Zorg in elf noodlijdende ziekenhuizen in gevaar
Klokkenluider
maanden
afgeluisterd
door justitie
II
Frans Timmermans krijgt applaus tijdens 'sollicitatiegesprek'
4
Frans Timmermans moet de klimaatpaus worden van de
Europese Unie. Gisteravond moest hij, als laatste, het Parlement
ervan overtuigen dat hij de juiste man op de juiste plaats is.
De klokkenluider, de inmiddels
gepensioneerde Marianne van
Ooyen, leidde de zogenoemde
WODC-affaire in. Daaruit bleek
dat uitkomsten van onderzoek
door het Wetenschappelijk On-
derzoeks- en Documentatiecen
trum (WODC) van het ministe
rie soms werden aangepast, zo
dat het de minister beter uit
kwam bij het voeren van beleid.
Omdat die affaire uitlekte,
startte de Rijksrecherche een
onderzoek. Dat was al opvallend,
»Van Ooyen
kaartte aan dat
er gerommeld
werd met feiten
omdat minister Ferd Grapper-
haus in de Tweede Kamer juist
uitgebreide complimenten had
gemaakt aan Van Ooyen. Hij zei
onder meer tijdens een debat
waar Van Ooyen bij was, dat zij
zelfs 'groot respect' verdiende.
,,En complimenten is misschien
nog wat stijfjes uitgedrukt. Het
verdient groot respect dat je als
individu op enig moment in een
organisatie aan de kaak stelt dat
je de stellige overtuiging hebt dat
iets niet goed loopt.''
Volgens Van Ooyen werd ze
toen al afgeluisterd om te achter
halen of en aan wie zij informa
tie had gelekt. Toen ze het
hoorde 'viel ze van haar stoel'
zegt ze tegen NRC Handelsblad.
,,Moet je nagaan. Op het mo
ment dat de minister mij rehabi
liteerde, werd ik afgeluisterd.''
De VVD wil opheldering over
de kwestie.
Mark van Assen
Brussel
Hij heeft lang moeten wachten.
Meer dan twintig kandidaat-com
missarissen zijn hem in de afgelo
pen dagen voorgegaan, de een suc
cesvoller dan de ander. De druk in
deze hoorzitting voor de Milieu
commissie (ENVI) van het Euro
pees Parlement doet hem niks, zo
lijkt het. Timmermans straalt ver
trouwen uit, zijn stropdas is af, zijn
baard voller dan ooit. Een glimlach
hier, een vrolijke armzwaai daar: de
'Frans Timmermans-show' kan be
ginnen, zoals een liberaal Parle
mentslid later opmerkt.
Ambities
Op z'n Timmermans' houdt hij zijn
inleiding; vol gedragen taal (,,We
moeten de samenleving behouden
en verbeteren voor onze kinderen
en kleinkinderen"), dramatische
beelden (,,Schone lucht in onze ste
den en schoon water in onze ocea
nen, dat is wat we nodig hebben")
en scherpe ambities (,,Europa moet
's werelds eerste klimaatneutrale
continent worden").
Hij vertelt over de Green Deal, de
Klimaatwet die hij over honderd
dagen wil indienen, de massale
herbebossing van Europa, en zijn
streven om zo snel mogelijk met
voorstellen te komen die de CO2-
uitstoot met 'minstens 50 procent,
maar nog beter met 55 procent' te
rugdringen.
Waar de allereerste vragensteller
in deze hoorzitting (25 vragen in to
taal, 1 minuut per vraag, 3 minuten
per antwoord, en de voorzitter
houdt de tijd bij!) Timmermans
nog allervriendelijkst oproept om
'onze Greta Thunberg' te worden,
gaat het daarna goed los. De vragen
van zijn eigen sociaaldemocrati
sche S&D variëren van voorzichtig
tot lief, net als die van de christen
democraten en liberalen. De rest
van het Parlement pakt hem harder
aan, ook al trekt hij het hele register
van zijn talenkennis weer open.
De Italiaanse Silvia Sardone van
het rechts-populistische Lega
schampert dat hij zich verstopt ach
ter de rokken van een 16-jarige
(Thunberg weer), en suggereert dat
de troep in onze oceanen vooral uit
Azië komt. Timmermans scham
pert terug: ,,U weet toch dat die
troep gewoon uit Europa komt?"
Bas Eickhout van de Groenen pro
beert hem hardere beloftes te ont
lokken over percentages en data,
maar Timmermans geeft geen
krimp.
Veel geld
De Tsjech Alexandr Vondra van de
Europese Conservatieven en Her
vormers vindt dat de groene plan
nen enorm veel geld kosten. Of
Timmermans wel weet dat het de
armen zijn die deze lasten moeten
dragen: ,,Is dat wat u wil, als sociaal
democraat?"
Nee, zegt Timmermans, ,,maar ik
weet wel wat er gebeurt als we niks
doen. Dan zijn het zéker de armen
die gaan lijden onder de gevolgen."
Er is ook bezorgdheid in Polen.
Het sluiten van vervuilende kolen
centrales gaat een ramp worden
voor de lokale bevolking, zegt een
Poolse politica. Hoe gaat hij ervoor
zorgen dat er niemand achterblijft,
zoals hij in zijn inleiding beloofde?
,,Er zijn inderdaad veel, veel meer
fondsen nodig", antwoordt Tim
mermans. ,,Maar u heeft in Polen
recht op Europese solidariteit. Heb
ben we eerder ook geen wonderen
verricht in Polen?"
Europa moet in de
wereld het eerste
klimaatneutrale
continent worden
Er komen meer pittige vragen: over
geld, maar ook over het aanpakken
van de scheepvaartvervuiling, Eu
ropees beleid dat met elkaar in te
genspraak is, en waarom nóg meer
onderzoeken? Timmermans blijft
uiteindelijk vrij makkelijk over
eind. Soms krijgt hij zelfs applaus,
bijvoorbeeld als hij de scherpe Ita
liaanse Sardone wegzet. In het Ita
liaans, natuurlijk. Het wachten is
nu op het oordeel van de ENVI-
commissie, al verwacht niemand
dat hij sneuvelt of op herhaling
moet.
Dat blijkt uit de jaarlijkse Bench
mark Ziekenhuizen, waarvoor
BDO Accountants de Nederlandse
ziekenhuizen op basis van hun fi
nanciële jaarverslagen van 2018
rangschikt. Het LangeLand Zieken
huis in Zoetermeer scoort het
slechtst (nu een 2, vorig jaar een 3).
Het Ommelander Ziekenhuis in
Groningen krijgt een schamele 4,
terwijl dat vorig jaar nog een 8
kreeg.
Volgens de accountants is het
vooral zorgwekkend als ziekenhui
zen het twee jaar achter elkaar
slecht doen. Drie ziekenhuizen sco
ren nu een 5 en vorig jaar een 4: het
HagaZiekenhuis in Den Haag, het
Brabantse Maasziekenhuis Pantein
en het Zaans Medisch Centrum.
Verder zijn er vijven voor het Lim
burgse Zuyderland (vorig jaar een
2), Ziekenhuisgroep Twente (vorig
jaar een 3) en het Canisius-Wilhel-
mina Ziekenhuis in Nijmegen
(twee keer een 5).
,,Een deel van deze ziekenhuizen
heeft op korte termijn meer schul
den dan geld op de plank om die te
betalen'', verklaart onderzoeker
Chris van den Haak die het onder
zoek uitvoerde. ,,Kleine ziekenhui
zen zien hun voorsprong verdam
pen en staan er gemiddeld het
minst goed voor. Dat is het gevaar
lijkst, die zijn het meest kwetsbaar.''
Drie ziekenhuizen krijgen nu een
5, terwijl ze vorig jaar nog een vol
doende scoorden. Het Beatrix Zie
kenhuis van de Zuid-Hollandse Ri-
vas Zorggroep, het Noord-Hol
landse Dijklander Ziekenhuis (vo
rig jaar een 6) en het Medisch Cen
trum Leeuwarden (scoorde eerder
een 8).
Onlangs maakte de Treant Zorg
groep in het noorden bekend dat
het vijfhonderd personeelsleden
ontslaat en dat de spoedhulp in
Stadskanaal sluit. In deze lijst krijgt
Treant een 6, juist omdat zij die
maatregelen trof. Vorig jaar kon
digde BDO aan dat er 'een zorg-
infarct' dreigt, dat is volgens de ac
countants niet afgewend. Maar zij
verwachten niet dat er op korte ter-
Kleine ziekenhuizen
staan er het minst
goed voor, die zijn het
meest kwetsbaar
mijn ziekenhuizen kopje onder
gaan. Na het bankroet van het Am
sterdamse MC Slotervaart en de
MC IJsselmeerziekenhuizen in ok
tober 2018 zijn bestuurders volgens
de accountants voorzichtiger ge
worden. Het faillissement van het
Slotervaart-ziekenhuis bracht ze
ker één patiënt in levensgevaar.
De helft van de ziekenhuizen
scoort een 8 of hoger. Het Amphia
Ziekenhuis in Breda prijkt boven
aan de lijst met een 10. Dat is op
merkelijk, want juist in het Bredase
ziekenhuis werd gisteren actie ge
voerd voor een betere cao. Van den
Haak: ,,Dit is de financiële score, dat
wil niets zeggen over de kwaliteit
van de zorg of de werkdruk en hap
piness van de medewerkers.''
woensdag 9 oktober 2019
De klokkenluider die intern
alarm sloeg dat er gerommeld
werd met de resultaten van
wetenschappelijk onderzoek
voor het ministerie van Justi
tie, is maandenlang afgeluis
terd door justitie.
Tobias den Hartog
Den Haag
►A Frans Timmermans
beantwoordt moeiteloos de
25 vragen die op hem worden
afgevuurd. foto's reuters, afp
GO
'Wordt u maar
onze eigen
Greta Thunberg'
-Frans Timmermans
De zorg in elf Nederlandse zie
kenhuizen is in gevaar. De
wachtlijsten worden langer en
personeelstekorten zijn schrij
nend. Ook al doen ziekenhuizen
het financieel iets beter dan
vorig jaar, het gevreesde zorg-
infarct is volgens accountants
'niet afgewend'.
Marcia Nieuwenhuis
Amsterdam/Breda
- Chris van den Haak,
onderzoeker
