Hartfalen heeft bij vrouwen andere symptomen
Een op de drie
vrouwen in ons land
sterft aan hart- en
vaatziekten; 80
procent daarvan kan
voorkomen worden.
Cardioloog Janneke
Wittekoek gaat met
De vrouwenhart show
het theater in om
ons te leren hoe.
'Bij vrouwen die een
infarct krijgen, voelt
70 procent niet die
druk op de borst'
'We weten
dat we ons
blootstellen
aan te veel
prikkels en
stress maar
doen er te
weinig aan'
7
„Anatomisch niet, hooguit is een
vrouwenhart iets kleiner. Maar het
wordt anders ziek. Doordat de symp
tomen anders zijn dan bij mannen,
worden hartinfarcten of vaatproble-
men bij vrouwen vaak niet of te laat
opgemerkt. Was het vroeger echt een
mannenziekte, inmiddels sterven
dagelijks meer vrouwen (gemiddeld
57) aan hart- en vaatziekten dan
mannen (tegen 53) in Nederland.
Ik probeer daar al lang meer aan
dacht voor te krijgen. Er bestaan
preventieve onderzoeken voor borst
kanker, baarmoederhalskanker of
darmkanker en we gaan elk jaar naar
de tandarts voor controle. Maar bij de
wereldwijde doodsoorzaak nummer
één wachten we af tot iemand klach
ten krijgt.
Als je weet dat bij vrouwen vaak
niet de juiste diagnose wordt gesteld
én dat 80 procent van de gevallen
voorkomen kan worden, omdat
leefstijl de belangrijkste oorzaak is,
valt dus enorme winst te boeken.
Vandaar deze voorstelling: ik wil de
mensen zélf bereiken.''
,,Een man heeft vaak klachten bij in
spanning, dan voelt het alsof er een
olifant op zijn borstkas zit. Er is uit
straling naar de linkerarm en kaak.
Dat is het klassieke beeld. In de vaten
is sprake van een vernauwing, een
blokkade. Dat kunnen we verhelpen
door te dotteren.
Bij vrouwen die een infarct krijgen,
voelt 70 procent niet die druk op de
borst - zij hebben meer last van
angstgevoelens, zweten, pijn in de
nek en in de schouders. In de fase
daarvoor hebben vrouwen vaak last
van erge vermoeidheid, pijn tussen
de schouderbladen, niet diep kunnen
zuchten. Die klachten zijn niet
inspanningsgebonden, maar treden
op aan het eind van de dag of juist
's nachts.
Dat komt doordat bij vrouwen de
aderverkalking meestal niet op één
plek zit, maar overal een beetje. Er
is dus nog geen verstopping, maar
er ontstaat wel een functioneel pro
bleem: de vaten gaan verkrampen,
krijgen spasmen. Dat knijpen kan
zo hevig worden dat iemand op de
eersteharthulp terechtkomt.
Vaak worden de klachten afgedaan
als maagproblemen of overgangs
klachten, of er wordt gezegd dat het
wel psychisch zal zijn. Soms lopen
vrouwen er jSren mee rond, waar
door de kwaliteit van hun leven dras
tisch vermindert en ze soms zelfs
moeten stoppen met werken. Als die
verstoorde motoriek niet juist wordt
gediagnosticeerd en behandeld,
stevent de patiënt af op een hart
infarct.''
,,Naast de bekendere oorzaken,
zoals roken, te hoog cholesterol, veel
stress, suikerziekte en te hoge bloed
druk, gelden voor vrouwen een
aantal specifieke risicofactoren:
migraine, hoge bloeddruk tijdens de
zwangerschap, miskramen, moei
zaam zwanger raken, vroeg in de
overgang komen. Dat zijn allemaal
indicaties dat de dynamiek in de
vaten ernstig verstoord is. Daarom
moeten we bij het stellen van een
diagnose bij vrouwen veel meer
kijken naar de levensloop als ge
heel.''
,,Ja, vrouwen blijken bijvoorbeeld
veel lagere doseringen medicijnen
nodig te hebben. De medische
wetenschap maakt lang niet altijd
onderscheid tussen mannen en
vrouwen bij de dosering, waardoor
60 procent van de vrouwen last heeft
van flinke bijwerkingen. De meeste
vrouwen kunnen met slechts een
derde toe. Ook wordt vaak geen reke
ning gehouden met de hormonale
cyclus van een vrouw.
Stressreductie is heel belangrijk,
omdat de bloeddruk een belangrijke
rol speelt; stressinfarcten zien we in
onze 24 uurseconomie ook bij jonge
vrouwen steeds vaker. Het is een aan
doening die je moet leren managen.
Helemaal weg krijg je het nooit meer,
maar je kunt wel veel aan de conditie
van je hart verbeteren, waardoor het
risico op een - tweede - infarct heel
klein wordt.''
,,Het belangrijkste is: ken je getallen.
Houd je BMI rond de 25. Let niet al
leen op de kilo's, meet ook regelma
tig je bloeddruk en je cholesterol. Je
totaalcholesterol moet onder de 5
zijn, het slechte cholesterol onder de
3 en je goede cholesterol boven de 1.
Zet voor jezelf andere risicofacto
ren op een rij: hoeveel stress heb je,
beweeg je voldoende, hoe is de kwa
liteit van je slaap, hoeveel alcohol
gebruik je? Over drugs moet ik het
steeds vaker hebben in de spreekka
mer. Er is een flinke toename van het
recreatieve drugsgebruik, mede om
die 24 uurseconomie aan te kunnen.
We weten allemaal dat we onszelf
blootstellen aan te veel prikkels en
stress, maar doen er te weinig aan.
Zorgen voor voldoende rust is echt
van levensbelang.''
GO ZATERDAG 28 SEPTEMBER 2019
Infarct vaak te voorkomen
VIVIAN DE GIER
Is het vrouwenhart zo anders dan
het hart van een man?
Wat zijn de symptomen die bij een
vrouw wijzen op hart- en vaatziek
ten?
Wat zijn de oorzaken?
Hebben vrouwen een andere be
handeling nodig?
Cardioloog
Janneke Wittekoek:
„Leefstijl is de
belangrijkste
oorzaak van hart
en vaatziekten.''
FOTO ERIK VAN T WOUD
Wat kunnen we doen om klachten
te voorkomen?
De vrouwenhart show is morgen
(14.30 uur), donderdag 21 november
en donderdag 16 januari (beide om
20.30 uur) te zien in het DeLaMar
Theater in Amsterdam, delamar.nl
Deze week is het kookboek Healthy
Heart verschenen, waarin Janneke
Wittekoek en Prins van den Bergh
kennis en recepten delen voor een
gezond vrouwenhart (Uitgeverij
Water, €29,95).
