De invloed van de streamingdienst op de maatschappij en
Generaties groeien op met het gemak dat je altijd en overal je favoriete serie
of film kunt kijken. Netflix is dominant, snoept tv-tijd af van gevestigde zenders
en verandert levens. En er komen steeds meer streamingdiensten bij.
Generatie
Netflix
wordt
ongeduldig
22
tiekem missen ze het
wel. De reuring van
dagenlange filmopna
mes, de aanwezigheid
van acteurs als Tom
Waes, Anna Drijver
en Frank Lammers, en
niet te vergeten hun
eigen figurantenrol
van wijndrinkende vakantievier-
ders of passant-met-hond. ,,Een
flits, je bent zo weer uit beeld.''
De draaidagen van de populaire
Netflix-serie Undercover op het
veldje bij hun vakantiehuis brach
ten leven in de brouwerij op het
idyllische park Het Blauwe Meer
in het Belgische Lommel. De wo
ning van Nederlanders Fred en
Ria Kruijs stond pal tegenover het
huis van topcrimineel Ferry (ge
speeld door Frank Lammers) en
de undercoveragenten Bob en
Kim (Tom Waes en Anna Drijver)
die het syndicaat pillendraaiers
rond Ferry moeten oprollen.
,,In de allereerste aflevering zie
je me meteen zitten", zegt Ria op
het terras van haar buren Leo en
Tonnie van der Schans, een stel
uit Rotterdam dat hier ook al der
tig jaar lang een huis heeft.
Of er sprake is van Netflix-toe-
risme in Lommel? Jazeker. Gere
geld komen Undercover-fans het
veld oplopen. ,,Dan zoeken ze het
huis van Ferry. Maar dat is weer
afgebroken", zegt Ria.
Tonnie en Leo verhuurden hun
eigen woning een week lang als
decor voor de opnames. Dat le
verde het Rotterdamse stel drie
honderd euro op, een bos bloe
men, een doosje wijn, maar ook
een verstopt toilet. Leo en Tonnie
zien de toedracht pas als de serie
uitkomt: ,,Een van de acteurs
kotst op een gegeven moment in
het toilet. Onze wc dus. Ze kwa
men wel meteen alles opruimen.''
Zo blijven ook deze vier figuran
ten tevreden over de streaming-
dienst die sinds haar lancering in
2013 een revolutie ontketende in
de manier waarop we films en se
ries kijken. Nederlanders zijn er
dol op. Ons land telt inmiddels
drie miljoen abonnees (wereld
wijd 150 miljoen) die netflixen of
bingewatchen - het in één keer kij
ken van een compleet seizoen.
De Netflix-abonnee betaalt
maandelijks een tientje. In 2018
noteerde de streaminggigant een
omzet van 16 miljard dollar, meer
dan een derde hoger dan het jaar
ervoor. De winst verdubbelde
naar 1,6 miljard.
House of Cards
Hits als Stranger Things, Orange is
the new Black, House of Cards en La
Casa de Papel domineren gesprek
ken bij de koffieautomaat, fans or
ganiseren speciale kijkavonden, in
gezinnen dicteert Netflix de kijk-
keuzes op tv, ipad of telefoon,
merkt ook blogger Lisette de
Bruijn uit De Lier. Haar zoon van
9 (Pokémon-fan) en dochter van
7 ('meer van de paardenseries')
vormen de Generatie Netflix. ,,Als
we op vakantie in een huisje ko
men met een gewone tv zonder
Netfix snappen ze er niks van.
Dan zeggen ze: ik wil nu die ene
serie kijken."
Lisette heeft geen protocol met
maximale schermtijd: ,,De regel
is: niet tijdens het eten. Maar ver
der ben ik een beetje een lousy
moeder op dat punt. Ik begrijp
hen ook. Zelf verslind ik ook de
series die mij echt pakken. The
Good Wife of Homeland: die kijk ik
zelfs tijdens het douchen of ko
ken.''
Hoewel Jellinek de 'Netflix-ver-
slaving' als zodanig niet herkent
(zie kader) maken sommigen het
wel erg bont. Zo ligt Hollywood-
acteur en producent Robert de
Niro in de clinch met een ex-
werknemer die niet alleen geld
wegsluisde maar ook buitenspo
rig veel naar Netflix keek onder
werktijd: de vrouw in kwestie zou
in vier dagen tijd 55 afleveringen
van Friends hebben gekeken.
Maar hoe krijgt Netflix het voor
elkaar om je steeds weer een
uurtje slaap te laten inleveren om
die volgende aflevering nog even
mee te pikken? Hoe slagen ze erin
de goede series en films te laten
maken en te kopen? Wat is,
kortom, de methode-Netflix?
Kenners zeggen: het is de tech
niek - de algoritmes die feilloos
weten wat en hoe voor te schote
len - plus een heel grote zak met
geld en een neusje voor series en
documentaires die aanslaan of
voor ophef zorgen.
Algoritmes
Eerst die algoritmes. De Netflix-
wiskundigen schaven voortdu
rend aan de formules om een zo
goed mogelijke inschatting te ma
ken van je voorkeuren. In totaal
onderscheiden ze 2000 verschil
lende 'smaakgemeenschappen' -
als kijker pas je in meerdere hok
jes, bijvoorbeeld als je een liefheb
ber bent van Scandinavische mis
daadseries maar ook graag mu-
ziekdocumentaires kijkt en eens
per week een romantische kome
die aanklikt. Al dat kijkgedrag
wordt geanalyseerd. ,,Wij weten
wat je kijkt, op welk tijdstip, wat
je vorig jaar keek en wanneer je na
twee minuten afhaakte of juist
niet'', zo legt topman Todd Yellin
het uit.
En, verklaart hoogleraar psy
chologie Paul van Lange (Vrije
Universiteit Amsterdam), Netflix
voorziet in een belangrijke basis
behoefte van de mens: autono
mie. ,,Je beslist zelf waar je wan
neer en hoelang naar kijkt. Voor
heen moest je een week wachten
tot de volgende aflevering, nu heb
je totale keuzevrijheid, dat is goud
waard." En dat we telkens toch
een aflevering méér kijken dan
vooraf gepland 'nog eentje dan'
- komt omdat er amper barrières
zijn tussen de afleveringen. Eén
keer swipen en je kijkt weer ver
der. ,,We houden van een verhaal
dat niet onderbroken wordt. Door
de cliffhangers krijg je de be
hoefte verder te kijken. En dat kan
dus ook."
En dan de tweede troef: cash.
Heel veel centen. Netflix inves
teert in dramaproducties als een
gokverslaafde aan de roulettetafel
in Las Vegas. Alleen al vorig jaar
spendeerde het bedrijf zo'n 13
miljard dollar aan series en films,
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 2019 GO
Je gaat vanavond
wéér Netflixen...
en wel hierom
NIELS KLAASSEN
Creëert Netflix een
ongeduldige genera
tie? De on-demand-
kijker is niet meer ge
wend te wachten op
de volgende afleve
ring. „Streaming stelt
ons geduld minder op
de proef", zegt hoog
leraar psychologie
Paul van Lange (Vrije
Universiteit Amster
dam). ,,En dat kan na
delig zijn. In de maat
schappij - denk aan
het verkeer, op je
werk, op school -
moet je soms wach
ten. Dan helpt het wel
als je geduld hebt."
Bij de verslavingsex
perts van Jellinek
lopen de Netflix-junks
nog niet de deur plat.
,,Als de Netflix-ver-
slaafden al bestaan,
zal het een kleine
groep zijn", denkt een
woordvoerder. ,,We
spreken pas van een
verslaving als het de
dagelijkse bezighe
den hindert, de rela
ties onder druk zet."
