Als ouder doe je het nooit perfect
Met de documentaire Your Mum and Dad laat regisseur Klaartje
Quirijns (52) zien wat er in de opvoeding vaak onbedoeld misgaat.
,,Dat je elkaar pijn kan doen, laat zien dat je echt om elkaar geeft.''
'Ik ben niet altijd even
geduldig als mijn
kinderen met - naar
mijn mening - kleine
problemen aankomen'
5
van het verlies allebei op hun eigen
manier verwerkt. Maar in mijn film
brengen we het aan de oppervlakte.
Dat is weliswaar pijnlijk voor alle
betrokkenen, maar nu kijken ze met
meer begrip en liefde naar elkaar. Een
mooi gevolg van dingen bespreek
baar maken.
Alles wat je krampachtig buiten
probeert te houden, blijft je in je
leven achtervolgen, denk ik. Als
ouder, of je dat nou wilt of niet, ben
je onbewust geneigd je eigen angsten
en tekortkomingen over te brengen
op je kind. Mijn moeder was door die
dood in ons gezin zo getraumatiseerd
en zo bang dat mij iets zou overko-
men, dat ze mij zeer beschermd heeft
opgevoed. Iets wat ik in mijn volwas
sen leven vervolgens heb overgecom
penseerd door juist allerlei risicovolle
dingen te doen. Zo ben ik terwijl ik
acht maanden zwanger was voor
mijn film over wapenhandelaren,
The Brooklyn Connection, op een ezel
tje over bergen van Albanië naar Ko
sovo gereden, terwijl ik eigenlijk he
lemaal niet meer mocht reizen van
de dokter! En ik ben als filmmaker
vooral verhalen gaan maken over
mensen die verschrikkelijke dingen
hebben meegemaakt. Of dat nou een
vrouw is die haar hele familie heeft
verloren in de Holocaust of kind
soldaten die moesten moorden en
hoofden moesten afhakken, of een
dictator die dertigduizend mensen
heeft vermoord.''
,,Ik zeg vaak iets te snel: je moet je
niet aanstellen, want zo erg is het
niet wat je nu is overkomen. Maar
dat komt wellicht omdat mijn
moeder iets echt verschrikkelijks
is overkomen. Die vergelijking zorgt
ervoor dat ik niet altijd even geduldig
ben naar mijn kinderen als ze met
hun - naar mijn mening - kleine
problemen bij me komen.''
e verkloten je, je vader
en moeder. Niet be
wust, maar evengoed.'
De uitspraak is te
horen aan het begin
van de documentaire Your Mum
and Dad van regisseur Klaartje
Quirijns. Hoe kan het dat het in de
opvoeding, ondanks alle goede
bedoelingen, toch vaak fout gaat?
Quirijns: ,,Als ouders en kinde
ren doen we elkaar onbedoeld
pijn. Dat zit denk ik in elke relatie
die waardevol is. Dat je elkaar pijn
kan doen, laat zien dat je echt om
elkaar geeft. Mijn oudste dochter
van 18 is net het huis uit om te
studeren. De eerste dagen dat ze
weg was, hoorde ik niets van haar.
Zij werd natuurlijk in beslag
genomen door al het nieuwe in
haar leven, maar ik had als moeder
pijn. Zorg ik 18 jaar elke dag voor
haar, nu is ze weg, heeft ze me niet
meer nodig en hoor ik niets! Maar
goed, natuurlijk ben ik ook blij,
want ze heeft het fijn.''
,,Om een voorbeeld te noemen: ik
ben ervan overtuigd dat de smart-
phone slecht is voor je hersenen,
daarom wil ik dat de jongste van
15, zolang ze nog thuis woont,
haar telefoon inlevert wanneer ze
haar huiswerk doet. Zij vindt dat
belachelijk, dus als ik haar weer
eens aan deze afspraak herinner,
vindt ze dat ik veel te veel bovenop
haar zit. De oudste was ontzettend
boos op me voordat ze uit huis
ging. Omdat zij vond dat ik niet
genoeg rekening met de grote
stap in haar leven hield. Maar ik
zat zelf ook net middenin een
verhuizing."
,,Maak zelfs de moeilijkste dingen
bespreekbaar. Ik heb de film aan
mijn moeder laten zien en toen
zijn er veel tranen gevloeid. Voor
mijn geboorte hebben mijn ou
ders een kind verloren; iets waar
over ze nooit hebben gepraat. Niet
met mij en niet met elkaar. Mijn
ouders zijn gescheiden toen ik één
jaar was en zij hebben die pijn
,,Dat ik net zoals veel ouders om me
heen onbewust projecteer op mijn
kinderen. Ik ben zelf heel gepassio
neerd met mijn werk bezig en zeg
ook altijd tegen mijn dochters dat ze
iets moeten zoeken wat ze echt heel
belangrijk vinden in het leven. Maar
dat is soms een beetje beklemmend
voor ze. Want heel regelmatig
reageren ze: 'Hou op mama, dat jij dat
nou hebt, wil niet zeggen dat wij dat
ook moeten of willen hebben!'
Verder wil ik vaak meteen
oplossingen aanbieden, maar
mijn oudste dochter wil soms
liever gewoon praten over wat
ze vervelend vindt. En ik kan
net zoals mijn vader vroeger
wel eens een beetje afwezig
zijn, omdat ik dan heel erg
met mijn werk bezig ben en
dan in mijn eigen wereld zit.
Als mijn kinderen me
daarmee confronteren,
probeer ik mijn gedrag te
corrigeren. Alles bespreek
baar maken is niet altijd
even makkelijk, maar als je
ook daar samen eerlijk
over kan praten, brengt
het je dichter bij
elkaar."
GO ZATERDAG 28 SEPTEMBER 2019
Opvoeden
kan pijn doen
Op wat voor manier geef je jouw
opvoedingstrauma onbewust door
aan jouw kinderen?
ONNO LAKEMAN
Klaartje
Quirijns:
,,Toen ik de
film aan mijn
moeder liet
zien, zijn er
veel tranen
gevloeid.''
FOTO MARCO
OKHUIZEN
Op welke manier doe jij als moe
der je dochters pijn, denk je?
Hoe kun je enigszins vermijden
dat je elkaar als ouders en
kinderen pijn doet?
Wat zijn nog meer missers in de
opvoeding van jouw kinderen?
Your Mum and
Dad is vanaf 3 ok
tober te zien in
de bioscoop.