II
EUWS 11
Zo'n tweeduizend strijders uit westerse landen actief
Gratieverzoek
voor Dassey
Drie doden bij
protesten Irak
Michelinster
voor Trump
Westerse rechts-
extremisten gebruiken
het strijdtoneel in
Oekraïne om hun
vechttechnieken te
verbeteren en aan hun
netwerk te bouwen. Ook
Nederlanders doen mee.
„Deze mannen vormen een
veiligheidsrisico."
wek, die de motieven van de bui
tenlandse strijders onderzocht. ,,In
veel gevallen zijn ze ideologisch
niet zo onderlegd. Als je dan
opeens tegenover een soulmate
staat, zeg je: we zijn allebei krij
gers, mag de beste winnen en we
zien elkaar in het walhalla. Ik heb
ook voorbeelden gehoord van jon
gens die eigenlijk bij de pro-Russi
sche separatisten wilden, maar
geen visa voor Rusland kregen,
dus maar voor de Oekraïners zijn
gaan vechten.''
In veel gevallen zijn
deze strijders
ideologisch niet zo
onderlegd
Volgens The Soufan Center heb
ben de afgelopen jaren acht Ne
derlanders in Oost-Oekraïne ge
vochten: drie aan de Oekraïense
kant, vijf bij de separatisten. De af
gelopen jaren kwamen 'Oekraïne-
gangers' sporadisch in de media.
Deze krant schreef over Sjoerd H.
Hij sloot zich er aan bij Rechtse
Sector, een ultranationalistische
militie die met het
Oekraïense leger vocht. Hij postte
foto's van zichzelf in gevechtskle-
ding op sociale media, trainde er
met een Italiaanse neonazi. In Sy
rië vocht hij vervolgens met de
Koerden tegen IS. Hij kwam in
2018 in Syrië om het leven.
Nederlandse overheidsinstan
ties kunnen het exacte aantal van
acht Nederlandse strijders niet be
vestigen. Maar diverse bronnen
met kennis van het onderwerp be
vestigen dat het aantal waarschijn
lijk in die orde van grootte ligt.
Hoeveel er inmiddels terug zijn, is
niet bekend.
Geweldbereidheid
De Nationaal Coördinator Terro
rismebestrijding en Veiligheid
(NCTV) schreef in een publicatie
over 'uitreizigers' naar Oekraïne
dat 'bij een toekomstige terugkeer
er zorgen zijn over de eventuele
trauma's, geweldtraining en ge-
weldbereidheid van deze perso
nen'. Die geweldbereidheid bleek
bij twee Zweden van een Scandi
navische neonazi-beweging. Na
een trainingskamp bij de Russi
sche Imperiale Beweging lieten ze
in Zweden bommen ontploffen bij
een asielzoekerscentrum en een
linkse boekwinkel. In de VS heeft
inlichtingendienst FBI onlangs
enkele Oekraïnegangers aange
klaagd voor gebruik van geweld bij
een rechtse demonstratie in de VS.
Het Nederlandse adviesbureau
NTA, dat onderzoek doet naar ra
dicalisering, ziet ook dat er sinds
2016 Nederlanders in georgani
seerd verband naar Oekraïne rei
zen. Het bureau verbaast zich over
het gebrek aan aandacht voor de
(terugkerende) rechts-extremis-
ten. ,,Er is de afgelopen jaren veel
geïnvesteerd in de aanpak van te-
rugkeerders uit Syrië en Irak. Ze
worden vervolgd en er is aandacht
voor resocialisatie. Het zou getui
gen van consistent beleid om dat
ook te doen bij terugkeerders uit
Oekraïne. Zeker omdat dezelfde
veiligheidsrisico's een rol spelen.''
De Italiaanse politie had ongetwij
feld verwacht wapens en nazi-
parafernalia aan te treffen toen ze
afgelopen juli enkele panden van
neonazi's in de omgeving van
Turijn binnenviel. Maar zó veel?
26 geweren, 20 bajonetten, 306 ge
luidsdempers en viziers, 800 ko
gels én een luchtdoelraket. Ook
aangetroffen: een straatnaambord
van een 'Adolf Hitler Platz' en een
oud wapenschild van nazipartij
NSDAP, inclusief hakenkruis.
Het politieonderzoek naar de
neonazi's kwam voort uit 'de acti
viteiten van extremistische Itali
aanse strijders die hebben deelge
nomen aan het gewapende con
flict in Oost-Oekraïne', stelde de
Italiaanse justitie. Aan welke kant
de Italianen hadden meegevoch
ten, de Oekraïense zijde of juist
bij de pro-Russische separa
tisten, zei justitie er niet bij.
Dergelijke arrestaties la
ten zien hoe de rechts-ex-
tremistische beweging
steeds internationaler
wordt. „Het gevaar van
terrorisme groeit overal in
de wereld, groepen white
supremacists versterken hun
internationale netwerken en
imiteren de tactieken en technie
ken van terreurgroepen als al-
Qaeda en IS'', schrijft The Soufan
Center, een gerenommeerde
Amerikaanse denktank, deze week
in een rapport.
Gevechtservaring
De onderzoekers stellen: wat
Syrië voor de internationale jiha-
disten is, is Oekraïne voor de
rechts-extremisten, of white supre
macists, zoals de term in de VS
luidt. Een plek om gevechtserva
ring op te doen, ideologisch verder
geschoold te worden en een inter
nationaal netwerk op te bouwen.
,,Ze gebruiken Oekraïne als een
gevechtslaboratorium.''
Volgens de onderzoekers gingen
er 17.000 buitenlandse strijders
naar Oost-Oekraïne, het overgrote
deel daarvan (15.000) komt uit
Rusland, maar de ruim 2000 an
dere strijders komen uit meer dan
vijftig landen. Onder hen zo'n 165
Duitsers, 65 Fransen, 35 Amerika
nen en 8 Nederlanders.
Opvallend genoeg vechten ze
aan beide kanten van het conflict.
Italië. FOTO HH
Som
mige
strijden
in het
Azov-ba-
taljon. Die
paramili
taire, ultrana-
tionalistische mi
litie vecht mee aan de
kant van het Oekraïense leger en
staat bekend om haar fascistische
sympathieën. Het bataljon rekru
teerde de afgelopen jaren actief
buitenlandse strijders; zo deelde
het op een Duits rockfestival flyers
uit waarin werd opgeroepen te ko
men vechten 'om Europa van uit
roeiing te redden'.
Aan de andere kant in de
Oekraïense burgeroorlog staan de
pro-Russische separatisten, die
een deel van Oost-Oekraïne in
handen hebben. Zij worden onder
meer gesteund door de Russische
Imperiale Beweging, een paramili
taire groepering 'die strijdt tegen
globalisering, multiculturalisme
en liberalisme'. Ook daar sluiten
westerse neonazi's zich bij aan.
Het leverde de bizarre situatie
op dat twee Scandinavische
rechts-extremisten die ooit samen
demonstreerden in Zweden, in
Oekraïne aan verschillende kanten
van de frontlinie belandden. ,,Dat
vinden ze zelf niet bizar'', stelt de
Poolse onderzoeker Kacper Reka-
donderdag 3 oktober 2019
MADISON Het advocaten-
team van de zwakbegaafde
Brendan Dassey (29), de
Amerikaan die samen met
zijn oom Steven Avery (57)
in 2007 werd veroordeeld
tot levenslang voor zijn
aandeel in de moord op fo
tografe Teresa Halbach,
gaat de gouverneur van
Wisconsin vragen om gra
tie. Dassey en Avery wer
den wereldberoemd door
de Netflix-hitserie Making a
Murderder. Dassey werd op
17-jarige leeftijd veroor
deeld tot levenslang. Zijn
advocaten zijn al diverse
keren in beroep gegaan.
BAGDAD Bij protesten in
Irak zijn gisteren drie men
sen om het leven gekomen
en meer dan 115 mensen
gewond geraakt. De de
monstraties begonnen
dinsdag uit onvrede over
de werkloosheid, over-
heidscorruptie en slechte
voorzieningen. Veel de
monstranten eisen dat pre
mier Adel Adbul Mahdi op
stapt. Hij is sinds vorig jaar
minister-president. Op
meerdere plaatsen mond
den de protesten uit in ge
vechten met veiligheidtroe
pen. Volgens het ministerie
van Binnenlandse Zaken is
een kind omgekomen.
WASHINGTON Een sushi-
restaurant in een hotel in
Washington dat eigendom
is van Donald Trump, heeft
een Michelinster gekregen.
In de komende editie van
de gids voor Washington
van de beroemde Franse
hotel- en restaurantgidsen
maker wordt restaurant
Sushi Nakazawa met een
ster geëerd. Het is de
vierde keer dat Michelin
een gids voor de Ameri
kaanse hoofdstad publi
ceert. De internationale di
recteur voor de Michelin-
gidsen, Gwendal Poullen-
nec, is onder de indruk van
de kwaliteit en variëteit van
restaurants in Washington.
Het is 'een kruispunt van
culturen van reizigers en
regeringen'.
JtoilHltsltotefirttiii
Extreemrechts gebruikt
Oekraïne als oefenterrein
Cyril Rosman
Den Haag
- Kacper Rekawek, onderzoeker
Leden van
het Azov-batal-
jon. Rechts de
wapenvondst in
Nederlander
Sjoerd H.
