond raakten en
hun dierbaren verloren. Daar
neemt advocaat Liesbeth
Zegveld van de twee slacht
offers geen genoegen mee.
Raymond Boere
Volgens Zegveld staat vast dat
er op 26 januari vijf aanvallen
zijn geweest door de coalitie
onder leiding van de VS. Bij
twee bombardementen zijn
twee auto's uitgeschakeld.
,,Dat zou dus heel goed de
zaak van mijn cliënten kunnen
zijn.''
Of Nederland een van deze
twee bombardementen heeft
uitgevoerd of wie het anders
wel was, wil Defensie niet zeg
gen. Immoreel, vindt Zegveld.
,,Je kunt deze mensen niet met
lege handen laten staan. We
zijn niet op zoek naar namen
van piloten, maar willen alleen
weten wat er is gebeurd en wie
daarvoor verantwoordelijk is.
Die informatie kun je wat ons
betreft prima geven zonder
operationele belangen te scha
den.''
A Liesbeth
Zegveld.
FOTO ANP
De eerste internationale ruimtehanddruk. Rechts: Leonov. foto afp
Den Haag
Zegveld heeft een rechter in
geschakeld om meer openheid
af te dwingen. Die doet dins
dag uitspraak.
Het onderzoekscollectief Air-
wars, dat het aantal werkelijke
burgerslachtoffers in kaart
probeert te brengen, toonde
volgens Zegveld eerder al aan
dat er grote afwijkingen kun
nen zijn tussen waar bom
men daadwerkelijk vallen
en de locatie die piloten
opgeven in hun rappor
ten. Die afwijking loopt
soms zelfs op tot 100 ki
lometer. Dat de plek niet
overeenkomt, zegt vol
gens haar dus niet zo
veel. „We moeten inzoo
men op de bombarde
menten zelf."
