ECONOMIE 19
woensdag 9 oktober 2019
de onderzoekers zijn er aanwijzin
gen dat de kinderen van de mijn
werkers meer risico lopen op aan
geboren misvormingen.
Amnesty riep bedrijven in 2016
op om te onderzoeken waar hun
kobalt vandaan komt, en of de win
ning ervan gepaard gaat met men
senrechtenschendingen. Onder
meer BMW, Daimler en Renault
hebben sindsdien informatie gepu
bliceerd over hun toeleveringske
tens. Volgens Amnesty moeten
meer bedrijven openheid van za
ken geven over waar hun kobalt
vandaan komt. 'Elektrische voer
tuigen zijn essentieel voor de af
bouw van fossiele brandstoffen.
Maar ze zijn momenteel niet zo
ethisch verantwoord als verkopers
ons doen geloven', stelde Amnesty
onlangs in een bericht.
Die oproep aan bedrijven is kei
hard nodig, zegt Mark Dummett,
Amnesty's Business Human
Rights-onderzoeker. ,,Voor de
meeste mijnwerkers in Congo is er
sinds ons rapport in 2016 weinig
veranderd'', zegt hij vanuit Londen.
Alleen openheid van zaken geven,
is volgens hem echter niet genoeg.
,,Grote afnemers moeten druk uit
oefenen op lokale mijnen om de
werkomstandigheden te verbete
ren. Simpelweg de handelsrelatie
verbreken met een toeleverancier
of een embargo voor de DRC instel
len, is niet de oplossing. Daarmee
ontneem je de plaatselijke bevol-
king haar broodwinning'', aldus
Dummett.
Er zijn wel wat hoopvolle initia
tieven om de werkomstandigheden
in Congo te verbeteren, vertelt
Dummett. Zoals proeven met
handmatige mijnbouw waarbij het
beschermingsmateriaal en de vei
ligheids- en milieucontroleurs
worden geleverd door een van de
grote mijnbouwbedrijven. Hoewel
de schaal nog klein is, ziet Amnesty
de oplossing in mijnen waarbij de
arbeidsomstandigheden worden
gecontroleerd. Dummett: ,,Het is
mogelijk om kobalt handmatig on
der duurzame en ethische omstan
digheden te winnen, maar daarvoor
is betere controle nodig.''
Kobaltvrij
Accuproducent Panasonic en auto
producenten Tesla en Volkswagen
zien de oplossing in het ontwikke
len van kobaltvrije batterijen. Ook
universiteitslaboratoria proberen
dergelijke batterijen te ontwikke
len, maar voorlopig is nog geen en
kel exemplaar klaar voor commer
cieel gebruik. Onlangs gaf de Euro
pese Unie nog een subsidie van 8
miljoen euro aan een Duits onder
zoeksinstituut voor een kobaltvrije
batterij die in 2030 op Europese bo
dem geproduceerd moet kunnen
worden.
Tot het zover is, zal de vraag naar
kobalt alleen maar toenemen door
de verwachte groei van elektrische
auto's én zonne-energie. Ook voor
accu's waarin zonnestroom wordt
opgeslagen is kobalt nodig en de
verwachting is dat deze steeds po
pulairder worden. In Nederland is
zo'n thuisaccu nog geen zinvolle
investering omdat bezitters van
zonnepanelen een aardige vergoe
ding krijgen voor de elektriciteit die
ze aan het net terug leveren. Vanaf
2031 is er alleen nog de lagere ver
goeding voor de stroom die aan een
energiebedrijf wordt geleverd. Dat
maakt een thuisaccu aantrekkelij
ker. Dat geldt al helemaal als de ac
cu's ook nog eens goedkoper wor
den'', stelt voorlichtingsorganisatie
MilieuCentraal.
Opvallend genoeg plaatst de
voorlichtingsorganisatie over duur
zaamheid verder geen kantteke
ning bij deze thuisaccu's. Milieu-
Centraal stelt dat met een elektri
sche auto 'stiller, schoner én kli-
maatbewuster' wordt gereden,
maar zegt daarbij ook niets over ko
balt. De enige kritische noot die er
op de website van de voorlichtings
organisatie over kobalt te vinden is,
is de opmerking dat 'sommige
grondstoffen van batterijen en ac
cu's uit landen komen waar de
winning ten koste gaat van mens en
milieu'.
Waarom is er onder voorstanders
van duurzame technologieën zo
weinig aandacht voor de misstan
den rondom kobalt? ,,Bij kobalt gaat
het meer om mensenrechten en so-
ciale omstandigheden en daar we
ten andere organisaties, zoals Am
nesty, meer van'', reageert Marieke
Reisinger van MilieuCentraal.
,,Maar het heeft zeker wel onze aan
dacht. Voor we iets naar buiten
brengen, moeten we echter alle in
formatie op een rij hebben. Over
een maand of drie komt er meer in
formatie op onze website'', vertelt
ze.
Luis in de pels
Gelukkig kan de consument ook
iets doen. Dummett roept consu
menten op een luis in de pels te
worden van grote afnemers van ko
balt. Niet alleen van autobedrijven,
maar ook van Apple, Microsoft en
Samsung die kobalt onder meer ge
bruiken voor de batterijen in hun
computers, tablets en telefoons.
,,Vraag hen waar het kobalt dat ze
verwerken, vandaan komt. Stuur
een mail of stel de vraag op sociale
media. Het is belangrijk dat consu
menten dit onderwerp op de
agenda zetten van grote bedrijven."
Verder valt met recycling winst
te behalen. In de Europese Unie
wordt slechts 5 procent van de li-
thium-ionbatterijen, waarin het
kobalt zit, gerecycled. Terwijl 95
procent van het kobalt uit een oude
batterij teruggewonnen kan wor
den, zo stelt MilieuCentraal. Reis-
inger: ,,Dus lever je mobiele tele
foon en tablet in om te recyclen. En
koop wat minder snel een nieuwe.''
GO
Kobaltwinning gebeurt
vaak onder levensgevaarlijke
en mensonterende omstan
digheden.
FOTO'S GETTY/REUTERS
Het recyclen van kobalt uit
oude batterijen staat nog in
de kinderschoenen. Slechts
5 procent wordt hergebruikt.
