75 jaar Bevrijding
10
Dit is het twaalfde deel
van de serie waarin
Zeeuwse ooggetuigen
verhalen over hun leven
tijdens de Tweede
Wereldoorlog. Vandaag
vertelt Nico Rootsaert
(1931) over zijn jonge
jaren in Eede: ,,Niet veel
later keken we naar
buiten. Het hele
melkhuisje was weg, er
was alleen nog een
krater."
'Ik ben 13 jaar
geworden in die
schuilkelder. Er viel
niks te vieren'
De eerste dag van de oorlog
zal hij niet gauw vergeten.
Het gezin Rootsaert - toen
vier jongens en een meisje
- verhuisde op 9 mei 1940
van de boerderij op Rijks
weg 46 naar de boerderij van opa Root
saert, pal op de grens, Rijksweg 25. Het was
nog nacht toen ze in hun nieuwe huis wak
ker werden van geronk in de lucht. Nico:
,,Er hingen Duitse vliegtuigen boven ons.
We sliepen op zolder en konden ze zien
door het dakvenster. Een paar weken later
kwamen de Duitse soldaten. Er waren er
bij die het schuim op hun mond hadden,
net alsof ze gedrogeerd waren, ze keken
wild uit hun ogen. De meeste mensen kre
gen inkwartiering in huis. Bij ons werd al
leen de schuur door soldaten met zijspan
in beslag genomen. In ons huis was met
alle kinderen geen ruimte, dat zagen ze ook
wel."
Nico Rootsaert kiest positie op zijn bank
in de woonkamer. Hij vertelt dat hij vroe
ger een wilde bos zwarte haren had. Wild
is het niet meer en het is wit geworden,
maar je kunt hem zeker niet kaal noemen.
Zijn rijtjeswoning is duidelijk naoorlogs.
Dat geldt voor vrijwel heel het dorp. On
danks zijn leeftijd laat zijn geheugen hem
niet in de steek. En lichamelijk: ,,Als ik zeg
dat ik 88 ben, dan geloven mensen me vaak
niet. Ik spring nog zo op de fiets. En ik rij
met de auto naar mijn dochters, overal in
het land. Dat is geen enkel probleem."
Bevroren tenen
De Wehrmacht overspoelde het dorp. Ze
waren modern, vonden de grensbewoners.
Na verloop van tijd trokken ze verder. Op
één na. ,,Dat was Karl Boxberg. Hij bleef
achter in het café van de familie Blondeel
en had een oogje op dochter Alma. Op een
gegeven moment moest hij naar het oost
front. Met bevroren tenen mocht hij terug
naar huis in Duitsland. Na de oorlog kwam
hij naar Eede en is met Alma getrouwd. Ze
woonden hier in het dorp, hij was een cor
recte man die deels Nederlands en deels
Duits sprak. In 2000 is hij overleden."
De bezettingsjaren verliepen in Eede be
trekkelijk rustig. Vader Rootsaert deed
goede zaken - niet met de Duitsers, maar
de prijzen voor landbouwproducten scho
ten de hoogte in. Er werd in die tijd betaald
met Duitse Marken. Daarmee kon hij de le
ning op zijn boerderij aflossen.
In een stapel strobalen werd een radio
toestel verstopt. Radio Oranje kwam goed
door. ,,Ik lag soms stiekem met mijn oor te
gen het apparaat. Af en toe sprak de konin
gin uit Londen. Ik herinner me haar woor
den, vlak voor de gevechten losbraken: 'De
vrijheid getuigt, het geweten buigt niet,
houd stand houd stand, de vrijheid is na
bij'. Als de Duitsers dat van die radio had
den geweten, dan waren we in een concen
tratiekamp terechtgekomen."
Er kwamen veel bommenwerpers over
op weg naar Duitsland. Ze vlogen in forma
ties van twaalf of veertien vliegtuigen.
Broer Herman wist dat ook. Samen met in
gekwartierde soldaten stond hij te kijken
naar een terugkerende formatie, waar twee
toestellen ontbraken. ,,Mijn broer zei tegen
de soldaten: Da sind zwei abgeschossen. Toen
er kort daarna weer een groep kwam, die
deze keer twee vliegtuigen meer telde, zei
hij: Da sind zwei beigeschossen. De soldaten
konden er niet om lachen en gaven hem
een klap voor zijn kop."
Op 8 of 9 september 1944 werd duidelijk
dat er aan het Leopoldkanaal hard zou wor
den gevochten. In Eede was het dat week
einde kermis. De bruggen over het kanaal
werden vernietigd, dat was goed te horen.
En in het dorp werd de toren van de kerk
opgeblazen. De klokken waren er eerder
uitgehaald. ,,Toen de Canadezen bij het Le-
opoldkanaal aankwamen, zijn ze gestopt
met hun offensief. Dat is een grote fout ge
weest. De Duitsers kregen de tijd om zich
in te graven, ze trokken een vesting op. De
gevechten daar hebben zo'n zes weken ge
duurd. Wij kregen het bericht dat we
moesten evacueren. Met paard en een wa
gen vol met huisraad zijn we naar Oost
burg getrokken. Mijn zusje Anita was net
twee maanden oud, mijn moeder liep met
haar in de kinderwagen het hele eind ach
ter de boerenkar."
Melkhuisje
Op een boerderij waar nu het golfterrein
bij Oostburg is, waren ze in eerste instantie
niet welkom. Het was spannend want het
werd al donker. Na wat overleg mocht het
gezin Rootsaert in het aangebouwde melk-
huisje. Enkele weken later eisten Duitsers
de boerderij op om gewonden onder te
ZATERDAG 5 OKTOBER 2019 GO
Brieversstraat
BIRKtlRH
Cf ri MMSTÖ45
OKH IVS&WW:.
'Wat hebben wij
een geluk gehad'
JAN VAN DAMME
PASPOORT
Nico Rootsaert werd 26 september 1931
geboren op een boerderij aan Rijksweg 46
in Eede. Vader Marcelijn had een gemengd
bedrijf. Nico's moeder kwam uit Maldegem.
Er waren zeven kinderen: eerst vier jon
gens, daarna drie meisjes. Nico was de
jongste van de jongens. Hij werkte als
landbouwer en als tuinder. In 1969 werd hij
buschauffeur voor de Belgische Spoorwe
gen op de lijn Gent-Eekloo-Brugge. Dat
deed hij tot zijn 65ste. Hij
trouwde in 1962. Hij is
gescheiden. Ze kre
gen drie dochters. An-
nick woont in Gel
drop, Bianca in
Weesp en Maureen in
Breskens. Er zijn in
middels vijf klein
kinderen, al
lemaal
kleinzo
nen.
