WERK
Niemand ontkomt
aan denkfouten
Cybersecurity specialist
Een op de vijf vindt manager reden
18
Je brein op het werk
WAT DOET EEN...
De Nederlandse manager haalt het niet bij
het ideaalbeeld, zo blijkt uit onderzoek van
opleidingsinstituut ISBW. Werknemers
worden kritischer en van managers wordt
meer verlangd. Hoe kunnen zij aan de
steeds hogere verwachtingen voldoen?
Neuropsycholoog Chantal
van der Leest bekijkt onze
gedragingen op de werkvloer:
wie of wat bepaalt onze
dagelijkse beslissingen?
Ben jij gevoelig voor
reclame? Zou jij
minder snoepen als
de snoeppot op het
werk een meter
verder van je werkplek wordt
gezet? Maak jij meer denk
fouten dan je collega's? Grote
kans dat je op al deze vragen
'nee' antwoordt.
Sinds ik deze column schrijf,
krijg ik wel eens samenzweer
derige mails van mensen die
denken dat ze minder denk
fouten maken dan anderen.
Ze zien de onzichtbare gorilla
wél en weten alles van goede
planningen maken. En ze
willen graag van mij horen dat
ze bij een geheim genootschap
van slimmeriken horen.
Ik wil ze niet teleurstellen,
maar denken dat je minder
denkfouten maakt dan
anderen is óók een denkfout.
Dit heet de 'bias blind spot':
een blinde vlek voor je eigen
denkfouten. Iedereen maakt
namelijk denkfouten. We
lijden aan vooroordelen,
blijven hangen in onze eigen
overtuigingen en zijn bang
voor verlies. Zo zitten onze
hersenen nou eenmaal in
elkaar.
Amerikaanse onderzoekers
wilden weten hoeveel mensen
lijden aan deze bias blind spot.
En dat zijn er nogal wat.
Slechts 1 van hun 661 proef
personen dacht dat-ie mis
schien wel iets meer fouten
maakt dan gemiddeld.
Het is ook lastig. Onze eigen
denkfouten zien we niet, ze
gebeuren allemaal onbewust.
Wanneer we onze gedachten
nagaan, komen we allemaal
heel rationele en verstandige
beslissingen tegen. Wij zien
de wereld echt zoals hij is.
Bij anderen kijken we naar
hun gedrag, omdat we nou
eenmaal niet in hun hoofd
kunnen kijken. En dan zien
we toch een hoop rare fratsen.
De maatregel die het manage
ment nu weer bedacht heeft,
die hoge heren en dames laten
zich ook van alles aannaaien!
Heb je erg veel last van de
bias blind spot, dan maak je
waarschijnlijk juist meer
denkfouten. Ga maar na: je
vindt iedereen om je heen
slechte beslissers, dus je gaat
toch zeker niet naar hen luis
teren? Adviezen om zelf denk
fouten te voorkomen sla je in
de wind: heb jij niet nodig.
Denken dat je geen denk
fouten maakt, leidt tot meer
denkfouten. Mijn advies: durf
te twijfelen.
Si
n Het Nationale Management
Onderzoek keek ISBW naar de
huidige staat van leidinggevend
Nederland. Het opleidingsinsti
tuut keek specifiek naar wat de
medewerkers van hun eigen manager
vinden. ,,Een manager kan van alles
willen van het personeel, maar dat
staat of valt met hoe zijn medewer
kers tegen hem aankijken'', zegt Rob
Rijbroek, directeur van ISBW.
Er is werk aan de winkel, zo blijkt.
De gemiddelde manager is met een
magere 7,1 niet het beste jongetje van
de klas. Onderzoeksbureau Markt-
Effect ondervroeg ruim duizend
respondenten, allen in loondienst.
Een op de drie ondervraagden zegt
weleens te klagen over de manager.
Een kwart vindt daarnaast dat de
leidinggevende zijn eigen kunnen
overschat.
Van de ondervraagden zegt 19
procent dat de huidige manager een
reden is om op te stappen. ,,Ik schrik
hier eerlijk gezegd wel een beetje
van. Bijna één op de vijf zou weggaan
alleen vanwege de manager, dat vind
ik veel. Als werkgever moet je hier
ook wel van opkijken'', stelt Rijbroek.
Coachen
De rol van de manager is door de
jaren heen flink veranderd. ,,De taken
van de manager zijn van oudsher
leidinggeven en organiseren. Maar
tegenwoordig moet een manager zijn
medewerkers ook helpen zich te
ontwikkelen." Daarnaast moet de
manager kunnen denken als een
ondernemer. ,,Waar wil hij in de
toekomst heen met de afdeling en
het bedrijf en wat is daarvoor nodig.''
De ideale manager heeft alle vier
die elementen - leidinggeven, orga
niseren, coachen en ondernemen -
in zich, maar zo vanzelfsprekend is
dat niet. ,,De meeste mensen zijn
sterk in een van die aspecten, dat zit
nu eenmaal in hun aard.''
Wat het nog lastiger maakt: de
werknemer gaat er niet klakkeloos
vanuit dat de manager het beter weet.
Van de ondervraagden gelooft 53
procent dat de medewerkers binnen
het bedrijf meer vakinhoudelijke
kennis hebben. ,,En 55 procent zegt
dat de medewerkers ook beter kun
nen plannen. Mensen zijn kritisch,
daar moet je mee om kunnen gaan.''
Hoe maak je van een middelmatige
manager een betere? ,,Dat je niet alle
vier de noodzakelijke elementen be
heerst is niet erg. Daar kan heel goed
aan gewerkt worden.'' Openstaan
voor verandering en kritiek is echter
essentieel. ,,Zeker de nieuwe genera
tie werknemers is zelfbewuster en
mondiger. Vroeger deed je simpel
weg wat de baas je opdroeg, punt uit.
Maar die tijd is voorbij. Het type tiran
wordt op de werkvloer niet meer
geaccepteerd.''
ZO WORD JE EEN BETERE MANAGER
-X.
donderdag 5 september 2019
GO
Lijkt dit je wat?
Kijk voor vaca
tures op de
site van deze
krant bij /werkt
BRYAN BEEKHOF (29) is cybersecurity
specialist bij telecommunicatiebedrijf Telindus.
Hoe leg je jouw functie uit op een feestje?
,,Ik zeg dat ik bedrijven veilig houd. Ons team
van analisten houdt cyberaanvallen tegen en
hackers buiten de deur."
Heb je dit werk altijd al willen doen?
,,Ja. Als 8-jarige begon ik met computers.
Eerst gamen, later zelf computers bouwen."
In samenwerking met Nationale Vacaturebank
Goede
managers
zijn vrij
zeldzaam
PRISCILLA VAN AGTEREN
Job Sonke (links) is
de leidinggevende van
Jan van As. 'Job zet je
aan het denken.'
FOTO KOEN VERHEIJDEN
Een betere mana
ger worden? Dit
raadt Rob Rijbroek
aan:
Wel doen: investe
ren in de band met
je medewerkers.
,,Onthoud dat de
resultaten belang
rijk zijn, maar dat je
ze wel moet berei
ken in een goede
verstandhouding
met je team. Ook
al vraagt het tijd en
geduld, luister goed
naar je medewer
kers en communi
ceer consequent."
Niet doen: jezelf
anders voordoen
dan je bent.
,,Je moet werken
aan je minder
sterke punten maar
je moet wel jezelf
blijven. Ben je
bijvoorbeeld niet
zo heel empathisch
aangelegd dan kan
je daaraan werken,
maar overdrijf het
niet. Een manager
die uit het niets
complimenten gaat
geven over je
kleding en alles
over je weekend wil
weten, daar trap
pen mensen niet in.
Ze voelen het heus
wel aan als je iets
niet meent.''
