DE WEEK VAN PHLIPPEN
Minister Koolmees zal kortingen
14
1^
PENSIOENEN 9 VRAGEN
Ondanks alles blijft Neder
land een land van verstan
dige compromissen in het
brede midden, zei de koning afge
lopen dinsdag in zijn troonrede.
Donderdag werden deze woorden
bekrachtigd tijdens de Algemene
Politieke Beschouwingen. Het was
een mooie en geruststellende bij
eenkomst. Niet dat gebekvecht en
die scoringsdrift, maar gezamen
lijke plannen om 'de boel bij elkaar
te houden'. De versplinterde poli
tiek heeft elkaar nodig, de coalitie
wil nog wat bereiken en er zijn
voorlopig geen verkiezingen. Een
cocktail die de politici doet schui
len in het brede midden.
nog een kracht die de politiek naar
het brede midden drijft: het Neder
landse grootbedrijf vraagt de poli
tiek om een speelveld voor hen te
creëren, waarin zij maatschappe
lijke verantwoordelijkheid kunnen
nemen zonder verlies van concur
rentiekracht. De VVD heeft die
vraag gehoord en daarop direct de
draai gemaakt: weg van het vesti
gingsklimaat richting de belangen
van de middenklasse.
De grote vraag is wat het be
drijfsleven drijft in hun beweging
naar het brede midden. Om te be
ginnen is er een trend die al langer
gaande is waarin het bedrijfsleven
zelf aan de bel trekt dat het socialer
en meer inclusief moet. Vorige
maand stelden 185 ceo's van 's we
relds grootste multinationals dat
maatschappij en werknemers moe
ten meeprofiteren van de winst.
Ook in Nederland wees Frans van
Houten van Philips op de maat
schappelijke verantwoordelijkheid
van grote bedrijven. Maar om die
verantwoordelijk werkelijk te ne
men, moet de politiek meewerken.
de lonen te verhogen, de CO2-uit-
stoot te verlagen en de mensen
rechten te respecteren. Maar ze
moeten wel concurrerend blijven.
Wie te veel winst laat liggen op de
korte termijn om de langetermijn-
doelen te behalen, wordt wegge
concurreerd of overgenomen. Aan
een failliet bedrijf met geweldige
intenties heeft de maatschappij
niets.
De grenzen van 'goed doen' wor
den mede bepaald door consumen
ten die voor duurzame keuzes
willen betalen en door talenten die
alleen bij bedrijven met een purpose
willen werken. Voor het bereiken
van maatschappelijke doelen die
veel verder gaan dan dit - denk aan
minder ongelijkheid en het tegen
gaan van klimaatverandering - zijn
beleid, wet- en regelgeving nodig.
Aan een failliet bedrijf
met geweldige
intenties heeft de
maatschappij niets
En toch is er nog iets wat het be
drijfsleven naar het brede midden
drijft: bescherming. Het is namelijk
behoorlijk koud daarbuiten op de
wereldmarkt. Een combinatie van
een onvoorspelbaar handelscon
flict, een wankele toekomst van
Groot-Brittannië en niet in de
laatste plaats een 'winner takes all'-
markt onder Amerikaanse en Chi
nese techgiganten die de Europese
grootbedrijven op achterstand zet.
Deze techtrend neigt ernaar om alle
winsten naar zich toe te trekken,
arbeidsverhoudingen op scherp te
zetten en lokale gemeenschappen
uit te hollen. Dat laatste tegengaan
is in het belang van politici en
bedrijfsleven en dus schuilen die
in het brede midden.
Vopak
KPN
IMCD
Signify
Het dreigt helemaal mis te gaan met de
pensioenen. Kortingen tot wel 8 procent zijn
mogelijk, waarschuwt de Pensioenfederatie.
Hoe kon het zo uit de hand lopen?
1. Hebben we niet genoeg
op de centjes gelet?
Op de keper beschouwd bulken
de Nederlandse pensioenfondsen
van het geld: samen beheren ze nu
zo'n 1500 miljard euro aan bezittin
gen. Dat is ruim twee keer zoveel als
de fondsen in 2008 bezaten, vlak
voordat de kredietcrisis uitbrak.
Gouden tijden voor de gepensio
neerden, zou je denken. Het aantal
deelnemers van pensioenfondsen is
immers niet verdubbeld de afgelo
pen tien jaar. Dat betekent dat er per
deelnemer dus veel meer geld in de
pot zit dan in het recente verleden.
2. Hoe kan het dat de
meeste pensioenen na de
kredietcrisis van 2009
niet meer zijn verhoogd?
pensioen de afgelopen jaren een
stuk duurder is geworden. Om over
twintig jaar 100 euro te kunnen
uitkeren moet een pensioenfonds
nu 91 euro in kas hebben. In 1999
was dat nog maar 29 euro, en tien
jaar geleden zo'n 40 euro. Een pen
sioen is de afgelopen tien jaar dus
ruim twee keer zo duur geworden.
Ook de premies zijn de afgelopen
jaren gestegen, terwijl de meeste
pensioenen gelijk zijn gebleven. De
huidige werkenden betalen voor
een groot deel de rekening.
3. Waarom kon er tien
jaar geleden nog wél
worden verhoogd?
stegen de meeste pensioenen elk
jaar met hetzelfde percentage als
de inflatie. Op die manier werd
de koopkracht op peil gehouden.
En als het pensioenfonds ruim in de
slappe was zat, werd het pensioen
nog eens extra verhoogd. Dit gold
niet alleen voor de uitkeringen,
maar ook voor de pensioenen die
werknemers nog aan het opbouwen
waren. Hun toekomstige pensioen
werd ook jaarlijks verhoogd met
het inflatiepercentage en extra
verhoogd als er voldoende geld in
kas zat.
Volgens de pensioenregels is een
flinke renteverhoging vóór 31 decem
ber de enige manier om kortingen te
voorkomen. De kans daarop is nage
noeg nul. Maar er zijn meer mogelijk
heden om een verlaging van de pen
sioenen te voorkomen.
Politieke partijen, vakbonden,
werkgevers en pensioenfondsen
roepen de minister al weken op het
noodlot af te wenden. Een list zit
wellicht in het pensioenakkoord
dat in juni werd afgesloten tussen
politiek, werkgevers en werknemers.
In dat akkoord wordt een nieuw pen-
^0 @sandraphlippen
Waarom we
in het midden
schuilen
Maar achter de schermen speelt
Bedrijven kunnen ver gaan door
II
Sandra Phlippen is hoofd Neder
land bij het Economisch Bureau
van ABN Amro en docent aan de
Erasmus School of Economics.
O
zaterdag 21 september 2019
GO
Jefferies ver
hoogde zijn ad
vies voor het
tankopslagbe-
drijf naar koop.
Dominique Leroy,
de toekomstige
ceo van KPN
wordt verdacht
van handelen
met voorkennis.
UK
De groothandel
was de grootste
daler bij de
hoofdfondsen.
Het verlichtings-
bedrijf heeft alle
banden met Phi
lips doorgesne
den.
a>
E
o
ut HOE KON
HET ZO
MISGAAN?
Peet Vogels
Nee, dat valt niet vol te houden.
Het simpele antwoord is dat een
Vóór de kredietcrisis van 2009
Minister van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid Wouter Kool
mees beloofde zijn 'uiterste best
te doen' om de pensioenkortingen
te voorkomen.
Peet Vogels
Rotterdam
