'De beste van
Europa is
een unicum'
0)
\^m
18 ECONOMIE
MENSENRECHTEN VERVUILING
Het is onmisbaar voor de productie van batterijen en accu's:
kobalt. Maar deze grondstof heeft ook een schaduwzijde: de
winning ervan gebeurt onder erbarmelijke omstandigheden,
met kinderarbeid en zware milieuverontreiniging.
Meest concurrerende
economie t.o.v. 201a
Hoewel Nederland al jaren hoog eindigt in de
ranglijst van de in het Zwitserse Genève ge
vestigde denktank World Economic Forum,
moesten we Zwitserland steevast voor laten
gaan. Ook Europa's grootste economie Duits
land eindigde vaak hoger. In de nieuwste
ranglijst stijgt Nederland echter van plaats zes
naar vier, terwijl de Duitsers en de Zwitsers
terugvallen. Alleen Singapore, de Verenigde
Staten en Hongkong doen het nóg beter.
,,Toen ik vijftien jaar terug met het werk voor
de ranking begon, bivakkeerde Nederland
steevast tussen plek tien en vijftien en von
den we dat al mooi. Nu zijn we dus vierde -
op zich lukte dat al eens eerder - maar voor
het eerst ook
Europa's beste
economie. Dat
is een unicum,
echt heel bij
zonder.''
,,Traditioneel
scoort onze
economie met
zijn infrastruc
tuur, hoog
waardige ict-
bron wef voorzieningen,
stabiele over
heidsbeleid, hoogopgeleide beroepsbevolking
en uitstekende gezondheidszorg. De laatste
jaren heeft Nederland ook een echte onder
nemerscultuur gekregen. Overbodige regel
geving is geschrapt: het is veel eenvoudiger
een bv. te starten of te ontmantelen. Op scho
len is er beduidend meer aandacht voor on
dernemerschap. Innovatieve bedrijven als
Adyen en Booking.com timmeren ondertus
sen aan de weg. Alleen de VS doet het nóg be
ter.''
,,U heeft een punt: de Zwitsers en Duitsers
zijn het minder goed gaan doen. Nederland
behaalt exact de zelfde totaalscore als in de
lijst van vorig jaar.''
,,Ja, op de lange termijn is onze economie wel
degelijk kwetsbaar. De investeringen in
nieuwe technologieën als kunstmatige intel
ligentie, robotisering, big data, blockchain en
3D-printing blijven achter. Ook wordt de be
roepsbevolking te weinig (bij)geschoold.''
,,Het oude topsectorenbeleid moet op de
schop. Ik pleit voor een groeifonds voor inno
vatie om te investeren in de hierboven ge
noemde technologieën van morgen. Minstens
zo belangrijk is dat de kinderen en jongeren
van nu al op school daarin moeten worden
geschoold. Hetzelfde geldt dus voor werkne
mers, anders hebben zulke investeringen
weinig zin.''
-1
-1
-4
+1
-1
0
Fastned
AMG
ArcelorMittal
PostNL
roene technologieën
helpen ons bij de ver
duurzaming van onze
economie. Als het aan
het kabinet ligt, zijn
alle nieuwe auto's die vanaf 2030
de showroom uitrijden elektrisch.
Dat is goed nieuws voor de lucht
kwaliteit in ons land.
Maar elders betalen ze een hoge
prijs voor die vergroening: voor de
productie van autobatterijen zijn
grondstoffen nodig die onder mise
rabele omstandigheden worden ge
wonnen. Zo is kobalt zeer proble
matisch omdat het vooral wordt ge
dolven in de Democratische Repu
bliek Congo (DRC), een van de
armste en meest corrupte landen
ter wereld.
Naar schatting komt twee derde
van het wereldwijd verkochte ko
balt uit Congo, voornamelijk uit de
provincie Katanga. In 2016 publi
ceerde Amnesty International een
kritisch rapport over kobaltwin-
ning in de DRC. Congolese mijn
werkers lopen een groot risico op
long- en huidziekten, om nog maar
te zwijgen over een fataal ongeluk.
Ook stuitte Amnesty op kinderar
beid. De mensenrechtenorganisatie
sprak kinderen die wel twaalf uur
per dag in de mijn moesten werken
en daarvoor zo'n 1 tot 2 dollar per
dag kregen betaald.
Misstanden
Zo'n 20 tot 30 procent van het Con
golese kobalt wordt handmatig ge
dolven, door naar schatting 150.000
tot 200.000 Congolezen. In zelf ge
graven putten werkt de plaatselijke
bevolking zonder goede bescher
ming van handschoenen, werkpak
ken of maskers. Officieel mag er al
leen handmatig gedolven worden
in gebieden die niet rendabel zijn
voor industriële winning.
Maar het gebeurt vaak ook ille
gaal, 's nachts in de grote indus
triële mijnen. Eind juni kwamen er
nog 43 Congolezen om toen een ko-
baltmijn instortte. Daarnaast zoe
ken veel arme Congolezen naar ko
balt tussen het mijnafval van de
grote bedrijven. Dit wordt vaak ook
door kinderen gedaan.
Ook de industriële winning gaat
met misstanden gepaard. In de
grote mijnen, vaak in handen van
buitenlandse partijen, zijn de
werkomstandigheden meestal wel
beter. Maar voor de aanleg ervan
worden bossen, landbouwgrond en
watervoorraden verwoest. Volgens
onderzoeksbureau Somo worden
de oorspronkelijke bewoners soms
met geweld verjaagd zonder com
pensatie voor het land en de huizen
die ze verliezen.
Milieuramp
De winning van kobalt is boven
dien bijzonder vervuilend, conclu
deert Somo: de lucht in de provin
cie Katanga is ernstig vervuild door
rondrijdende trucs die zware meta
len en radioactief materiaal bevat
ten. En de rivieren zijn verontrei
nigd doordat fabrieken die het erts
verwerken hun afvalwater erin lo
zen. Kinderen in het hart van de
mijnstreek hebben tien keer zoveel
van het giftige kobalt in hun urine
als kinderen die elders wonen, zo
bleek vorig jaar uit gezamenlijk on
derzoek door wetenschappers van
de KU Leuven en de Universiteit
van Lubumbashi in Congo. Volgens
In de jaarlijkse ranking van het World Eco
nomic Forum is de Nederlandse economie
voor het eerst de beste van Europa. ,,Een
unicum'', zegt hoogleraar Henk Volberda
die al sinds 2004 de data voor ons land
aanlevert.
David Bremmer
Amsterdam
Hoe bijzonder is plek vier?
Waaraan dan
ken we het
succes?
Toch: doen wij het nou zo goed of Duitsland
en Zwitserland zo slecht?
U ziet ook gevaren?
Wat moet het kabinet doen?
Q Singapore
0 VS
3J Hongkong
+1
-1
+4
Q Nederland +2
Zwitserland
Cs Japan
0 Duitsland
Zweden
VK
(0 Denemarken
O
woensdag 9 oktober 2019
De uitbater van
snellaadstations
heeft de omzet
in het derde
kwartaal meer
dan verdubbeld.
De metalenspe-
cialist kondigde
een samenwer
king aan met
Catalysts
Technologies.
De staalgigant
zat weer in de
hoek waar de
klappen vallen.
Het postbedrijf
leverde in de
MidKap flink in.
o
GO
KOBALT
De schaduwzijde
van ons
groene gedrag
Irene van den Berg
Amsterdam
G
