het spoor van de grote componist
'Bach was
een snacker
hoor. En hij
hield ook van
bier, een
tikkeltje te
veel'
21
mmmi
Beckand loopt langs water, bossen en velden,
terwijl de crew regelmatig de auto pakt. Bec
kand oreert, wijst en eet gerechten uit die tijd,
zoals bloedworst en Schmalz, dierlijk vet met
brood. ,,Als Bach nu geleefd had, zou hij onge
twijfeld na een optreden langs de McDonald's
gaan of een kapsalonnetje halen. Was een
snacker, hoor. En hij hield ook van bier, een
tikkeltje te veel.''
Beckand doorkruist industriestad GOTHA
en het middeleeuwse MÜHLHAUSEN, gaat
over de hoogste berg van de Harz, de BROC-
KEN en vervolgt zijn tocht door het Nedersak-
sische GIFHORN. Met in zijn slipstream de
crew. Ook zij weten na een paar honderd kilo
meter wandelen zo'n beetje alles van Bach.
,,Hij was een ambachtsman die op die manier
ook muziek maakte. Alsof je een schuur
bouwt of een gerecht bereidt. Je kookt het, eet
het op en het is weg. Zijn muziek werd ook
vaak maar één keer gespeeld. Heel veel is weg
gegooid.''
Beckand noemt klassieke muziek 'het acht
ste wereldwonder'. Het zit in de familie. Over
grootvader Charles was componist en opa
Edgard cellist. Beckand gaf enkele jaren terug
een muzieklesje in de klas van zijn toen 6-ja-
rige dochter. Ga naast je stoel staan als je het
kent, zei hij en liet Bach horen. Toccata
Fugue of Air on G String. Je kent die muziek ge
woon, al weet je niet waarvan. 90 procent
stond naast zijn stoel.''
Het programma is, gniffelt hij, 'ook een ex
cuus om vier afleveringen lang te besteden
aan één unieke componist'. Omdat het levens
verhaal van Bach niet louter in deze route zit,
wijkt Beckand er ook van af. Zo trekt hij naar
zijn geboorteplaats Eisenach, naar Dornheim
waar hij trouwde en naar Leipzig, de stad waar
de componist openluchtconcerten gaf, lesgaf,
stierf (in 1750) en begraven ligt in de Thomas-
kirche. Ook komt hij terecht in Potsdam.
Uilenspiegel
Op de wandelroute volgen na Gifhorn de
plaatsen LÜNEBURG en MÖLLN, waar op het
marktpleintje een standbeeld van Tijl Uilen
spiegel is verrezen. ,,Kijk'', zegt Beckand, ver
noemd naar het sagepersonage, ,,de duim en
voet van standbeeld zijn glad. Als je ze tegelijk
aanraakt, brengt dat geluk.''
Dan bereikt de crew LÜBECK, de eindbe
stemming van de route. Beckand wandelt in
Lübeck langs de Trave, de rivier waarover het
zout werd vervoerd. Hij loopt naar de Hol-
stentor, één van de toegangspoorten.
In het St. Annen Museum vertelt hij over de
bombardementen op de stad, de verwoesting
van de Marienkirche, waarvan alleen nog een
restant van het originele orgel is overgebleven.
De kerk en zijn organist vormen het hoog
tepunt van de reis. Als Beckand binnenstapt
klinkt het orgel luid. Dit is de plek waar Bux-
tehude en Bach elkaar ontmoet hebben, waar
ze hebben samengewerkt, gelachen, mis
schien wel gehuild. Achter het orgel zit Johan
nes Unger, de tiende organist na Buxtehude.
,,Bijna niemand kende Buxtehude, maar Bach
heeft zo'n beetje alles van hem opgestoken.''
Johannes Unger speelt voor de gelegenheid
muziek van Buxtehude. En warempel, daar
komt ook het dreuntje van Zagen zagen wiede-
wiedewagen voorbij. Unger speelt, vertelt en
grapt dat hij 'wél zijn eigen vrouw mocht kie
zen'. Dat vraagt om uitleg. En die komt
prompt van de presentator. „Destijds", zegt
Beckand, ,,was het traditie dat je alleen orga
nist kon worden als je trouwde met de doch
ter van je voorganger. Volgens de verhalen
wilde Bach best organist worden in Lübeck,
maar schrok hij zó van het slechte gebit van de
dochter van Dieterich Buxtehude dat hij toch
maar vertrok.''
GO ZATERDAG 5 OKTOBER 2019
mTijl in het voetspoor van Bach, vanaf dinsdag
8 oktober vier afleveringen bij AVROTROS op
NPO2.
Lübeck
Mölln
Lüneburg
Gifhorn
Potsdam
Broeken1
Mühlhausen 3
Gotha
Eisenach 0
Wéamt
ornheim
Arnstadt
TSJECHIE
■Main
Tijl Beckand: „Veel van de muziek van Bach is verloren
gegaan en slechts één keer uitgevoerd." foto avrotros
