II
8 ZEELAND
't Schaep met de 5 Pooten
Te gast
Scène uit Wie is Bang? foto lex de meester
Na alle ophef rond
de openingsvoor
stelling van Zeeland
Nazomerfestival is de
stem van de makers
nog nauwelijks aan bod
gekomen. Ik was vooral
verrast door de
scherpe roep om
censuur die vanuit
politieke hoek (SGP)
weerklonk naar
aanleiding van het
gebruik van
krachttermen in het
nieuwe stuk van Tom
Lanoye.
Nederland is altijd gids
land geweest wat be
treft de scheiding der
machten en de be
scherming van de vrij
heid van de kunsten. De liberale
politicus Thorbecke geldt daarbij
als grote voorbeeld. Hij legde
mede de basis van de Nederlandse
grondwet en poneerde dat de poli
tiek nooit oordelaar kan zijn van
wetenschap en kunst. Een heilig
principe waar nooit aan getornd
werd, behalve onder de bezetting
door nazi-Duitsland toen de zoge
naamde Entartete Kunst, kunst
die niet voldeed aan de eisen van
het nationaalsocialistische regime,
TE GAST COMMOTIE ROND VOORSTELLING ZEELAND NAZOMERFESTIVAL
verboden werd en kunstenaars
daarom werden vervolgd en te
rechtgesteld. In de week dat in Ter-
neuzen de start van de viering van
75 jaar bevrijding plaatsvindt, is
het des te pijnlijker geconfron
teerd te worden met een dreigactie
die juist de duur verworven vrij
heid van de kunst aan banden wil
leggen.
Theater is altijd een vrijplaats
geweest om maatschappelijke ont
wikkelingen scherp te stellen.
Als gemeenschapskunst bij uitstek
kaart het in rechtstreekse confron
tatie met het publiek thema's aan
die schuren, houdt het een kriti
sche spiegel voor, of provoceert
het de toeschouwer. Die functie
van theater gaat terug tot het Oude
Griekenland, bakermat van onze
Tom Lanoye spiegelt
als het ware de
structuur en de taal
vanAlbee in zijn
nieuwe stuk
Westerse cultuur en democratie.
Griekse tragedies worden geken
merkt door een opvallende relatie
tussen mens en god. De tragische
held vervloekt de goden die hem
confronteren met zijn genadeloos
noodlot. De meest onmenselijke
opdrachten - offer je eigen kind,
verlaat je stad, land en familie, en
zovoort - maken de mens opstan
dig omdat hij er met zijn eigen ra
tio niet bij kan dat goden hem zo
extreem op de proef stellen.
Nieuwe realiteit
Ook hedendaagse stukken bieden
een spiegel voor maatschappelijke
tendensen. Het portretteren van
personages die van god los zijn,
maakt deel uit van deze nieuwe
realiteit. Wie Is Bang is geschreven
als een variant op het beroemde
scheldstuk Who's afraid of Virginia
Woolfvan Edward Albee. Deze
theaterklassieker is in Nederland
al meer dan een halve eeuw
het meest gespeelde moderne stuk
en dat in de onvolprezen - en on
gekuiste - vertaling van
Gerard van het Reve. Met expliciet
gevloek en genadeloos gescheld
dat wel functioneel gebruikt
wordt in de context van een ruzie
makend echtpaar. Ook in de
schouwburg van Middelburg is dit
stuk vaak gespeeld, zonder dat
daar ooit een verbod op kwam.
Waarom dan nu plots wel zo veel
commotie omwille van een to
neeltekst die helemaal in lijn ligt
van het beroemde stuk van Albee?
Liefdesverklaring
Wie Is Bang gaat over een toneel
echtpaar dat al 20 jaar het beruchte
stuk van Albee speelt. Bij de perso
nages is de grens tussen het to
neelstuk dat ze spelen en het echte
leven duidelijk vervaagd. Je ziet
een acteurskoppel voor wie ruzie
maken de ultieme manier van
liefde bedrijven geworden is. De
auteur laat hen daarbij - net als Al-
bee - schuttingtaal hanteren. Hij
doet dit niet om gelovige mensen
te schofferen of om negatieve uit
spraken te doen over religie, maar
om zuiver functionele redenen:
het zo realistisch, waarheidsge
trouw en geloofwaardig
mogelijk schetsen van dit relatie
drama. Tom Lanoye spiegelt als
het ware de structuur en de taal
van Albee in zijn nieuwe stuk dat
zich volledig afspeelt in de wereld
van het theater, op de planken van
de schouwburg. Wie Is Bang is een
liefdesverklaring aan het medium
theater dat sinds de Oude Grieken
een vrijplaats is om uitspraken te
doen over de condition humaine.
Zonder angst voor censuur of
compromissen. Laten we die vrij
heid vooral koesteren.
Bestel tickets op pzc.nl/schaep
Het voordeel
woensdag 4 september 2019
Alex Mallems is artistiek lei
der van Theaterproductie
huis Zeelandia.
Alex Mallems
Wie is bang voor Wie Is Band?
Wie Is Bang speelt nog tot en
met zaterdag 7 september in de
stadsschouwburg Middelburg
en reist tot het einde van het
jaar langs theaters in Nederland
en Vlaanderen.
Met Paul Groot/Remko Vrijdag, Eva Van der Gucht en vele andere
Een gloednieuwe musical vol Amsterdamse gein en onvergetelijke
melodieën. In 't Schaep met de 5 Pooten maken we opnieuw kennis
met de ontroerende, hartveroverende, hilarische stamgasten van
café 't Schaep. Zo zien we kroegbaas Kootje de Beer, zijn maat Lukas,
buurvrouw Doortje en alle vaste klanten in een nieuw, fris verhaal van
Raoul Heertje. Weer wordt er te veel gedronken en geroddeld, maar
nooit te veel gelachen. Al eeuwenlang hebben ze mot, maar toch kunnen
ze nog steeds niet zonder elkaar. Want: We benne op de wereld om
mekaar te helpen, niewaar?
Speeldata
15 oktober t/m 14 december Diverse theaters in Nederland
*De ticketprijzen zijn afhankeLijk van de datum, tijd en rang en de vanaf prijs geLdt zolang de
voorraad strekt. De prijzen zijn inclusief service- en transactiekosten.
