i
1
9
Zijn politieke
systeem is echt
heel erg slecht voor
de verliezer
Waarom mogen we
niet trots zijn op
onze taal en onze
tradities?
kijkt een beetje zuur. ,,Het is wat Or
ban twintig jaar geleden al zei: we
moeten één keer dik de verkiezingen
winnen en dan kunnen we alles ver
anderen. Het politieke systeem dat
hij heeft gevormd, is goed voor de
winnaar, maar echt heel erg slecht
voor de verliezer.'' Voor de socialis
ten, bijvoorbeeld. Maar eigenlijk ook
voor bijna elke andere partij in Hon
garije.
Oppositie
In Szeged zien we wat dat in de prak
tijk betekent. Tijdens de gemeente
raadsverkiezingen van volgende
maand staat Fidesz tegenover een
wanhopige coalitie van vijf partijen,
waaronder (en nu komt het) de
linkse socialisten en de extreem-
rechtsen van Jobbik. Die zijn wel
enigszins opgeschoven naar het mid
den, omdat de achterban massaal is
overgestapt naar Fidesz, maar toch.
De oppositie weet het ook niet meer.
Bij de gelovigen zit de sfeer er dus
goed in, al jaren. En in weerwil van
wat tegenstanders en critici beweren
(,,Die mensen durven niet te praten,
ze zijn bang om hun baan, hun sala
ris, hun pensioen"), niemand ver
schuilt zich vanwege zijn stem op Fi-
desz.
Katalin en Pal Hanko al helemaal
niet. Ze zijn hoogopgeleid (advocate
en architect), opgegroeid in het com
munistische Hongarije en daarna een
decennium heen en weer geslingerd
in de wildwaterbaan van de post
communistische maatschappij. En let
op, want dat verleden is bijzonder
van belang. Thuis op de bank, in een
rustige wijk van Szeged, vertellen ze
gepassioneerd over hun liefde voor
Viktor OrbSn en voor Hongarije,
want dat gaat voor hen hand in hand.
,,Ortón heeft ons een totaal ander
perspectief gegeven", zegt Pal. ,,Toen
hij in 1998 voor het eerst premier
werd, veranderde hij alles. Ineens
was het gezin belangrijk. Ineens was
er steun voor kleine ondernemingen.
Voor die tijd waren er alleen maar
belastingen, belastingen, belastingen,
en we zagen er niks voor terug.''
Zijn vrouw: ,,Nu is er kinderbijslag
en hoeven ouders met drie of meer
kinderen geen persoonlijke belasting
meer te betalen. Als je veel kinderen
hebt, krijg je subsidie voor een grote
gezinsauto. Toen onze zoon en doch
ters klein waren, konden we niet
eens luiers kopen!''
Stabiel leven
Orban heeft niet alleen de economie
weer op gang gebracht, zeggen ze,
maar ook de mensen geleerd zich te
gedragen. Katalin: ,,Onder de com
munisten hoefde je niks te doen, het
systeem zorgde wel voor je. Nu moe
ten we hard werken voor ons geld,
maar kunnen we ook goed leven. Dat
is een fundamentele verandering.
Ons leven is nu stabiel. Dat is ons al
les waard.''
Ze weten dat Orban zijn carrière
begon als een liberaal, maar nu vooral
de trom roert over Hongaarse nor
men en waarden, het gevaar van mi
gratie en het gevaar in Brussel. Het
deert ze niet, ze denken er precies
hetzelfde over. „Waarom mogen we
niet trots zijn op onze taal en onze
tradities? Onze godsdienst? Wij staan
pal voor ons land en onze geschiede
nis. Waarom is dat zo slecht? Dat
zouden andere landen ook eens moe
ten doen.''
Migranten? Liever niet. Het hek dat
de regering in 2015 liet optrekken,
staat er nog steeds, niet zo ver van
hun huis. Je kunt er op de fiets naar
toe, mocht je dat willen. ,,Het be-
schermt ons tegen deze mensen, die
onze wetten en godsdienst niet res
pecteren. De verschillen zijn te groot.
Ze komen uit een andere cultuur.''
Het is een echo van de argumenten
die Orban destijds op veel kritiek
kwamen te staan. Ook hier horen we
dat 'vluchtelingen', het woord wordt
in Hongarije vaak tussen aanhalings
tekens uitgesproken, niet willen wer
ken of crimineel zijn. ,,Ik snap niet
waarom die mensen naar hier ko
men'', zegt Pal, ,,in plaats van thuis
de boel op te lossen of op te bouwen.
Wij willen ze best helpen, maar niet
hier. Daar.''
Ze willen geen kwaad woord horen
over Orban. Hoe kan hier geen vrij
heid van meningsuiting zijn als ie
dereen mag zeggen wat hij wil, zélfs
dat scheldende meisje in Boedapest
dat de premier vergeleek met Hitler?
Hoezo is de rechtspraak niet onaf
hankelijk als de regering zelf ook za
ken verliest?
,,Weet je", zegt Pal, ,,de minder
heid is altijd luider dan de meerder
heid.''
Volgende maand gaan ze dus weer
stemmen. Misschien krijgt Szeged
een Fidesz-burgemeester, misschien
ook niet. Maar wie naar de gezichten
heeft gekeken van Pal en Katalin
Hanko en Karoly Tóth weet wel wat
de verwachtingen zijn.
vrijdag 13 september 2019
GO
—Karoly Tóth, raadslid voor de MSZP
De Hongaarse pre
mier Viktor Orban
spreekt zijn aanhan
gers toe tijdens een
verkiezingsbijeen
komst. FOTO EPA
Katalin en Pal Hanko met hun zoon. Ze zijn groot aanhan
ger van premier Orban. Onder: Hekken aan de Hongaarse
grens moeten asielzoekers afschrikken. foto getty images
—Katalin en Pal Hanko
