Wetenschappers proberen toekomst klimaat te voorspellen
NIEUWS 13
VVD-Kamerlid
in opspraak
Duik in gracht
levert ton op
Pokersite krijgt
vier ton boete
Wetenschappers zetten de boor in
de Zuidpool. Het oudste ijs ter wereld
bevat cruciale informatie over het
eeuwenoude klimaat.
Het oudste ijs op aarde is 'hot'. Aus
tralische wetenschappers volgen
het voorbeeld van collega's uit Eu
ropa. Ook zij treffen nu voorberei
dingen voor boringen op de Zuid
pool naar het ijs van 1,5 miljoen jaar
oud.
Klimatologen zijn ervan over
tuigd dat het ijs, op een diepte van
liefst 3 kilometer, cruciale informa
tie bevat over de eeuwenoude at
mosfeer van de aarde. Bovendien
zou het ijs hen kunnen helpen bij
de voorspellingen over ons klimaat
in de toekomst, in het bijzonder
over de effecten van de opwarming
van de aarde.
De Australische Antarctica Divi
sie (AAD) onthulde gisteren de
boorinstallatie die haar bij de zoek
tocht op de Zuidpool moet helpen.
,,We hopen dat we hiermee een van
de laatste, grote problemen in onze
klimaatstudies kunnen oplossen'',
aldus glacioloog Tas van Ommen.
In het ijs zitten kleine luchtbelle
tjes. Die ontstaan bij de vorming
van ijsplaten als gevolg van
sneeuwval. Elke keer als het
sneeuwt, wordt er een extra laagje
gevormd. Die laagjes worden sa
mengeperst tot ijs door nieuwe la-
gen die erop vallen. In die sneeuw
zitten ook luchtbellen, gassen en
stofdeeltjes en die kunnen een
beeld geven van de temperatuur, de
atmosfeer en het klimaat op een be
paald moment in de geschiedenis.
Van Ommen noemt de belletjes
in het oude, kilometers diepe ijs, 'de
tijdcapsules van onze oude atmos
feer'. ,,Zij kunnen ons opheldering
geven over het gehalte aan CO2 zo'n
miljoen jaar geleden, in een tijd dat
het klimaat veranderde'', aldus de
glacioloog. Ruwweg een miljoen
jaar geleden deed zich een grote
verandering voor in het klimaatsys
teem van de aarde, de Mid-Pleisto
cene Transitie. Daarvoor duurden
ijstijden 40.000 jaar, daarna
100.000 jaar. ,,Dat zou kunnen zijn
gebeurd onder invloed van de
CO2'', voegt Van Ommen eraan toe.
,,Met de informatie van toen willen
we onderzoeken welke gevolgen de
huidige, stijgende gehaltes van CO2
op de lange termijn kunnen heb
ben op ons klimaat.''
De Australische boor, gemaakt
van roestvrij staal, aluminium,
brons en titanium, is geheel in Aus
tralië ontwikkeld. Intense kou, tot
min 55 graden Celsius, is volgens de
Met de informatie van
toen onderzoeken we
de gevolgen van de
CO2-stijging
makers geen enkel probleem. Het
karwei is er een van de lange adem.
Naar verwachting zal het Australi
sche team in 2021 beginnen met
boren. Pas vier jaar later zal de
diepte van 3 kilometer zijn bereikt.
,,Het wordt een ongelooflijk avon
tuur'', zegt AAD-directeur Kim El-
lis. ,,Het gaat hier om een van de
meest extreme, afgelegen delen van
de aarde.''
Ook Europese wetenschappers
uit tien landen treffen de voorbe
reidingen voor een diepe boring in
het Zuidpool-ijs. Zij concentreren
zich met hun project 'Beyond
Epica', financieel ondersteund door
de Europese Commissie, op het ge
bied 'Little Dome C', in het oosten
van Antarctica, op 3200 meter bo
ven zeeniveau. Hun boringen be
ginnen al volgend jaar juni, een jaar
eerder dan die van hun Australi
sche collega's. Die boring zal drie
jaar duren.
Vijftien jaar geleden slaagden de
Europese onderzoekers er al in om
ijs te vinden van 800.000 jaar oud.
Dat ijs liet een heel nauwe relatie
zien tussen het CO2-gehalte en de
temperatuur op aarde. ,,We kwa
men toen ook te weten dat de con
centraties van broeikasgassen die
we vandaag kennen, veel hoger lig
gen dan ze de afgelopen 800.000
jaar ooit zijn geweest'', aldus pro
fessor Raimund Muscheler van de
universiteit van Lund in Zweden.
dinsdag 24 september 2019
HAARLEM Het bedrijf van
VVD-Kamerlid Wybren van
Haga heeft dit voorjaar
zonder vergunning bouw
kundige werkzaamheden
laten uitvoeren aan het
Haarlemse rijksmonument
Het Essenhofje. Dat meldt
Hart van Nederland. De ge
meente liet het werk op 5
april stilleggen, na een tip
van een bewoner van het
Essenhofje. De gemeente
laat weten dat Van Haga
geen boete heeft gekre
gen, maar dat er bij een
volgende overtreding een
dwangsom van 25.000
euro zal worden opgelegd.
LEIDEN De Rapenburgrace
in Leiden heeft ruim een
ton opgeleverd voor onder
zoek naar dwarslaesie.
Aanleiding was de Leidse
student Maarten Jorissen
(26) die drie jaar geleden
bij een duik in het zwem
bad zijn nek brak. Vijfhon
derd mensen doken zater
dag de gracht in voor het
goede doel. Jorissen
noemt de inzameling 'een
ultiem bedankje' aan zijn
dokters. Het geld gaat
onder meer naar de ont
wikkeling van het exoskelet
bij TU Delft, een robocop-
achtig harnas waarmee pa
tiënten weer kunnen lopen.
DEN HAAG De eigenaar
van de site Pokerstars.eu
moet een boete van
400.000 euro betalen.
Mensen kunnen geld win
nen op de site en dat mag
alleen op sites met vergun
ning, maar die heeft eige
naar TSG Interactive Ga
ming Europe Limited uit
Malta niet. De gokwaak-
hond van de overheid, de
Kansspelautoriteit, heeft
de boete opgelegd. De
dienst concludeert dat Po-
kerstars.eu zich richt op
Nederlandse consumenten.
Die kunnen met iDeal beta
len. De pokersite had een
Nederlandstalig contact
formulier en de site ver
meldde twee Nederlandse
organisaties voor hulp bij
verslaving.
Luchtbelletjes in het ijs geven opheldering over het gehalte CO2 zo'n miljoen jaar geleden. Rechts: een ijsboorinstallatie. fotos aad, jan tell
Boren in het oudste ijs ter
wereld naar 'tijdcapsules'
Hans van Zon
Rotterdam/Sydney
-Tas van Ommen, glacioloog
M Zo komt het
ijs met de
waardevolle
informatie uit
de boor.
FOTO AAD
