'Als er geen verenigingen
meer zijn, is het dorp
zo goed als dood'
Je kunt de jongen uit het dorp halen,
maar het dorp niet uit de jongen. En al hele
maal niet als die jongen Wim Daniëls heet.
De schrijver en tv-persoonlijkheid woont al
jaren in de grote stad, maar steekt zijn
dorpse wortels nimmer onder stoelen of
banken. Sterker: Daniëls noemt zich met
trots 'een echte dorpsjongen'.
Een paar keer per week pakt hij de fiets en
rijdt hij van zijn woonplaats Eindhoven in
twintig minuten naar zijn geboortedorp
Aarle-Rixtel. Hier kent hij iedereen en
iedereen kent hem. Groetend en zwaaiend
beweegt hij zich door de straten die zijn
jeugd - nee, zijn léven - kleurden.
,,Hé Wimke'', klinkt het als hij de zoveel
ste dorpsgenoot tegenkomt die een praatje
aanknoopt, meestal in dialect. Op het kerk
hof, waar Daniëls de graven aanwijst van
een aantal prominente dorpsfiguren, loopt
hij oud-klasgenoot Frank Smits tegen het
lijf, een boerenzoon wiens vader een boer
derij midden in het dorp had. Smits is met
zijn echtgenote en kleinkinderen op weg
naar het graf van zijn ouders. ,,Wim was
een heel brave jongen'', lacht hij. ,,Hij zat
voor in de klas, daar mochten de kinderen
zitten die goed konden leren. Hij heeft het
ver geschopt en is nu een beetje de held van
het dorp.''
Ook de vrouwelijke helft van het echt
paar Vos, dat Daniëls verderop op straat
aanspreekt, steekt de loftrompet over haar
beroemde oud-dorpsgenoot. ,,Hij heeft
Aarle-Rixtel op de kaart gezet, jazeker.
Keigaaf vind ik dat, Wim! We kijken altijd
als hij op tv is. We zijn trots op hem, hoor!''
De schrijver laat zich de loftuitingen met
gepaste bescheidenheid aanleunen.
In evenementencentrum De Couwen-
bergh, het voormalige raadhuis van Aarle-
Rixtel, begroeten de dames op leeftijd van
de vrouwenvereniging hem als een goede
vriend. Met voormalig dorpsgenote Wilma
van Duppen-Peels haalt hij herinneringen
op aan de gezusters Drika en Janske, des
tijds buren van Daniëls waarover hij zich
als 20-jarige ontfermde. Hij bracht bij een
van de bejaarde zusters zelfs zetpillen in
toen ze ziek was. ,,Nee, dat vond ik niet gek
of vies, dat deed ik gewoon. Ik was toch hun
buurman!''
Daniëls geniet zichtbaar van de ontmoe
tingen en gesprekjes met zijn oud-dorps
genoten. ,,Die vervelen nooit'', zegt hij. ,,Dit
is nou precies waar het om draait in een
dorp: het gevoel van geborgenheid dat je
ervaart. De vertrouwdheid met de mensen
die je kent en die jou kennen. Je hoort
ergens bij, maakt deel uit van iets dat groter
is dan jij alleen. Die saamhorigheid ken
merkt voor mij het echte dorpsgevoel.''
Natuurlijk heeft het dorpsleven ook een
andere kant, weet Daniëls: die van roddel
en achterklap en sociale controle. ,,Ik kan
me goed voorstellen dat mensen om die
redenen hun dorp zijn ontvlucht. Voor mij
geldt dat niet. Mensen zullen over mij ook
het nodige te zeggen hebben gehad, maar
daar heb ik me nooit iets van aangetrokken.
En wat ook scheelt: ik heb hier een hele
fijne jeugd gehad.''
Slijtage
Intussen is 'het warme dorpsgevoel' dat
Daniëls zo waardeert, al jaren onderhevig
aan slijtage. Steeds meer voorheen zelfstan
dige dorpen worden, met efficiëntie en
kostenbesparing als argument, samen
gevoegd tot grote gemeenten, of gewoon
opgeslokt door de stad. Dat geldt ook voor
Aarle-Rixtel, dat in 1997 opging in de
nieuwe gemeente Laarbeek, samen met de
gemeenten Beek en Donk en Lieshout.
Die schaalvergroting is funest voor de
betrokkenheid van de dorpsbewoners bij
26
Wim Daniëls in
zijn geboorte
dorp Aarle-
Rixtel: ,,Ik heb
hier een heel
fijne jeugd
gehad.''
Snoeperij Jantje
is tegenwoordig
een sociale
onderneming.
