ECONOMIE 17
Waar Uber ook neerstrijkt - één ding staat
vast: binnen de kortste keren is er gedonder, heel
veel gedonder. De Amerikaanse journalist Mike
Isaac herkent het patroon: zijn boek beschrijft de
wereldwijde ontsporing van Uber.
Vertel Mike Isaac (foto) hoe het
Uber de afgelopen jaren is vergaan
in Amsterdam, Rotterdam,
Utrecht en Eindhoven en hij knikt
instemmend. Onafgebroken. Isaac
weet als geen ander dat zijn land
genoten niet wachten op zoiets
triviaals als vergunningen. Dat
klagen over de werkdruk geen
enkele zin heeft. En dat handha
vers echt niet geholpen worden
om illegale chauffeurs op heter
daad te betrappen.
,,Het is hoe Uber werkt'', zegt
Isaac. ,,In de Verenigde Staten, in
China en in Europa. Overal waar
het bedrijf neerstrijkt, werken ze
volgens hetzelfde draaiboek.
Markten moeten veroverd worden,
concurrenten vernietigd. Tegen
elke prijs. Regelgeving, wetten: ze
zijn er volgens Uber om genegeerd
te worden. Uber moet groeien, on
geacht de gevolgen. De wet is niet
wat ergens staat opgeschreven, de
wet is dat wat wordt nageleefd.''
Regels zijn er volgens Uber dus
om overtreden te worden, consta
teert Isaac keer op keer. Als tech-
verslaggever voor The New York
Times volgt hij het bedrijf al sinds
2010 op de voet en hij geldt als de
best ingevoerde journalist als het
gaat over de onderneming die stelt
slechts te bemiddelen tussen rei
zigers en taxichauffeurs, maar die
intussen markten ontwricht, wet
ten omzeilt en - laten we dat ook
niet vergeten - mateloos populair
is en blijft onder de klanten.
Meeslepend
Afgelopen week was Isaac in Am
sterdam voor de promotie van het
boek dat hij schreef over zijn erva
ringen De strijd om Uber: van tome
loze ambitie tot totale ontsporing.
Onderwerp is het bedrijf dat de
taxiwereld ook hier op zijn
kop zette. Het is een mee
slepend verhaal over hoe
Uber synoniem werd voor
alles wat er mis is met Si
licon Valley, aan de hand
van de ontluisterende
strijd om de macht
tussen oprichter
Travis Kalanick en
de leden van zijn
eigen raad van be
stuur, die hem in
2017 met de
grootst mogelijke
moeite wisten te
ontslaan.
Kalanick, arrogant, briljant en
nietsontziend, was de man die zijn
medewerkers stimuleerde zich
van God noch gebod iets aan te
trekken. Opsporingsambtenaren
en journalisten werden bespio
neerd, concurrenten met grove
misleiding met de grond gelijk
gemaakt. Binnen het bedrijf Uber
heerste een 'bro-cultuur': alfa
mannetjes maakten er de dienst
uit. Drugs waren gemeengoed,
bedrijfsfeesten werden gegeven in
stripclubs en vrouwelijke werkne
mers voelden zich onveilig. ,,De
toon van die bedrijfscultuur van
Uber werd gezet door de top. Kala-
nick wist wat hij zocht: blanke
mannen van in de twintig. Hij
nam zijn personeelsbeslissingen
op instinct.''
Hoe zit dat in Nederland? Isaac
zegt dat Uber vrijwel overal de
zelfde strategie koos. ,,Elk kantoor,
elke stad is uniek. Kalanick wilde
zijn medewerkers zelfstandig
heid bieden om te bouwen,
x hij spoorde ze aan verant-
woordelijkheid te nemen
voor de resultaten in hun
A™ eigen domein. Maar door
dat Uber duizenden Ka-
lanick-klonen had
aangenomen, ver
toonden veel
bijkantoren
soortgelijke
trekken.''
Isaac is heel
kritisch over
de wijze
waarop Uber
met de chauf-
feurs omgaat. ,,Het zijn geen men
sen voor hen, ze werden behan
deld als apparaten die ze nu een
maal nodig hadden om reizigers te
vervoeren. Veel uren draaien? Dat
hoort erbij als je probeert vraag en
aanbod op elkaar af te stemmen.''
Chaos
Vanaf 2017 was de chaos binnen
Uber zo groot dat bijna wekelijks
schandalen naar buiten kwamen.
Uiteindelijk moest Kalanick het
veld ruimen. Hij werd vervangen
door Dara Khosrowshahi, die Uber
in rustiger vaarwater manoeu
vreerde en het bedrijf opschoonde.
,,Dara is misschien een beetje
boring, maar dat is waar het bedrijf
nu behoefte aan heeft. De gekte
van de bro-cultuur lijkt voorbij.''
Uber gaat een interessante fase
in nu het beter zijn best doet niet
meer iedereen tegen zich in het
harnas te jagen, zegt Isaac. ,,Het
wordt vriendelijker, maar het
moet blijken of dit gaat werken.
Nog steeds heeft het bedrijf nooit
winst gemaakt. Je kunt veel kritiek
hebben op Uber en de manier
waarop het zich heeft ontwikkeld
tot een speler die de markt domi
neert, maar het was vanuit het
perspectief van groei wel succes
vol.''
,,Er zit ook een interessante
tegenstrijdigheid in: Uber is een
heel geslaagd product, maar als
merk heeft het bedrijf een zeer
slechte naam. Gebruikers waarde
ren Uber dan weer wel - we gaan
zien hoe dat de komende jaren
verder gaat.''
Strafheff ing op
kaas van 25%
WERK
Kritiek op
koers ECB
Apple maakt
meer iPhones
TAXI SCHANDALEN
zaterdag 5 oktober 2019
GO
Uber: geslaagd product
met zeer slechte naam
Marc Kruyswijk
Amsterdam
DEN HAAG Vanaf 18 okto
ber gaat voor bijna de helft
van de Nederlandse kazen
die naar de VS worden
geëxporteerd een strafhef-
fing van 25 procent gelden.
Dat heeft het ministerie van
Buitenlandse Zaken giste
ren bekendgemaakt. De
Amerikaanse importheffing
op kaas is een vergeldings
maatregel voor de staats
steun die de EU aan vlieg
tuigfabriek Airbus gaf. Ook
andere kaaslanden in de
EU, whiskystokers en
vleeswarenfabrikanten zijn
de sigaar. Vorig jaar expor
teerde Nederland voor
80 miljoen euro aan kaas
naar de VS.
In de VS kwamen er
vorige maand 136.000
banen bij. Gerekend was
op 145.000 nieuwe
arbeidsplaatsen.
AMSTERDAM Een groep
voormalige ECB-leden
heeft kritiek geuit op de
koers van de Europese
Centrale Bank. De oud-
ECB'ers, onder wie de
voormalige baas van De
Nederlandsche Bank Nout
Wellink, zeggen in een
brandbrief zich zorgen te
maken over de huidige 'cri
sismodus' van de ECB, die
volgens hen niet nodig is.
CUPERTINO Apple ver
wacht een flink hogere
vraag naar zijn nieuwste
iPhones. De Amerikaanse
technologiegigant heeft
daarom zijn productie op
gekrikt. Eerder deze
maand onthulde Apple ver
schillende modellen van de
iPhone 11. Daarbij werden
de iPhones voor het eerst
niet duurder dan het jaar
ervoor, maar goedkoper.
ILLUSTRATIE JIP VAN DER TOORN
