m
De datum van overlijden
Donderdag 23 september 1999. Toch?
20
Op gruwelijke wijze wordt op 23 september 1999 in Deventer de
weduwe Jacqueline Wittenberg vermoord. Maandag is dat precies
twintig jaar geleden. Hoewel fiscalist Ernest Louwes twaalf jaar cel
kreeg, blijft twijfel domineren. Voor het eerst doet het onderzoeks
team van toen een boekje open over de Deventer moordzaak, een
van de meest spraakmakende moordzaken van Nederland.
Ernest Louwes liep gewoon in
het huis rond tijdens het onderzoek
Op de grafsteen die
het echtpaar Wit
tenberg deelt, staat
25 september gegra
veerd als sterfdatum
van Jacqueline Wittenberg. Op
die zaterdag in 1999 wordt ze ge
vonden. De politie gaat ervan uit
dat ze dan al twee dagen dood in
huis ligt.
De recherche constateert dat
niet aan de hand van forensisch
onderzoek. De schouwarts heeft
alleen de dood vastgesteld, maar
het tijdstip van overlijden niet
bepaald. Dat de politie conclu
deert dat de weduwe op donder
dagavond zou moeten zijn omge
bracht, is gebaseerd op een groot
aantal stille getuigen: een op 23
september opengeslagen tv-gids,
het Deventer Dagblad van 23 sep
tember, de post op de mat (kran
ten van 24 en 25 september), een
opgemaakt bed, dichte gordijnen.
Op 23 september heeft ze om
20.36 uur voor het laatst gebeld,
met Ernest Louwes. De weduwe
mist vrijdag 24 september een af
spraak met de groenteboer, ter
wijl ze als uiterst punctueel be
kend stond. Ze is niet bij de Al
bert Heijn geweest voor haar
vrijdagboodschappen.
Het gerechtshof vindt het in
2004 genoeg om vast te stellen
dat de weduwe Wittenberg op
donderdagavond 23 september
1999 na 20.36 uur om het leven is
gebracht. Dat wordt ook niet an
ders door liefst vijf getuigen. Die
menen de weduwe op vrijdag
nog gezien te hebben. Drie van
hen weten het niet zeker, consta
teren de rechters, een ander kan
geen details geven. Het verhaal
van de vijfde getuige wordt ont
kracht door diens buurman, die
een andere lezing geeft.
In 2014 duikt het tijdstip van
overlijden opnieuw op, maar dan
met vraagtekens omgeven. De
Hoge Raad geeft aan nieuw on
derzoek in te stellen in de Deven
ter moordzaak en het tijdstip van
overlijden is een belangrijk ele
ment. Forensisch artsen twijfe
len op basis van foto's van de
overleden weduwe aan het tijd
stip van overlijden. De weduwe
Wittenberg is mogelijk niet ver
moord op donderdag 23 septem
ber 1999, maar een dag later. Als
dat klopt, heeft Ernest Louwes
een alibi.
Pats! Eén van de twee
agenten van de De
venter politie tikt met
een bezemsteel een
keukenraampje in van
het riante herenhuis
aan de Zwolseweg. Het is zaterdag 25
september 1999, iets na twaalven in
de middag, terwijl de gordijnen zijn
gesloten. De politie neemt pools
hoogte nadat de altijd punctuele we
duwe Jacqueline Wittenberg (60) uit
Deventer niet komt opdagen op haar
wekelijkse kappersafspraak. De agen
ten klimmen door het raampje, lopen
door de gang en blijven verschrikt
staan in de woonkamer.
Midden in de kamer, voor de open
haard, onder het schilderij van haar
overleden man, ligt Jacqueline Wit
tenberg. In een witte blouse met
bloedvlekken. Vijf keer is op de we
duwe ingestoken. Ook is ze gewurgd,
zijn haar ribben gebroken en heeft ze
veel bloed verloren. Twee dagen eer
der, op de donderdagavond even na
het achtuurjournaal, is Wittenberg
het leven gekomen in haar eigen wo
ning, concludeert de recherche.
Telefoongesprek
Rond die tijd, op 23 september 1999
om 20.36 uur, geeft de weduwe een
laatste teken van leven. Haar financi
eel adviseur Ernest Louwes belt op.
Het gesprek duurt zestien seconden.
Zijn telefoon straalt een mast aan in
Deventer. Heeft hij iets met de
moord te maken?
Het moordonderzoek, waaraan in
beginsel 25 rechercheurs aan werken,
gaat van start. Niemand kan op dat
moment nog bevroeden dat het de
zaak zou uitgroeien tot een van de
meest spraakmakende moordzaken
van Nederland.
Sporen
Een van die rechercheurs is Ab
Wormgoor. Hij noemt de eerste da
gen cruciaal. ,,Dan zijn de meeste
sporen nog aanwezig en de herinne
ringen het best. We brachten haar
omgeving in beeld. Daar gebruikten
we goede bekenden van de weduwe
bij, mensen die niet tot de lijst van
verdachten behoorden. We lieten ze
kijken of er iets niet klopte, of er din
gen weg waren. Er was geen sprake
van braak.''
Hoewel verschillende verdachten
worden gehoord in de eerste weken
na de moord, zit Louwes daar niet bij.
Als executeur-testamentair van de
weduwe liep hij tijdens het politie-
onderzoek gewoon in de bewuste
woning aan de Zwolseweg in Deven
ter rond, erkent Wormgoor.
Louwes komt pas in beeld als het
onderzoek vastloopt. Ook zijn alibi
wordt dan voor de zekerheid ge
checkt, maar blijkt niet te kloppen.
Louwes reed, zo stelt hij zelf, op de
A28 op de bewuste donderdagavond,
maar zijn telefoon straalde een mast
aan in Deventer. Uit onderzoek van
de Hoge Raad blijkt dat door onge
bruikelijke atmosferische omstan
digheden er hoogstens 5 procent
kans is dat Louwes wél op de A28 ter
wijl hij die mast in Deventer aan
straalde.
Op 19 november pakt de politie
Louwes op. De verdediging, maar ook
Maurice de Hond die zich inzet voor
de onschuld van Louwes, stelt dat er
sinds dat moment sprake was van
tunnelvisie. ,,Nee, er was géén tun
nelvisie", reageert rechercheur
Wormgoor stellig. ,,We hebben an
dere opties onderzocht en uitgeslo
ten, Louwes bleef over. Je moet je in
een zaak kunnen vastbijten, maar dat
V
':0
M
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 2019 GO
IVAR PENRIS EN BAS KLAASSEN
'We zouden het
nu heel anders
aanpakken'
Ab Wormgoor, rechercheur
Rechercheur
Ab Wormgoor
onderzocht de
moord op de
weduwe Wit
tenberg. ,,Er
was géén
sprake van tun
nelvisie."
FOTO ROB VOSS
