Zogezien
Boer kan niet leven van
een opgestoken duim
De Nederlandse agrarische sector liet dinsdag in Den
Haag zien dat de landbouw nog een sector is waar
rekening mee gehouden moet worden. Boeren eisen
een stabiel, duurzaam landbouwbeleid waarop ze
kunnen bouwen.
De Groot en Klaver
zijn niet verant
woordelijk voor
de rammelende
regelgeving van de
afgelopen tientallen
jaren
11
brengen. Nico en zijn familie
konden terecht op een boer
derij een kilometer verderop.
Dat was maar goed ook: ,,De
boerderij waar we eerst za
ten, werd in brand geschoten.
Ik zeg altijd maar: wat heb
ben wij een geluk gehad. Bij
de nieuwe boerderij was een
schuilkelder gegraven. Die
was afgedekt met dikke
boomstammen met daar bo
venop een laag vlas. Daarin
smoorden de granaatscher
ven. Ik ben 13 jaar geworden
in die schuilkelder. Er viel
niks te vieren, cadeautjes wa
ren er niet. Ik speelde buiten
met mijn zusje Jeanine. Plot
seling vielen er zo veel grana
ten, dat we de kelder niet
meer konden bereiken. We
schuilden onder een tafel te
gen de muur van het melk-
huisje. Ik wist dat er na twin
tig minuten een pauze zou
zijn. In die paar minuten
haalden we het naar de kel
der. Niet veel later keken we
naar buiten. Het hele melk-
huisje was weg, er was alleen
nog een krater."
Op een gegeven moment
was de kelder helemaal vol
vluchtelingen. Toen klopte
burgemeester Sjef van Don
gen van Aardenburg met zijn
gezin aan. Vader Rootsaert
kende de burgemeester van
diens avontuur op Spitsber
gen. „Hoewel er eigenlijk
geen plek was schoven we al
lemaal een beetje op, zodat
zij er toch in konden. Toeval
of niet: na de oorlog was mijn
vader één van de eersten die
Marshallhulp kreeg." Op het
kruispunt bij het oorlogsmo
nument in Eede kan Nico de
noodwoning aanwijzen die
ze na de bevrijding kregen.
De bevrijding bracht nog
meer wapengeweld. Er ver
scheen een Canadees met
mitrailleur in de opening van
de schuilkelder. In een huis
zo'n driehonderd meter ver
derop zaten Duitsers die zich
niet wilden overgeven. Ook
niet na enkele Canadese mi
trailleursalvo's. De bevrijders
stelden een vlammenwerper
op in de coupure van een na
bij gelegen dijk. ,,Ik zag de
vlammen op het huis te
rechtkomen. Binnen kregen
ze het te heet. Er kwamen 22
Duitsers naar buiten, met de
handen omhoog."
Hun eigen paard - het
heette Dolf - was tijdens de
beschietingen gedood. Nico
heeft hem zien liggen, hele
maal open gereten. Om terug
naar huis te kunnen spande
vader Rootsaert een Frans
paard in dat de Duitsers had
den achter gelaten. De eerste
nacht logeerden ze in de El-
derschans, een kasteeltje net
buiten Aardenburg. De boer
derij op Rijksweg 25 was ver
woest. Die op nummer 46
stond er nog. Daar trokken ze
in.
Laarzen
Richting Leopoldkanaal la
gen gesneuvelde Duitse mili
tairen. Nico liep er met een
dorpsgenoot die vaak huis
slachtingen deed. ,,Die man
wees: daar lag de Duitse lui
tenant die vijf maanden gele
den zijn fiets had afgepakt.
Nu wilde hij zijn laarzen. De
Duitser lag er al een paar da
gen. Zijn voeten en benen
waren gezwollen. De slagers
man pakte een mes en sneed
de benen eruit. Daarna is de
wederopbouw begonnen."
de landbouw naar de mond pra
ten, kunnen hun woorden niet
waarmaken. De boeren trappen
daar niet in. Terecht vragen ze dat
ook andere sectoren hun bijdrage
leveren. Hun vertrouwen in de re
gering is tot het absolute nulpunt
gezakt. Een kabinet waarvan een
minister zegt er alles aan te doen
dat de Formule 1 volgend jaar in de
duinen van Zandvoort door kan
gaan omdat de mensen graag
'vroem-vroem' horen, heeft zijn
prioriteiten niet goed op een rijtje.
Aartsvijanden
D66-Tweede Kamerlid Tjeerd de
Groot - tot 2017 directeur van de
Nederlandse Zuivel Organisatie
- praat de boeren, en dan met
name de veehouders, niet naar de
mond. Zijn opmerking over het
halveren van de veestapel was de
aanleiding tot het protest. De
Groot en zijn GroenLinks-collega
Jesse Klaver hadden het lef om
hun gezicht te laten zien. Dat werd
niet erg gewaardeerd door de ini
tiatiefnemer van de actie, scha
penhouder Bart Kemp. Die griste
na twee zinnen de microfoon uit
handen van De Groot. Boeren gin
gen met hun rug naar De Groot
staan en staken hun middelvinger
op. De voorman van varkenshou
ders vond dat na afloop nog te veel
eer voor De Groot en Klaver. Mark
van den Oever, voorzitter van Far
mers Defence Force, zei tegen de
website Melkvee.nl: ,,Dit zijn onze
aartsvijanden. Ik had ze wel van
het podium kunnen trekken."
Dat beide heren als een rode lap
op een stier werken is te begrijpen,
maar deze twee politici hebben de
problemen niet veroorzaakt. Zij
zijn niet verantwoordelijk voor
het wispelturige beleid en de ram
melende regelgeving van de afge
lopen tientallen jaren.
Bart Kemp, de voorman van
Agractie, legde een 'duurzame
herverdeling van de landbouw' als
eis op tafel. Daarvoor hebben de
boeren de door hen nu zo ver
foeide politiek hard nodig. De
schapenhouder en zijn collega-
boeren doen er goed aan zich te
bezinnen op de vraag wie hun
echte bondgenoten in Den Haag
kunnen zijn om dit voor elkaar te
krijgen. Met alleen applaus en op
gestoken duimen van politici
schieten ze weinig op. De 'sector'
is toe aan een stabiel beleid waar
mee zij en de samenleving jaren
vooruit kunnen.
bleem is echter dat de regels op ju
ridisch drijfzand zijn gebouwd en
voor de rechter geen stand hou
den. Of het nu gaat om de CO2-
uitstoot, het verstrekken van ver
gunningen voor pulsvissers en nu
weer het stikstofbeleid, keer op
keer gaat de overheid op zijn ge
zicht. Soms is het de Nederlandse
rechter, dan weer Europa die de
regering tot de orde roept.
Het was dinsdag beschamend
om te zien dat partijen en perso
nen die al jaren verantwoordelijk
zijn voor die rammelende regelge
ving met een beschuldigende vin
ger naar 'veganisten' en 'groene
politici' wezen. Politici die én
Schiphol én de industrie én de
hardrijdende automobilist én de
Formule 1 én de bouw én dus ook
,,Toen ze stront mest gingen noe
men, is het gezeik begonnen." De
jonge Gelderse nertsenhouder Mi-
scha Bouwer had dinsdag op het
volle Malieveld de lachers op zijn
hand. Zijn grappen waren wat
makkelijk. Over boeren tegen
Haagse politici, platteland tegen
Randstad, overalls tegen pakken,
volk tegen de elite.
Maar hij heeft wel een punt als
het gaat om de dubbele moraal van
de wetgever. De nertsenhouderij
is vanaf 2024 verboden in Neder
land. Nertsenbont niet. Alsof dat
bont niet afkomstig is van roof-
diertjes die in kooien worden ge
houden. Maar die kooitjes staan
buiten onze landsgrenzen. Op de
website Vice zei Bouwer in april
met zijn fokkerij naar de Ver
enigde Staten te willen verhuizen:
,,Als je wil mag je een nerts daar
gewoon in een pak melk proppen.
Maar mocht ik daar een bedrijf be
ginnen, zou ik wel dezelfde kooi-
maten hanteren als ik nu in Ne
derland doe."
Het is de frustratie van veel
mensen die hun brood verdienen
in de landbouw, veeteelt en visse
rij. De regels waar zij aan moeten
voldoen gelden lang niet altijd
voor hun concurrenten buiten
onze landsgrenzen. Dat is een ge
volg van keuzes die in Nederland
zijn gemaakt. Die keuzes zijn de
uitkomsten van een afweging van
allerlei belangen. Uiteindelijk
worden dat wetten en regels. Pro-
GO ZATERDAG 5 OKTOBER 2019
Nico Rootsaert bij het oorlogsmonument van Eede.
Rechts is de noodwoning te zien waarin hij na de oorlog
woonde. fotos boaz timmermans
Oud-staatssecretaris van landbouw Henk Bleker (rechts) bekijkt het
spandoek dat Zeeuws-Vlaamse boeren hebben meegenomen naar
Den Haag. foto theo giele
THEO GIELE
