Rabarber is niet kapot te krijgen
Jezelf en elkaar steeds verder
verliezen, dat doet pijn
a
Ouwe
taaie
Eigen tuin eerst Romke van de Kaa
stopdementie.nl
Hij past uitstekend
in de eetbare tuin:
rabarber. De pronte
pol beleeft een
bescheiden
comeback.
wel tegen: rabarber. Uit de siertuin is
deze groente, die in Engeland tot het
fruit wordt gerekend, verdwenen.
Toch begon de pronte pol daar, in die
siertuin, zijn carrière als tuinplant.
Rabarber was vijftig eeuwen gele
den al bekend. De Chinezen gebruik
ten de wortels en de bladstelen als
laxeermiddel. De plant, die in het
wild op de toendra van Siberië
groeit, werd tegen het einde van de
middeleeuwen in Europa ingevoerd.
Als sierplant. Totdat de Britten rond
1600 ontdekten dat je rabarber ook
kon eten. Het duurde nog een paar
honderd jaar voordat elk Engels gezin
de zondagse lunch besloot met een
bakje rhubarb crumble. Een verrader
lijk gerecht: de knapperige korst koelt
snel af, maar als je een hap neemt,
verbrand je je mond aan de gloeiende
rabarberbrij die eronder schuilt.
In Engeland werd rabarber traditio
neel geteeld in een gebied dat de
Yorkshire Triangle wordt genoemd.
Daar werd het afval van de wolindus
trie gebruikt als stikstofrijke mest. De
heuvels zorgden voor een koel en nat
microklimaat en de nabijgelegen
kolenmijnen gaven brandstof aan
de meer dan 200 forceerbedrijven.
Want de groei van rabarber wordt
'swinters na een koudebehandeling
in donkere, verwarmde kelders opge
jaagd. Dat opjagen heet forceren.
Met een speciale nachttrein wer
den de rabarberstengels naar Londen
vervoerd. De Britse overheid stelde
de prijs zo vast dat elk huishouden
van rabarber kon genieten. Inmiddels
is die vaste prijs losgelaten en de
rabarbertrein rijdt niet meer, maar
de groente is op dat excentrieke
eiland nog altijd populair.
In Nederland werd rabarber pas
tegen het begin van de vorige eeuw
populair. Het forceren gebeurde hier
niet in kelders, maar onder enorme,
klokvormige aardewerken potten.
Trekpotten worden die genoemd,
want een ander woord voor forceren
is voortrekken.
Die trekpotten zijn voorzien van
een dekseltje dat je kunt optillen om
te zien of de rabarber al klaar is om
te worden geoogst.
Rabarber is terechtgekomen in de
hoek van de vergeten groenten, maar
beleeft nu een bescheiden comeback.
De plant past ook uitstekend in het
concept van de eetbare tuin: mooi
om naar te kijken en nog lekker ook.
Oktober is een goede maand om
rabarber te planten.
De plant heeft reusachtige ge
schulpte bladeren en kleurige rode
stengels. De bloemknop zit verbor
gen in een stevig omhulsel waarvan
het openbarsten te vergelijken valt
met het breken van geboortevliezen:
de knop scheurt open en baart een
imposante, vertakte, witte bloem
tros.
In handleidingen staat altijd dat je
die bloemknop uit de plant moet
breken, omdat bloei de plant zou ver
zwakken. Onzin. Rabarber valt niet
te verzwakken, want de plant is nau
welijks dood te krijgen. Mits je hem
verwent natuurlijk, met veel water
en mest. Stikstofrijke mest, al staat
stikstof op het ogenblik in een kwade
reuk. Gewone compost is ook goed.
advertentie
Frans (55) heeft de ziekte van Alzheimer en praat daar open over. Er is nog veel onwetendheid
over dementie vindt Frans: "Het is niet zo datje af en toe iets vergeet, was dat maar zo. Ik verlies
steeds meer. Continu vraag ik mij af: 'wie is diegene die tegen me praat?'.
Dementie nog
altijd ongeneeslijk
I op de 5 mensen krijgt
dementie. Word donateur
van Alzheimer
Nederland en steun
onderzoek
ZATERDAG 5 OKTOBER
2019 GO
Op de volkstuin kom je hem nog
Rabarber kan veel
hebben, mits je 'm
goed verwent.
Tuingoeroe
Romke van de
Kaa vertelt elke
week hoe je een
lustoord maakt
van een dorre
lap grond.
Zijn blik wordt leger, zegt dochter Sharona.
Kleindochter Djez-Lin ziet haar moeders
verdriet. "Als mama hem belt, moet zij soms
een beetje huilen." Ze zijn zo vaak mogelijk bij
hem. Maar steeds vaker vergeet Frans hun
namen. "Dat raakt me in mijn hart."
Dementie is een ingrijpende hersenziekte. Voor
mensen zelf met dementie, maar ook voor
hun naasten. Ben je eerst wat vergeetachtig,
uiteindelijk herken je niets en niemand meer.
Je vertrouwde thuis wordt een onbekende
plek. Dierbare herinneringen gaan verloren.
Geliefden worden vreemden.
lederéén krijgt vroeg of laat te maken met
dementie: zelf of in de directe omgeving.
Momenteel treft de ziekte een op de vijf
mensen. Onder vrouwen een op de drie. In
Nederland is dementie de snelst groeiende
doodsoorzaak. En ook de enige volksziekte
waarvoor nog geen oplossing gevonden is. We
moeten dan ook iets doen.
alzheimer
nederland
Dementie wordt veroorzaakt
door een hersenaandoening en
maakt dat iemand steeds minder
goed zelfstandig kan functioneren.
Nederland telt momenteel circa
280.000 mensen met dementie en
dat aantal zal de komende 25 jaar
verdubbelen. Een op de vijf mensen
krijgt dementie, momenteel de snelst
groeiende doodsoorzaak in Nederland.
Genezing is vooralsnog niet mogelijk.
Alleen wetenschappelijk onderzoek brengt
oplossingen sneller dichterbij. Nieuwe
Frans, Sharona
en Djez-Lin
"Voor mij is het
helaas te laat,
maar voor mijn
kinderen en
kleinkinderen
hoop ik dat er zo
snel mogelijk een
pil komt Er zijn
veelbelovende
onderzoeken die
op korte termijn
goede resultaten
kunnen opleveren.
Elke gift, groot
of klein, maakt
onderzoek naar
het juiste medicijn
mogelijk."
technieken hebben hersenonderzoek de
laatste jaren in een stroomversnelling gebracht.
Binnen 5 tot 10 jaar worden grote doorbraken
verwacht in de preventie en behandeling
van dementie, zeggen vooraanstaande
wetenschappers. Maar dan moeten we wel
in onderzoek investeren. Als we er samen de
schouders onder zetten, kunnen we dementie
stoppen. Voor onze kinderen en kleinkinderen.
