ZEELAND GEBOEKT
Presentatie van de
Goese wonderdokter
Hofstede en De Coster
in Porgy en Bess
Siebelink is
Freud voor
beginners
ZEELAND 21
Annemieke de Schepper schreef een Zeeuws-Vlaamse oorlogsroman.
Eigenlijk meer dan dat: een roman over de zoektocht naar haar vader, naar zichzelf.
u Tm
li" J?»
Wie de echte veerboten heeft
meegemaakt, kan zich vast
mistige overtochten herin
neren. De tijd dus vóór 2003,
want toen werd de Wester-
scheldetunnel in gebruik genomen. Het schip
dat zachtjes de fuik uit glijdt, de misthoorn
die dwingend vraagt de weg vrij te maken.
Halverwege de overtocht stopt de motor.
Dat is het moment waarop we de roman van
Annemieke de Schepper binnenstappen: 'De
boot schokt en maakt een raar geluid. Ik grijp
de reling. De motoren ronken als een laatste
sputtering tegen wat onvermijdelijk lijkt. Dan
sterft het geluid weg. We liggen stil. Midden
op de Westerschelde. In een niemandsland
van wit licht'.
Het is het toverachtige begin van De stille
oorlog van mijn vader, de debuutroman van
Annemieke de Schepper. Het boek sluit naad
loos aan bij de herdenking van de bevrijding
vijfenzeventig jaar geleden. Met - eindelijk -
veel aandacht voor de Slag om de Schelde in
de herfst van 1944. Dat is maar goed ook,
schrijft Annemieke in haar dankwoord: ,,Zo-
wel voor mijn vader, als voor de vele andere
getroffen burgers in Zeeuws-Vlaanderen,
Walcheren en Zuid-Beveland was het jaren
lange gebrek aan bekendheid over wat hier is
gebeurd, een pijn die slecht te verdragen was."
Biervliet
Annemieke de Schepper werd tijdens de
koude winter van 1963 in Vlaardingen gebo
ren. Daar waren haar ouders vanuit Biervliet
in 1955 komen wonen. Haar vader was banket
bakker, hij verhuisde omdat hij in Zeeuws-
Vlaanderen te weinig werk had. Annemieke
heeft twee oudere broers. Ze is getrouwd,
heeft drie kinderen en woont in Schiedam. In
Leiden studeerde ze Nederlands. Sinds 1997 is
ze docent Communicatie en Journalistiek aan
de opleiding Communicatiemanagement van
de Hogeschool in Utrecht.
Ze had ervaring met het schrijven van co
lumns en - prijswinnende - korte verhalen.
,,Het idee voor een roman zat al langer in mijn
'iS IfesS*
"V.
w" m-
'%!k A
hoofd. Zo rond mijn vijftigste kreeg ik het ge
voel: nu moet je het eens gaan doen, De
Schepper. In eerdere verhalen had ik mijn va
der al als 'grensgeval' beschreven. Een outsi
der, hij is altijd Zeeuw gebleven en nooit hele
maal Hollander geworden."
Dat idee heeft ze in haar roman verder uit
gewerkt. Ook door de belevenissen tijdens de
bevrijding was vader Piet een buitenstaander.
Hij verbleef in het kader van de arbeidsdienst
in Noord-Brabant toen zijn ouders en negen
broers en zussen in Biervliet hachelijke uren
doormaakten in oktober 1944. De schrijfster:
,,Dat is de stille oorlog van mijn vader. Dat in
Biervliet het huis met fosforgranaten kapot
werd geschoten, dat het gezin moest vluchten,
dat hij daar als oudste van de kinderen niet bij
wasDat vond hij moeilijk."
In de roman zit hoofdpersoon Anna op de
veerpont naar Perkpolder. Het is het jaar 2000.
Ze heeft de as van haar vader bij zich in een ta
baksdoos. Die wil ze uitstrooien op zijn ge
boortegrond. Anna is een volwassen vrouw.
Haar moeder is dementerend. Annemieke:
,,Ze moet dus zelf op zoek. Wie was mijn va
der? En ook: wie ben ik zelf eigenlijk, waar
kom ik vandaan? Aan haar ouders kan ze het
niet meer vragen, ze is te laat. Ik denk dat dat
iets universeels is, je bent vaak te laat met je
vragen. Daarmee hoop ik dat mijn roman
meer is dan gewoon een oorlogsverhaal."
Annemieke de Schepper heeft veel jeugd
herinneringen verwerkt. Als kind ging ze met
haar ouders en broers eens in de drie weken
een weekend naar de grootouders en familie
in Kloosterzande en Ter
hole: ,,Daar ligt een heel
groot stuk van mijn jeugd.
Bij tante Zus in Terhole
had ik een tweede thuis."
Albert Willem van Ren-
terghem (1845-1939) is
bijna vergeten. Maar hij
was de Goese huisarts die de
psycho-analyse en de hypno-
setherapie in Nederland introdu
ceerde. Hoe hij dat deed be
schreef hij in 1920 in zijn 'Auto-
biographie'. De Zeeuwse auteur
Rinus Spruit bewerkte de oor
spronkelijke tekst van Van Ren-
terghem tot een boek voor de le
zer van vandaag: De wonderdokter
- Albert Willem van Renterghem
(Uitgeverij Cossee, 20,99 euro).
Rinus Spruit (1946) schreef tot
nu toe drie romans: De rietdekker
(2009), Een dag om aan de balk te
spijkeren (2013) en Broeder, schrijf
Schrijvers Bregje
Hofstede en Sas-
kia de Coster ne
men woensdag de eer
ste Prometheus-lezing
van het nieuwe seizoen
in Porgy en Bess in Ter-
neuzen voor hun rekening. Saskia
De literaire avond begint Coster.
om 20.00 uur.
De Vlaamse Humo ty
peert Drift, de derde ro-
man van Bregje Hof-
stede, als een 'prach
tige, nietsontziende ro
man over de Liefde'.
Hofstede (1988) is journa
list, columnist en schrij- Bregje
ver. Ze is correspondent stede.
Nieuw Feminisme bij on
line journalistiek platform
De Correspondent en
ze is lid van de feministi
sche actiegroep De Bo
vengrondse.
De Vlaamse Saskia de
de Coster (1976) debuteerde in
2000 met Onder elkaar. Ze
is ook actief als beeldend
kunstenaar. Naar aanleiding
k van haar nieuwste roman
Nachtouders zegt ze: „Over
mijn onzekerheden en het
hobbelige en wonderlijke
pad van het ouderschap
heb ik openlijk geschre-
Hof- ven in mijn nieuwe ro
man Nachtouders."
Zeeuwse schrijvers
Waar slechte schrijvers
goed in kunnen zijn: het
is allemaal te zien in Os
car, de roman met Zeeuwse tint
die Jan Siebelink in 2012 publi
ceerde. Hij begon zijn literaire
loopbaan in een frivool jasje, alsof
hij eigenlijk Jean Sibelinque
heette. Maar zijn proza werd al
snel zwaar en gewild. Gewild
diepzinnig vooral, met in Oscar
namen die véél willen suggereren.
De tegenspelers van de hoofdper
soon heten Id en Esmée (Es),
Freud voor beginners dus, lust die
uitgeleefd moet worden.
Het verhaal blijft schematisch,
aan de andere kant verliest de
schrijver zich in plantkundige de
tails. Het is
mei 1940,
oorlog. Een
steekvlam
is volgens
Siebelink
'een
enorme
klaproos die
op het punt
stond uit te
komen'.
Een neerge
haald verkenningsvliegtuig is 'een
immens boeket rood-witte bloe
men'. Beeldspraak die een roos
rode pen verdient.
Oscar en Id zijn collega's in het
onderwijs, tot de militaire plicht
roept. Er is een derde collega, Es-
mée, een tijdlang Oscars vriendin.
Maar hij is gehuwd en laat haar
bungelen, waarop zij kiest voor Id.
Wat Oscar weer dwarszit, terwijl
andersom Id hém wantrouwt. Os
car wordt bevorderd tot eerste lui
tenant, Id blijft vaandrig. Ze wor
den belast met een Zeeuwse mis
sie: vijf miljoen guldens moeten
uit de kluizen van de Nederland-
sche Bank te Middelburg via
Duinkerken naar Londen wor
den gebracht. Hun auto is voor
zien van een vaantje Commando
Zeeland. De missie mislukt en Id
laat het leven, door kogels die Os
car afvuurt, moord of misver
stand, Freud zal het zeggen.
Vijfjaar later gaat Oscar met we
duwe Esmée naar Zeeland, om de
reis vanaf Middelburg te herhalen.
Een Middelburg van papier trou
wens: het Kanaal door Walcheren
wordt tot een 'brede gracht' gede
gradeerd. De lust is meteen terug,
of in Siebelinks onbeholpen woor
den: 'In Oscar ontwaakte zo'n he
vige seksuele begeerte dat hij zich
niet meer op de weg kon concen
treren'.
Schrijven over seks, daar hoor
je zin van te krijgen. In dit geval
krijg je ook wel zin, maar dan in
een ijsje, een boterham met fram-
bozenjam, en vooral in boeken
waar niet de naam op prijkt
van Jan Siebelink.
De wonderdokter
toch eens! (2017). Nu is hij voor het
eerst bewerker-samensteller.
Komende woensdag wordt het
boek in Goes gepresenteerd met
een stadswandeling onder lei
ding van
Rinus
Spruit.
Start om
19.30 uur
bij boek
handel De
Koperen
Tuin, via
de Kleine
Kade naar
de Grote
Markt en
terug.
maandag 16 september 2019
GO
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
Vader was een outsider
Jan van Damme
,-A,
t
\-i T
Annemieke de Schepper. foto marcel cloo
Annemieke de Schep
per: De stille oorlog van
mijn vader - Uitgeverij
Mare, 264 pagina's,
17,95 euro.
Mario Molegraaf
AlftFW W'IUlM VAN RE,f rEftUIIC."
«jJintuiT 1 öJisu
