9
Wereldpremière bij feestelijke
ode aan de natuur in Carré
Als je heilige
waarheid
vertrapt
wordt, doet
dat pijn
Dat is nu - in tijden van klimaat
problematiek - heel anders, merkt de
tweede dochter van Juliana en Bern-
hard. ,Het maakt het werk, de benade
ring daarvan, zo veel makkelijker. Ik
kan veel meer zeggen.''
Niemand vond het gek dat zij in
maart in Amsterdam prominent
meewandelde met de klimaatmars en
de aankondiging van de feestelijke
avond in Carré, met de natuur als
middelpunt, evenmin. Een van de
kunstenaars die optreedt is cabare
tière Claudia de Breij, met wie ze eer
der dit jaar hun gezamenlijke deel
name aan de klimaatmars aankon
digde op Instagram. ,,Ik voel me met
haar verwant.''
,,Ik vind die term niet prettig, ik denk
niet zo. Wat ik merk en waar ik zo
ontzettend blij mee ben, is het groei
ende bewustzijn bij mensen. Dat we
deel uitmaken van de natuur en deel
uitmaken van een groter geheel. Het
gaat mij helemaal niet om gelijk krij
gen, het gaat wel om dankbaarheid.
Dankbaar dat de natuur gewaardeerd
en gehonoreerd wordt.''
„Natuurlijk. Omdat onze relatie met
de natuur voor mij ontzettend be
langrijk is. En het is voor mij de hei
lige waarheid. Dus als dat wordt ver
trapt, dan doet dat pijn.''
Op haar oprijlaan staat een auto, die
gebruikt ze. Vliegreizen beperkt ze tot
het minimum, 'al is er nog één verre
reis die ik heel graag met mijn kinde
ren wil maken'. Waarheen houdt ze
nog even geheim. Naar haar 5000 hec
tare land in Zuid-Afrika, Bergplaas,
reist ze niet meer. Haar werk is klaar,
het gebied is nu een natuurreservaat
dat door een professioneel team
gerund wordt. Bovendien: ,,Ik heb
hier negen kleinkinderen en ik kom
in de laatste fase van mijn leven. Die
wil ik ook bij hen doorbrengen.''
,,Ik wil geen dood dier eten. Ik kan het
niet meer, terwijl ik er vroeger niet bij
nadacht. Toen we nog jagers en verza
melaars waren, doodden we een dier
om te eten, er was geen supermarkt.
Nu hebben we de keuze om het wel of
niet te doen. Ik vind: daar moeten we
wel over nadenken.''
,,Een plezierjacht vaart, meestal.''
,,Nee, nee, nee. Als het gaat over de
hertenstand en de wildezwijnenstand
in Nederland: er zijn hier geen leeu
wen, we hebben hier geen wildernis.
Er is niet genoeg voedsel voor de die
ren. Ergens moet er een leeuw zijn en
dat is dan de mens. Om het met ple
zier te doen, dat vind ik moeilijk - met
plezier doden. Dat begrijp ik niet.
Maar het moet wel gebeuren. Zo jagen
dat de dieren nog de mogelijkheid
hebben om te ontsnappen, vind ik
diervriendelijker - laat ik het zo zeg
gen - dan dat de jagermeester zoveel
dieren moet schieten omdat de
jagers niet meer mogen jagen. Maar
het is een heel lastig onderwerp.''
,,Nee, ik vind jagen überhaupt een las
tig onderwerp. Omdat je doodt.''
Met het door haar opgerichte Natuur-
College geeft ze nog altijd cursussen
over de relatie tussen mens en natuur.
Hoopvol is ze, vertelt ze met een
twinkeling in haar ogen, over hoe de
jongere generaties veel meer stil lijken
te staan bij de gevolgen van hun
gedrag voor de natuur. En positieve
verhalen in media over innovaties en
oplossingen geven haar eveneens ver
trouwen. ,,Ik las, kort gezegd, dat de
permafrost in Siberië terug kan keren
als de migratie van de dieren weer in
orde is. Dat is werken aan een her
nieuwd evenwicht, ik denk dat we in
die richting moeten denken en han
delen. Kijken en luisteren hoe de na
tuur in evenwicht was en dat probe
ren te herstellen. Want het zat ooit al
lemaal perfect in elkaar. De aarde
heeft geen bewustzijn van: nu ga ik
waarschuwen. Maar we zagen onlangs
drie orkanen tegelijkertijd op de At
lantische Oceaan, een toename van
overstromingen wereldwijd, we heb
ben veel te warme zomers en 's win
ters plots heel veel sneeuw in één
keer. Ik denk dat heel veel mensen
wakker zijn geworden door deze sig
nalen. Het is heel laat, maar misschien
is het leven op aarde nog te redden.
Als je negatief denkt houdt alles op en
staat alles stil. Ik wil in beweging blij
ven.
,,Dat is ontzettend kortzichtig. Als je
om je heen kijkt, zie je toch dat het
allemaal verandert?''
,,Dat breekt heel erg af, werkt tegen.
Het is vernietigend, zeker, maar ik
durf niet nog hardere woorden te kie
zen.''
,,Ik ken die man niet. En ik wil hem
ook niet kennen. Laten we in bewe
ging blijven; er zijn ontzettend veel
initiatieven om anders, duurzamer te
leven. En laten we samen de natuur
vieren, het liefst elke dag.''
Hoe ernstig de aanleiding van de
milieuproblematiek ook is, krijgt u
op de valreep nog uw grote gelijk?
Heeft het u wel eens gekwetst, wat
over u gezegd werd?
Het halfje bruin dat op haar aan
recht ligt, belegt ze echt nog wel
met kaas. Vlees en vis eet ze echter
al 'heel lang' niet meer.
Ik kan me voorstellen dat de ple
zierjacht niet aan u besteed is.
In uw familie wordt graag gejaagd.
Levert dat geen ingewikkelde ge
sprekken op met familieleden?
De bijzondere voorstelling voor de
80ste verjaardag van prinses
Irene, maandagavond in Koninklijk
Theater Carré in Amsterdam, kent
een heuse wereldpremière. Cho
reograaf Toer van Schayk cre-
eerde een nieuw ballet, speciaal
voor deze avond, met als thema
aarde en wind. Ook wordt een pas
de deux uitgevoerd uit het re
quiem van Mozart, dat over de re
latie tussen mens en dier gaat.
Maar de feestelijke avond gaat
niet alleen om dans. Allerlei kunst
vormen komen aan bod. Prinses
Irene: ,,Met het NatuurCollege wil
den we in deze tijd, vol spannin
gen en onzekerheden, eens een
ode aan de natuur brengen, vanuit
de kunsten. Laten we de natuur
vieren en onze dankbaarheid
tonen voor al het leven op aarde.
Het wordt een mooi boeket, ik heb
met alle kunstenaars persoonlijke
gesprekken gevoerd over het
thema en hun gevraagd daar hun
eigen antwoord op uit te voeren.''
Dat doen onder meer Claudia de
Breij, harpiste Lavinia Meijer, zan
geres Nora Fischer, gitarist Mar-
nix Dorrestein, hoboïste Maria Pe-
dano, gitariste Edith Leerkes,
dichter des vaderlands Tsead
Bruinja en de dichters Anne Veg-
ter, Babs Gons en Mustafa Stitou.
Herman van Veen, al lange tijd een
hechte vriend van prinses Irene,
heeft de artistieke leiding en sluit
de avond af.
De prinses beschouwt zichzelf
niet als middelpunt van de avond.
,,De natuur is het middelpunt. Ik
kan me niet herinneren dat zoveel
verschillende kunstvormen samen
zijn gekomen om de natuur te
eren. Ik hoop ook dat het mensen
raakt en inspireert om verder te
gaan. Ik hoop dat Carré daarom
bomvol zit.''
Voor kaartverkoop:
www.carre.nl/voorstelling/samen
-Prinses Irene
Het is lastig omdat het in uw familie
voorkomt?
Toch zijn er genoeg opiniebespe
lers die klimaatverandering betwij
felen of ontkennen.
Onder hen behoort ook iemand als
Donald Trump.
Snapt u waar het vandaan komt, bij
iemand als Trump?
