Hoe we onbewust gestuurd worden in onze keuzes
Organisaties
gebruiken nudges
om ons de juiste
keuzes te laten
maken. Wat het
precies zijn en wat
we ermee kunnen,
schrijven Denise
de Ridder en Lars
Tummers in het
boek Nudging.
Soms is het
goed een
keuzehulp
te krijgen
die het
beste
met jou
voorheeft
7
uwtjes. Dat is de beste
vertaling van nudges. Als
je een keuze moet maken,
laat het dan de goede
keuze zijn. Dat kan op
twee manieren, leggen Denise de
Ridder en Lars Tummers uit in hun
nieuwe boek Nudging. 'Een nudge is
een manier om gedrag te veranderen
zonder opties te verbieden of de
alternatieve keuze heel moeilijk te
maken', schrijven ze.
Wil je minder snoepen, dan is het
een vorm van nudging om een schaal
met fruit in het zicht op tafel te
zetten en de snoeppot op de verste
schap in de kast. Nudging lijkt op het
eerste gezicht op de marketing die
bedrijven gebruiken om hun waren
aan de man te brengen, zoals het
plaatsen van A-merken op oog
hoogte. Maar waar bedrijven vooral
geïnteresseerd zijn in hun eigen
belang (meer verkopen), zijn nudges
gericht op het belang van de burger
of de consument (bijvoorbeeld meer
gezonde of duurzame keuzes ma
ken).
De nieuwe donorregistratie, waar
bij je automatisch donor bent tenzij
je anders aangeeft, is een vorm van
nudging door de overheid. Het moet
leiden tot meer donoren.
Hoogleraar psychologie De Ridder
en hoogleraar publiek management
en gedrag Tummers verzamelen in
hun boek voorbeelden van nudging
en leggen het fenomeen uit. De Rid
der vertelt hoe nudging toegepast
kan worden.
,,We overschatten misschien onze
invloed op keuzes, maar dat wil niet
kUA a
zeggen dat je slechte keuzes maakt
als je automatische keuzes maakt.
Vaak doen we dan nog steeds
verstandige dingen. Je kunt heel lang
over iets nadenken en dan nog steeds
uiteindelijk een impulsieve keuze
maken, je kunt ook automatisch de
keuze maken die je ook na lang
nadenken zou maken. In Nederland
hebben we het woord 'onbewust'
voor keuzes zonder nadenken, dat is
iets anders dan 'bewusteloos'.
Onbewust wil niet zeggen dat je
blind bent voor wat je doet.''
„Strikt genomen spreken we niet van
nudgen als een bedrijf probeert je
keuzes te beïnvloeden, tenzij dat
bedrijf je keuzes wil laten maken die
in jouw belang zijn. Bijvoorbeeld
meer gezonde keuzes. En nee, als
mensen echt geen fruit willen kopen,
doen ze dat ook met een nudge niet.
Ze hebben dan toch het gevoel dat er
iets niet klopt. Als op de plek van die
kroket plots een appel ligt, hebben
mensen dat heus wel door.''
,,Nudging wordt ook wel keuze
architectuur genoemd en daar is de
overheid altijd mee bezig. Ergens een
rotonde plaatsen is ook een vorm van
keuze-architectuur. Wij zijn niet
blind voor de bezwaren tegen nud
ging en hebben die in het boek ook
genoemd.''
,,Je moet de autonomie van mensen
respecteren. Je wil niet betuttelend
zijn of listige trucs uithalen. Daarom
moet je afwegen welke nudges je
voor welke keuze kunt inzetten.''
,,We moeten de hele dag ontzettend
veel keuzes maken. Soms is het goed
om een keuzehulp te krijgen die het
beste met jou voorheeft. Dat is ook de
taak van de overheid. Als die ervoor
zorgt dat je gezondheid vooruitgaat,
het klimaat verbetert, er minder
studieschuld is en er meer donoren
zijn, dan is dat toch iets positiefs?''
,,Het fenomeen is in 2008 voor het
eerst beschreven. Wij vertellen wat
sindsdien is ontdekt, wat je zelf kunt
met nudging en hoe organisaties het
verder kunnen gebruiken.
In het boek beschrijven we hoe je
jezelf kunt nudgen door aan 'zelfbin
ding' te doen. Daarmee doe je een
publieke belofte, op Facebook bij
voorbeeld, dat je twee keer per week
gaat sporten. Of je legt jezelf boetes
op, via stickk.com bijvoorbeeld, als je
een vastgesteld doel niet haalt. Die
boete kan naar goede doelen gaan, of
zelfs naar doelen die je haat, om je te
motiveren. Dat zijn harde duwtjes.
Onder de categorie zachtere nudges
vallen voorbeelden als kleinere
borden gebruiken als je minder wilt
eten, automatisch maandelijks een
bedrag sparen of je buren vertellen
hoeveel geld je bespaart met je
zonnepanelen als je hen wilt stimu
leren iets voor het milieu te doen.''
GO ZATERDAG 21 SEPTEMBER 2019
Nudges duwen je in
de goede richting
ALEX VAN DER HULST
D
Het lezen van jullie boek geeft
soms een wat ongemakkelijk
gevoel. Ik dacht meer macht over
mijn beslissingen te hebben.
l/U
Ben je dan ook niet blind als een
bedrijf je probeert te nudgen?
Is het niet gewoon manipulatie?
Moet de overheid zich daar wel
mee bezighouden?
Wat zijn die bezwaren?
En wat zijn voordelen van nudging?
Wat willen jullie bereiken?
Nudging, makkelijke oplossingen
voor moeilijke keuzes verschijnt
dinsdag bij Prometheus 20).
