Vrijheidsstrijder
werd dictator
II
bolderman.nl Voordelige Last minutes!
bolderman.nl
4
399,-
ZIMBABWE OUD-PRESIDENT
De laatste maanden
werd Robert Mu
gabe (95) behan
deld in een ziekenhuis in
Singapore voor een niet
nader toegelichte aan
doening. Hij overleed in
de nacht van donderdag
op vrijdag.
Voordat hij in 2017 aan
de kant werd gezet, was
de Zimbabwaanse oud
president het oudste re
gerende staatshoofd in
de wereld. Zijn levens
verhaal was bijzonder:
van bevlogen revolutio
nair en internationaal
aansprekende onafhan
kelijkheidsstrijder werd
hij een dictator die dui
zenden doden op zijn ge
weten heeft. Sinds begin
jaren 60 was Mugabe be
trokken bij de onafhan
kelijkheidsstrijd in Zuid-
Rhodesië, een Britse ko
lonie. Na de onafhanke
lijkheid was hij de twee
de president van Zim
babwe en bleef 37 jaar
aan de macht.
Mugabe wilde op hoge
leeftijd de macht over
dragen aan zijn veertig
jaar jongere, tweede
vrouw Grace. Daar ging
het fout, het volk en het
leger kwamen in op
stand. Mugabe stapte vol
ongeloof op toen het par
lement een afzettings
procedure begon.
Aanvankelijk had Mu
gabe vooral in linkse
kringen een heldensta-
tus, vanwege zijn strijd
tegen het Britse bewind
en zijn aanvankelijke po
litiek van verzoening.
Ook wierp hij zich op als
kampioen van Afrika.
Het beeld kantelde toen
hij van zijn land een dic
tatuur maakte en eind
vorige eeuw geweldda
dige campagnes begon,
in de regio Matabeleland
(waar door het Zimbab
waanse leger 20.000
mensen zouden zijn ver
moord) en tegen blanke
boeren, die van hun land
werden verdreven.
Een 'steile man' die zichzelf als een soort
Afrikaanse heiland ging beschouwen. Oud
minister Jan Pronk (79) heeft respect voor de
vroegere vrijheidsstrijder Robert Mugabe, maar
bepaald niet voor de persoon Mugabe en de
latere dictator van Zimbabwe.
Het was een uiting van solidari
teit."
Uiteraard wordt
Jan Pronk nu
vaak gebeld. In
zijn tijd als
PvdA-parle-
mentariër,
VN-bestuur-
der en minister in verschillende
kabinetten kruiste Mugabe regel
matig zijn pad. Nu de omstreden
ex-president van Zimbabwe is
overleden is zijn oordeel hard.
,,Mugabe is een typisch voor
beeld van de vrijheidsstrijder die
had moeten terugtreden nadat de
strijd gewonnen was. Heel veel
revolutionairen die een onafhan
kelijkheid bevechten, denken dat
ze dan de heiland zijn. Daar is
Mugabe een prototype van."
Pronk ontmoette Robert Mu
gabe al in 1975. De leider van de
Zanu-bevrijdingsbeweging
voerde een guerrillaoorlog tegen
het bewind van de blanke min
derheidsregering in de voorma
lige Britse kolonie Zuid-Rhode-
sië. Hij verbleef destijds vaak in
het buitenland.
,,We zaten in Nederland toen
net in een periode dat we steun
gaven aan bevrijdingsbewegin
gen. Dat was nogal een politieke
kwestie in 1973, aan het begin
van het kabinet-Den Uyl. Ik heb
toen persoonlijk contact gehad
met leiders van bevrijdingsbe
wegingen, zoals ook het ANC in
Zuid-Afrika en Frelimo in Mo
zambique. Ik heb Mugabe ont
moet en namens Nederland hulp
aangeboden. We gaven humani
taire hulp en hulp op het terrein
van onderwijs. Dus geen wapens.
,,Van alle bevrijdingleiders die ik
heb leren kennen was Mugabe de
minst aangename persoonlijk
heid. Hij hoefde niet dankbaar te
zijn, maar hij was ook niet toe
schietelijk. Hij bleef het Westen
wantrouwen. Dat moest je accep
teren. Heel anders gingen we om
met de mensen van Frelimo of
het ANC. Met hen kreeg je een
bepaalde band. Met hem niet."
,,In die tijd had ik veel contacten
in het Britse Gemenebest, dus
kwam ik hem tegen. Ik hoor wel-
eens dat hij in het begin gema
tigd was, maar daar ben ik het
niet mee eens. Hij ontpopte zich
al snel als een soort despoot bin
nen Zimbabwe. De moordpar
tijen in Matabeleland (een regio
in het zuiden van Zimbabwe
waar het nationale leger naar
schatting 20.000 mensen om
bracht, red.) dateren al van het
begin van de jaren 80. Het paste
in het beeld dat ik al van hem had
gekregen. Steil en meedogen
loos."
,,Dat land kreeg altijd wel
enige hulp van Nederland.
Er was toen heel veel
noodhulp vanwege hon
gersnoden in dat deel
van Afrika. Zimbabwe
was daarvan een speci-
Mugabe dacht dat hij
de heiland was
aal slachtoffer. Ook wel omdat
Mugabe in een vroeg stadium had
geprobeerd de blanke boeren weg
te werken. Hij had ze een poosje
de hand boven het hoofd gehou
den, maar plots werd dat onhoud
baar en werden ze tot kolonisato
ren gemaakt. Dat ging heel anders
dan in Zuid-Afrika, onder Man
dela. Het ging verkeerd en het
werd een extra oorzaak waardoor
de hongersnood zo groot werd."
Bij Bolderman
aanbetalen niet verplicht!
10 dagen
De mooiste eilanden
van Istrië en Kroatië
5 dagen
all-inclusive
6 dagen
Overijssel,
Ootmarsum
8-daagse najaarsreis
Bretagne en Normandië
met de invasiestranden
8-daagse najaarsreis
Florence, Pisa en Elba
8-daagse najaarsreis
Lutago, Zuid-Tirol
zaterdag 7 september 2019
'Mugabe was gelijk
Mugabe met zijn zoon Robert jr. in Singapore.
Bob van Huët
Rotterdam
Klikte het met Mugabe?
Ook toen u bij de VN ging wer
ken, kruiste hij uw pad.
Toen u voor de tweede keer mi
nister van Ontwikkelingshulp
was, in de jaren 90, heeft u
Zimbabwe geholpen.
-Jan Pronk
▲T Vbnb: Mugabe in Génève in 1974 tijdens een
conferentie over Rhodesië, met koningin Beatrix
in 1989 en met zijn vrouw Grace in 2017.
Mugabe in 1985. foto's getty, anp, afp en ap
T Jan Pronk.
FOTO
WERRY CRONE/HH
v.a. slechts
Drukfouten en prijswijzigingen voorbehouden.
Brochure en (0318)58 09 58
hnolrinoan1
boekingen:
www.bolderman.nl
Prijs p.p. o.b.v. 2 pers. kamer excL Calamiteitenfonds reserveringskosten
Vertrekdata:
30 september/14 oktober.
Vertrekdatum:
12 oktober.
Vertrekdatum
21 oktober.
Vertrekdatum:
21 oktober.
Vertrekdatum:
7 oktober.
Vertrekdata:
12,21 oktober.
