Het familiegevoel in dansante taal
5
w,**
Ton groeide zelf op bij adoptie
ouders en een geadopteerd broer
tje aan de Vlissingse Boulevard,
maar hij voelde zich er nooit thuis.
Ook niet nadat hij er vorig jaar
weer kwam wonen toen zijn beide
ouders waren overleden en de wo
ning aan hem nalieten. ,,Ik voel
mij meer een wereldburger dan
een Zeeuw. Mijn oorsprong ligt
hier, maar zolang je je niet thuis
voelt in jezelf, kun je ook niet zeg
gen: hier hoor ik thuis."
De Vlissingse fotograaf had een
lastige jeugd in Vlissingen. ,,Mijn
ouders hadden een ouderwets
denkpatroon en ik was rebels en
ben dat altijd gebleven. Toen ik in
groep acht zat en op een dag uit
school kwam zei mijn moeder dat
ik op de bank moest gaan zitten.
Ze vertelde me dat ik niet uit haar
buik kwam, maar geadopteerd
was. En dat was het wel. Daarna
begon ze over het avondeten. In
die tijd was er ook vanuit de adop
tieorganisaties geen goede onder
steuning voor adoptieouders om
hen handvatten te geven hoe ze
om konden gaan met hechtings
problemen of identiteitsvragen. Ik
was wel nieuwsgierig naar mijn
echte ouders, maar ik
kreeg te horen dat gp*'
mijn moeder niet
deugde. Daar liet
ik het toen bij."
Ik ben op
zoek naar
echtheid,
kwetsbaarheid en
stoerheid - Ton Sondag
Toen Ton 35 jaar was, stak die
nieuwsgierigheid toch weer de
kop op. Via zijn geboorteregister
kon hij de naam van zijn moeder
vrij snel achterhalen. ,,Ik reed op
een namiddag naar haar toe en
belde aan, toen ik mij realiseerde
dat het sinterklaasavond was. Een
kind deed de deur open en zei te
leurgesteld: 'Papa er staat een man
voor de deur'." De man in kwes
tie bleek de broer van zijn
moeder. „Verrek, je lijkt
wel op je broertje", riep
hij uit. Mijn moeder
woonde niet meer op dat
adres, maar die avond
kwam ik er al achter dat ik
V twee halfbroertjes heb. Een
week later belde ze me op."
Ton heeft het zijn hele leven
lastig gevonden om zich staande
te houden in het dagelijkse leven,
vooral in de omgang met andere
mensen. ,,Ik heb mij altijd afge-
vraagd waar dat vandaan kwam en
nooit gedacht dat dat voort zou
kunnen komen uit mijn adop
tie. Nadat ik mijn moeder leerde
kennen, viel er een heleboel op
zijn plek." Ondanks zijn proble
men verwijt hij zijn biologische
moeder niets. ,,Ze was pas 17 jaar
toen ze mij kreeg. Ik ben er van
overtuigd dat zij mij met de beste
bedoelingen heeft afgestaan." An
derzijds heeft zijn biologische
moeder nu juist heel veel last van
haar schuldgevoel. Zo erg, dat het
contact inmiddels verwaterd is."
Toen Ton zelf kinderen kreeg,
besefte hij eens te meer hoe be
langrijk het hechtingsproces is. ,,Ik
heb ze in die eerste jaren eindeloos
rondgesjouwd in een draagzak.
Dat vind ik zoiets moois." Het was
een gelukkige tijd, maar na zeven
jaar eindigde de relatie. De foto
graaf viel in een zwart gat, maar
krabbelde langzaam weer op. Tot
zijn grote spijt ziet hij zijn volwas
sen kinderen niet vaak. Hij voelt
zich schuldig. ,,Ik ben niet altijd
een goede vader voor ze geweest.
Ik werd nooit fysiek, maar ik ben
wel vaak fel tegen ze uitgevallen.
Daar kijk ik niet met een goed ge
voel op terug."
Het werk van Ton rond Project
Adopted wordt binnenkort geëx
poseerd in de Amsterdamse recht
bank. Eerder dit jaar waren zijn fo
to's nog te zien in het gerechtsge
bouw in Middelburg. Ton: ,,Ik
werd opgebeld door een rechter.
Die vond de portretten heel pas
send op die plek omdat de proble
men van veel mensen voortkomen
uit slechte hechting op jonge leef
tijd."
Zeeland Nazomerfestival
het dansende lichaam, van de
plaats in de ruimte naast of te
genover de ander af te lezen. En
dat kan indruk maken.
Nog boeiender zal het zijn,
om in deze fase naar de voor
stelling te kijken als een proces.
Wat kan dans ons vertellen, en
hoe doe je dat dan, als danser of
als choreografe? Daarom geen
beoordeling in sterren (te pril),
maar wel een aanbeveling voor
wie dans als autonome taal kan
'lezen' of dat wil leren.
'Bloedband', dansvoorstelling
(12+), nog te zien op 7 sep, 15
en 19u, Middelburg, Hoog
straat (ZNF-gebouw)
De bloed- of familie
band is eigenlijk
iets heel merk
waardigs. Er is veel
vertrouwd en be
paald door afkomst en opvoe
ding, maar je blijft evengoed
een uniek persoon. In een ge-
globaliseerde en geïndividuali
seerde wereld zal dat waar
schijnlijk meer wringen dan
ooit. De voorstelling Bloedband
probeert dat te onderzoeken.
Het Amsterdamse danstheater
AYA ('maakt brutaal dansthea
ter voor een jong publiek')
brengt een 'echte' broer en zus
enerzijds, en twee 'echte' zus-
sen anderzijds samen in een
dansvoorstelling. Het is een
voorstelling nog maar net in
wording, waar tijdens ZNF een
openbare repetitie van bijge
woond kan worden.
Hoe dat is om als broer of zus
dingen samen te hebben en te
zelfdertijd je eigen plek op te
willen eisen, is niet eenvoudig
te verwoorden. In dansante taal,
in beweging in de ruimte, kan
het op een andere manier soms
duidelijker uitgedrukt worden.
In versnelling of verstilling, in
het ballende of spreidende,
voor of achter, boven of onder.
Hoe voelt het vertrouwde of
bedreigende? Rivaliteit, jaloezie
of macht? En erkenning? Wan
neer wordt de cirkel vicieus,
een band een boei? Op som
mige momenten is dat daad
werkelijk van de beweging, van
zaterdag 7 september 2019
GO
Portret van
Johanna
Sauer.
FOTO TON SONDAG
teerd is, lijkt zich op enig moment
af te vragen: wat is mijn verhaal,
wie ben ik?
Kijk op de site bij /video
Ton maakt zeeportretten:
Elke keer een ander gevoel
27 augustus t/m 7 september
Broer en zus uit Bloedband.
FOTO SJOERD DERINE
Willem Nijssen
Recensie
