'Lerarentekort is een nationale crisis'
NIEUWS 13
SEPTEMBER SPINNENMAAND A
Wie er op let, ziet ze ineens overal:
spinnen. Voor de een om van te gruwelen,
voor de ander juist een feestje. „Kom maar
binnen met die spinnen!"
Zo'n dikke kruisspin die in één
nacht tijd precies voor je voordeur
een web heeft gesponnen, waar je
's ochtends vroeg uitgerekend met
je gezicht dwars doorheen loopt.
Vervolgens probeer je verschrikt
het achtpotige monster van je af te
slaan.
Het is weer de tijd van de kruis
spin. Als een ware plaag lijkt ie weer
overal in het land te zijn opgedoken.
Zelfs een eenvoudig loopje naar de
kliko wordt in sommige achtertui
nen al snel een aaneenschakeling
van acrobatische manoeuvres om
die joekels maar te ontwijken. Toch
valt het allemaal reuze mee, stelt bi
oloog en spinnenexpert Jinze Noor-
dijk van EIS Kenniscentrum Insec
ten gerust. ,,Het zijn er echt niet
meer dan normaal. Iedereen denkt
van wel, omdat de algemene kruis
spin nu volwassen is. Die spin leeft
langs je muren, in je tuin en is dus
heel erg dicht bij de mens. En hij
wordt groot. Daarom valt hij op.''
Het is dan ook niet zo gek dat de
kruisspin steevast elk jaar bij de
jaarlijkse spinnentelling - zoals ko
mend weekend weer het geval is -
het meest wordt geteld.
September
Hoewel september ook wel de
'spinnenmaand' wordt genoemd,
klopt dat feitelijk niet. ,,Het hele jaar
door zijn er erg veel spinnen. Ook in
de winter. Als je weet hoe je moet
zoeken, zie je ze. En zeker ook in het
voorjaar zijn er heel erg veel. Maar
dat zijn gewoon allemaal kleine
spinnetjes en soorten die op de
grond leven, in plaats van grote
beesten die in een wielweb han
gen'', aldus Noordijk.
De kruisspin is vroeg in het voor
jaar geboren, heeft de hele zomer
door gegeten en is nu groot. Vrouw-
tjesspinnen kunnen doorgroeien
tot ze zo'n 17 millimeter groot zijn.
Oververhit
Hoewel ze elk jaar groter lijken te
worden en we daar het warme weer
graag de schuld van geven, is daar in
Nederland nooit goed onderzoek
naar gedaan. ,,Dus weten we dat
niet'', stelt de bioloog. ,,Het is ook
moeilijk te meten. De ene spin kan
kleiner worden als het warm wordt,
zodat ie niet oververhit raakt. De
ander wordt juist groter, omdat ie
bijvoorbeeld normaal altijd in de
schaduw zit. Elke spin is anders.''
Wie rilt van zo'n dikke spin bo
ven het toilet, hoeft niet bang te
zijn: pas als het buiten echt koud
begint te worden, komen sommige
spinnensoorten naar binnen. ,,Dan
moet het nog wel wat kouder wor
den dan nu'', weet Noordijk. ,,Bij de
eerste koudeperiode, of als het over
dag niet meer opwarmt.'' Wie echt
bang is voor spinnen, kan maar be
ter niet verder lezen. In elk huis le
ven namelijk het hele jaar
door tientallen tot honder
den spinnen. ,,Elke spin
heeft een periode dat een
mannetje op zoek gaat naar
een vrouwtje en uit zijn schuil-
plek komt. Die lopen dan 's nachts
een beetje rond en dat is ook een
moment dat je veel spinnen binnen
kunt zien.''
Stofzuiger
Stofzuiger al in de aanslag? Niet
doen, roept de spinnenexpert. ,,Ik
zou er lekker naar kijken, hoe boei
end het is. Dat is ook een van de re
denen dat we een spinnentelling
organiseren: veel mensen denken
'brrr, een spin', maar in Nederland
zijn geen enge of gevaarlijke spin
nen. Je hoeft echt helemaal niet
bang te zijn.''
Een spin is namelijk heel nuttig.
,,Op zich doet een spin niks met jou
of je spullen. Terwijl er in huis heel
wat andere beesten zitten die dat
De kruisspin
wordt groot,
daarom valt
hij op
wel doen. Een stofluis
vreet aan je eten, tapijtkevers
eten langzaam je tapijt of jas weg,
een mug verheugt zich op je bloed.
Een spin houdt dat soort dingen in
toom door die beestjes op te eten.
,,Ook zilvervisjes worden gegeten
door spinnen. Ik heb liever een spin
in huis dan honderd zilvervisjes in
mijn boekenkast. Kom dus maar
binnen met die spinnen.''
In Nederland komen zo'n 650
spinnensoorten voor, waarvan en
kele goed herkenbare huis- en tuin-
soorten komend weekend worden
geteld tijdens de jaarlijks spinnen
telling. ,,Als de telling jaarlijks
wordt gehouden, zien we mogelijk
dat een aantal zuidelijke soorten
door klimaatverandering ons land
weet te bereiken, of dat spinnen
die tot nu toe eigenlijk vooral in
gebouwen leven op een gegeven
moment buiten gaan leven'', meent
spinnenexpert Noordijk. ,,Heel
spannend.''
Voor kleuters van 4 jaar geldt geen
leerplicht. In andere landen ligt de
schoolgaande leeftijd vaak al hoger
dan 4 jaar.
De duizend zij-instromers die er
nu ongeveer zijn, helpen in de strijd
tegen de onbezetting. Maar het zijn
er niet genoeg. Bovendien kregen
scholen al in juni te horen dat de
subsidiepot leeg was. Ook hebben
ze niet altijd genoeg leraren die de
zij-instromers kunnen begeleiden.
Het ministerie van Onderwijs laat
echter weten dat schoolbesturen
hun aanvragen gewoon kunnen in
dienen en dat alle aanvragen wor
den gehonoreerd.
Sectororganisatie PO-Raad vindt
het voorstel van de schoolbesturen
'zeer onwenselijk'. ,,Wij vinden dat
het idee meteen van de lijst met
noodmaatregelen geschrapt moet
worden. Het komt de doorgaande
leerlijn en de achterstand van som
mige leerlingen beslist niet ten
goede als ze een jaar later naar de
basisschool gaan'', aldus woord
voerder Ad Veen.
Ook de schoolbesturen snappen
dat het een zeer vergaande maatre
gel is, maar het kan helpen het lera
rentekort op te lossen. ,,Als je kijkt
naar wat we al doen, en wat we nog
künnen doen, is dit er eentje. Maar
natuurlijk heeft deze maatregel niet
onze voorkeur'', zegt Herbert de
Bruijne, bestuurder van Openbaar
Onderwijs Aan De Amstel in Am
sterdam.
Overigens zal het niet gebeuren
dat er halverwege het jaar een kleu
terstop wordt ingevoerd, verzekert
hij. ,,Ouders rekenen er op dat hun
kind naar school kan.''
Nu al proberen basisscholen het
schooljaar met minder, maar vol
lere kleuterklassen te beginnen. Op
tal van plekken wordt pas na de
kerstvakantie een nieuwe in-
stroomgroep geopend voor kinde
ren die in de tweede helft van het
schooljaar 4 jaar worden. Zo heb
ben ze meer tijd om leraren voor
die kleuters te vinden.
Maar de situatie is zo ernstig, dat
de schoolbesturen geen garanties
voor de toekomst kunnen geven.
,,We hopen dat de minister nu rea
geert. Dit is een nationale crisis,
maar we hebben het idee dat het
ministerie het probleem onder-
W Scholen schrappen
zelf ook liever niet de
lessen voor 4-jarigen
schat. Alles wat we doen, helpt om
het niet zo ver te hoeven laten ko
men'', zegt Ton Groot Zwaaftink,
voorzitter van het college van be
stuur van de Rotterdamse Vereni
ging voor Katholiek Onderwijs
(RVKO).
zaterdag 7 september 2019
GO
Groot, dik, niet te missen:
kruisspin zit plots overal
Simone van Zwienen
Leiden
Q Een kruisspin
wacht op zijn prooi.
FOTO PIM RAS FOTOGRAFIE
- Jinze Noordijk,
spinnenexpert
Basisscholen in grote steden
zeggen geen andere keuze meer
te hebben dan de lessen aan
4-jarigen tegen het licht te hou
den nu het lerarentekort zulke
diepe gaten slaat in de perso
nele bezetting.
Ellen van Gaalen
Rotterdam
Kinderen op de basisschool.
FOTO ANP
