SCHRIJVER LEEST
RECENSIE
Klucht rond
orgelstemmer
Van Onno Blom (50)
verscheen afgelopen
week de biografie
De jonge Rembrandt.
'Reve is de
schrijver die
me het hardst
doet lachen'
Ik lees nu
Het boek dat ik zelf had
willen schrijven
A.S. BYATT
Obsessie
Het boek dat mijn leven
heeft veranderd
Gelachen om
Verslonden in mijn
jeugd
Maarten 't Hart, die binnen
kort 75 wordt, is waarschijnlijk
voor veel lezers een huisvriend.
De nachtstemmer (De Arbeiders
pers, €22) is geen hoogtepunt
van stijl en verfijning, wel een
onderhoudende roman met de
typische trekken die 't Harts
boeken zo dierbaar maken:
nuchtere, wat kluchtige humor,
zelfspot (de hoofdpersoon is
duidelijk aan de schrijver ver
want), een kleurrijke, oer-Hol-
landse setting en een fijne plot.
Gabriel Pottjewijd is orgel
stemmer. We ontmoeten hem
als de trein hem aflevert in
een eenkennig Zuid-Hollands
havenstadje, waar hij een meer
daagse klus heeft. Hij loopt
door sloppen en stegen van zijn
aftandse hotel naar de kerk en
terug, en steeds vaker tussen
door naar de onweerstaanbare
Braziliaanse weduwe Gracinha,
wier dochter geduldig assisteert
bij het stemmen. Gracinha kan
fantastisch koken en spreekt
charmant gebrekkig Neder
lands, wat Gabriel ertoe aanzet
een Portugese Bijbel te kopen,
om daaruit haar taal te leren -
hij kent de Bijbel namelijk uit
zijn hoofd, zoals hij ook vrese
lijk veel muziek kent.
Het enorme, weerbarstige
kerkorgel verbindt de thema's
geloof en muziek, als statig
middelpunt van het verhaal.
De technische finesses van het
stemmen zijn voor de leek niet
echt te volgen, maar het instru
ment is wel als een ademend
organisme aanwezig op de
bladzijden. Gabriels enthousi
asme, voor het orgel, de muziek
en de weduwe, is aanstekelijk
en maakt hem tot een eigenzin
nige held. —Esther Wils
TEKST PETER SIERKSMA
FOTO M. GOSSELINK
Peter Buwalda
Otmars zonen
,,Ik zit nu middenin het boek en je
wilt ze vreten, al die tot in perfectie
gepolijste zinnen en alinea's.
Buwalda is echt een meester van
de stijl. Hij slijpt in het oneindige,
net zolang totdat alles klopt. En
dat zonder dat het bloedeloos
wordt of het verhaal over de zoek
tocht van een zoon naar zijn vader
eronder lijdt. Fantastisch."
A.S. Byatt
Obsessie
,,Ik las het in het Engels en was
diep onder de indruk. In deze lite
raire detective laat Byatt zien dat
zij alle facetten van de literatuur
beheerst. Zij heeft met dit boek
niet alleen een spannende roman
geschreven waarin twee literatuur
studenten een ontdekking doen op
hun zoektocht naar het leven van
twee victoriaanse dichters, maar
ook twee fictionele oeuvres ge
schapen vol verdienstelijke 19de-
eeuwse poëzie. Daar kun je als
biograaf alleen maar van smullen.''
GERARD REVE
Verzamelde
gedichten
1
i
Ys3'1 ïi#"
van Bontekoe
Jan Wolkers
Turks fruit
„Toen ik naar het gymnasium
ging, wees mijn vader me op de
boekenkast waar de 'echte' lite
ratuur stond. Ik weet nog hoe
mijn ogen langs de rijen gleden
en, eenmaal bij de 'W' gekomen,
bleven steken bij de glimmende
ruggen van de romans van Jan
Wolkers. Vooral Turks fruit las ik,
een jaar of 12 jong, met rode
oortjes. Hoe hij onverbloemd in
spierballenproza over seks
schreef! Aan het eind had ik het
gevoel dat ik het allemaal al had
meegemaakt. En dat terwijl alles
nog moest beginnen.''
Gerard Reve
Verzamelde gedichten
,,Reve is met afstand de schrij
ver die me het hardst doet
lachen. Laat ik zijn tweeregelig
gedicht Quia Absurdum uit het
hoofd citeren. De Latijnse titel
betekent volgens Reve 'Omdat
het onzin is, is het waar.' Het
gaat zo: Je schrijft, je drinkt niet
meer, je hebt je rijbewijs: wat
wil je verder nog voor gods
bewijs? Daar heb ik niets aan
toe te voegen.''
Johan Fabricius
De scheepsjongens van
Bontekoe
,,Ik kreeg het exemplaar van
mijn moeder die het in haar
jonge jaren ook verslond. Het
ligt nu helemaal uit elkaar, maar
ik grijp er altijd weer op terug.
Ik heb het wel twintig keer
gelezen. Hoe die jongens in de
tijd van Rembrandt aanmonste
ren op een VOC-schip en naar
de Oost varen, dat blijft betove
rend.''
ROMAN
Maarten 't Hart
S De nachtstemmer
kkkikik
ZATERDAG 7 SEPTEMBER 2019 35
