Mindfulness
als opium voor
het volk
VOOR U GEPROEFD
David Arjan
Evenwichtige
mensen hebben
ruimte in hun
hoofd voor
oplossingen
Een bakje
groentechips laat
zich even
makkelijk leeg
graaien als gewone
aardappelchips.
Prima kraak ook,
maar dat gezonde
imago is niet terecht.
8
David en Arjan (r.)
van geluksplatform
365 Dagen Succesvol
delen hun lessen
voor een leuker leven.
ul je net zien. Denk
ik mijn leven aardig
op orde te hebben,
blijk ik onderdeel te
zijn van een kwaad
aardig complot. Het inzicht
komt van Ronald Purser,
hoogleraar uit San Francisco
en schrijver van het boek
McMindfulness. Hij zegt: al die
nieuwerwetse ontspannings
oefeningen zoals mindfulness,
yoga en meditatie worden ge
kaapt door grote bedrijven.
Die sturen hun werknemers
zogenaamd geëngageerd naar
een cursus 'ontspannen leven'
om ze vervolgens op maandag
nóg hogere targets op te leg
gen. Hoge werkdruk? Ont
span! Stress? Harder ontspan
nen! Burn-out? Had je maar
moeten ontspannen!
Het risico, zegt Purser, is dat
daardoor organisaties, maar
ook overheden, elke verant
woordelijkheid voor persoon
lijke problemen afschuiven.
Zo wordt mindfulness onbe
doeld het tegenovergestelde
van wat het beoogt: het creëert
een excuus voor een harteloze
maatschappij.
Volgens mij heeft Purser ge
lijk. De ontspanningsindustrie
en ook de cognitieve gedrags
therapie en positieve psycho
logie worden gebruikt als on
zichtbare stok om hardwer
kende mensen nog harder te
laten werken, als opium voor
het volk. Ik zit ermee in mijn
maag. Uiteraard omdat ik me
verantwoordelijk voel, als am
bassadeur van praktische spi
ritualiteit en pragmatische
psychologie, maar ook omdat
ik genoeg bewijs heb gezien
dat aantoont hoe goed mind-
fulness kan helpen.
Tot ik zie waar het misgaat.
De veronderstelling in het
werk van Purser is namelijk
dat een cursist na al die waar
devolle inzichten zich weer
voegt in het malletje waaruit
hij kwam, maar nu met een
betere uitrusting tegen de
werkdruk. Zo gaat het inder
daad vaak, omdat werknemers
loyaal en betrokken zijn en in
telligent genoeg om zichzelf
weer een tijdje te redden.
Maar wat ik leerde de afgelo
pen jaren is dat intelligentie
niet genoeg is. Wat daarnaast
nodig is, is zelfbewustzijn.
Intelligente mensen zijn in
staat om eindeloos een sys
teem in stand te houden waar
van ze ongelukkig worden. Ze
verzinnen oplossingen om
hun stress draaglijk te maken,
doen aan meditatie en ver
drinken in hun eigen goede
wil. Zo heb ik het jaren zelf
gedaan. Tot ik bewustzijn aan
die combinatie toevoegde en
alles voor me veranderde.
Bewuste mensen onderzoe
ken mindfulness niet als een
doekje voor het bloeden, ze
ondervragen het systeem. Wat
maakt de minimumlonen zo
laag? Waarom ervaren zo veel
mensen een te hoge werk
druk? Waarom blijft er steeds
minder sociaal vangnet over?
Wat ik graag wil, is dat mind-
fulness niet bijdraagt aan de
instandhouding van een eco
nomisch onderdrukkend sys
teem, maar dat het juist bij
draagt aan het veranderen
ervan. Want ook dSt kan: het
zijn doorgaans de evenwich
tige mensen die ruimte heb
ben in hun hoofd voor alterna
tieve oplossingen. Tijd voor
een mindful revolutie.
-Arjan Vergeer
oen Jonathan Karpathios
nog achter de pitten stond
van zijn restaurant Vork
en Mes, probeerde hij zijn
gasten al te verleiden met
de geneugten van zijn (bijna) vlees
loze keuken. ,,Het begon al bij de eer
ste amuse'', herinnert de chef-kok
zich. ,,Ik heb jarenlang gekozen voor
groentechipjes voor aanvang van elk
diner. Pastinaak deed het erg goed.
Of mijn favoriet: het aardpeerchipje.
Alleen even een lavas- of mintpoe-
dertje eroverheen. Lekker man.''
Twee jaar nadat Karpathios de
deuren van zijn bejubelde restaurant
in Hoofddorp vrijwillig achter zich
dichttrok om een nieuw culinair
avontuur aan te gaan, blijkt zijn
groente-evangelie allerminst gesust.
Nog altijd zet hij de snijbiet, savooie
kool en sponskomkommer op een
voetstuk, maar nu als roerganger van
het nieuwbakken Karpa: een duur
zame bedrijfscateraar die wil afreke
nen met de kleffe krokettencultuur
in menig kantoorkantine. Ook een
goed groentechipje kan in die missie
nog op zijn enthousiasme rekenen.
,,Ja joh, daar word ik wel blij van,
hoor.''
Vezels
Samen met twee collega's keurt Kar-
pathios blind negen zakken groente
chips uit de supermarkt. Hoewel
ze in hetzelfde schap liggen als de
bekende aardappelschijfjes, surfen
de fabrikanten vrolijk mee op de
(vermeend) gezonde groentegolf. ,,Ik
verkies groentechipjes altijd boven
een Pringle'', grijnst Karpathios.
,,Maar je moet niet denken dat ze
gezonder zijn dan aardappelchips.
Dat is absoluut niet zo.''
Sterker nog, wie de informatie op
Jonathan
Karpathios (41)
Erik
Groenendaal (37)
Aurelia
Meijer (22)
de verpakkingen tegen het licht
houdt, kan niet anders concluderen
dan dat groentechips zelfs een gro
tere aanslag plegen op je lijf. Het vet
gehalte is nagenoeg gelijk aan dat van
aardappelchips: ruim 30 procent van
het chipje. Veel van de vitamines en
mineralen uit verse groenten ver
dwijnen in de frituur, pan of oven
immers als sneeuw in de Sahara,
terwijl daar gemakkelijk opgezogen
vet voor in de plaats komt. Net als bij
aardappelchips wordt er per 100 gram
ook pakweg 1 gram zout over de
groenteschijfjes gestrooid. Maar het
grote verschil zit hem in het suiker
gehalte. Een naturel aardappelchipje
bestaat voor amper een half procent
uit suiker. Doordat in veel groentes
van nature suikers zitten, stijgt dat
aandeel in de groentechips tot wel 30
procent; ruim zeven suikerklontjes
per 100 gram. „Chocolade is ook niet
gezond, maar het geeft wel een hoop
geluk'', nuanceert Karpathios nuch
ter. Op één vlak hebben de groente
chips wel een streepje voor: vezels.
Een gemiddeld aardappelchipje
bestaat voor slechts vier procent uit
vezels. De meest vezelrijke groente
chips in deze proeverij, van Trafo,
krikken dat aandeel op tot 20 pro
cent.
Groentebal
De smaakvergelijking dan. Opval
lend veel fabrikanten kiezen voor
chipjes van exact hetzelfde trio:
wortel, biet en pastinaak. Alleen
Terra durft buiten de lijntjes te kleu
ren met ook bataat, cassave en taro -
een knolvormige wortel - in de mix.
Helaas blijft de smaak wat achter.
De dungesneden groentechipjes van
Tyrrells worden met hun knapperige
kraak en subtiele smaken beter
beoordeeld.
Go Pure laat als enige ook een
brutaal appeltje ronddansen op het
groentebal. Het loont. Maar zelfs zon
der deze friszoete rugdekking wor
den de natuurlijke smaken van de
biet en pastinaak door de panelleden
als beste beoordeeld. Daar kan Albert
Heijn nog veel van leren; de verschil
lende groentes smaken nagenoeg
hetzelfde en zijn ook elk besmeurd
met de vettige textuur van aardappel
zetmeel. Alleen de 'Veggie' bieten-
chipjes van Lay's vallen nog minder
in de smaak. Door de bank genomen
zijn het geen onaardige doorsnaaier-
tjes, maar onder het flinterdunne
harnas van bietenpoeder gaat in feite
een ordinair chipje van tarwebloem
en aardappel schuil.
ZATERDAG 5 OKTOBER 2019 GO
Reageren? zo@dpgmedia.nl
Moddervet
en vol suiker
MATTHIJS MEEUWSEN
Gelauwerde chef
achter de Bieterbal,
(voorheen) Vork en
Mes en nu Karpa.
Hoofdkok en culi
naire rechterhand bij
Karpa, duurzame
bedrijfscatering.
Vegetarische
projectmanager
bij Karpa.
