Depressies
voorkom je niet
met trucjes
Welbevinden
is niet
simpelweg een
kwestie van
techniek, ontdekte ik
21
René Diekstra
oom hoe hij mijn overleden vader had
gekend als iemand van hollen of stil
staan. Een man die maandenlang dag
en nacht actief kon zijn, altijd maar
aan het werk. En toen opeens, van het ene op
het andere moment, was de pijp leeg. Er begon
een periode van overspannenheid en depressie,
waarin 'er geen land met hem te bezeilen viel'.
Daarover nadenkend besefte ik dat ik, welis
waar in mildere mate, leefde volgens mijn va
ders arbeidsethos. En ik ontdekte dat het wijs
is om aan de noodrem te trekken als je je opge
jaagd en geëxploiteerd voelt.
De kunst is om een depressie te voorkomen
door tijdig op de rem te gaan staan. Ik heb dat
geprobeerd door dagelijkse ontspannings- of
meditatieoefeningen. Die hielpen, maar voor
mijn gevoel niet genoeg. De reden daarvan is
vooral dat ik de oefeningen te veel als techniek
gebruikte. Als een soort brandblusapparaat voor
als de vlammen even te hoog uitslaan. Als een
truc om het prestatievuur zo lang mogelijk
brandend te houden. In feite probeerde ik met
de oefeningen een levensstijl van alsmaar pres
teren zo lang mogelijk vol te houden. Maar per
saldo doen ze de stress waaronder je leeft, niet
af- maar toenemen. Je stelt het moment waarop
je opgebrand raakt weliswaar uit, maar niet
af. Welbevinden, zo werd me op een gegeven
moment duidelijk, is niet simpelweg een kwes
tie van techniek. Hoewel technieken kunnen
helpen, is het vooral een kwestie van even
wicht. Van het over langere tijd gezien even
wichtig verdelen van je tijd en aandacht over de
vijf centrale levensgebieden relaties, gezond
heid, werk, vrije tijd en spiritualiteit/zingeving.
En van een ritmisch heen en weer bewegen
tussen activiteit en passiviteit in elk van die
gebieden. Van nu eens extravert, naar buiten
gericht en actief zijn, en dan weer introvert,
naar binnen gericht en nadenkend zijn. Het
dagelijks meebewegen op die golfslag moet je
belangrijkste 'techniek' zijn. Een techniek die
te leren is, heb ik ervaren, en werkt als een zeer
effectief antidepressivum is.
GENTHERAPIE
Lana gezond zou zijn. Maar ik kon
het pas geloven toen ze er was.'' Ook
Kara, die na haar verlof weer part
time aan het werk ging bij het Dor-
drechts Museum, kijkt terug op
zware maanden. ,,Ik las laatst een
berichtje op Facebook van een moe
der die in dezelfde situatie zit. Zij
schreef: 'Eén keer in de zoveel tijd
zonder ik me een weekend af. Dan
trek ik een deken over me heen en
kom mijn bed niet meer uit.' Dat zou
ik ook wel willen, maar ik wil er
tegelijkertijd niet aan toegeven.''
De verschillen tussen hun dochters
zijn groot, vertelt ze. Lana maakt al
bewegingen, zoals het optillen van
haar nekje, die Sara pas veel later kon.
Kara: ,,Dat is confronterend. Zal Sara
ooit normaal van een glijbaan glijden
of zelf in het zwembad springen? In
de eerste jaren van Sara waren we
constant bezig met de dood. We
waren bang voor het moment dat ze
zwaarder zou worden en haar spieren
dit niet zouden kunnen dragen. Maar
nu de tijd verstrijkt, proberen we dit
steeds meer los te laten." Ze veront
schuldigt zich voor de tranen die
komen.
In de twee jaar dat de stichting
bestaat zijn twee kinderen met
MDCiA geboren, maar ook twee
overleden. Nederland telt naar schat
ting nog geen twintig kinderen en
volwassenen met deze spierziekte, en
iedereen heeft een ander ziektever
loop. Verbrugge: ,,Als ouders vinden
we heel veel steun bij elkaar. Nie
mand begrijpt ons beter dan zij. Maar
we dragen ook elkaars verdriet. Na
het overlijden van een van de kindjes
werd ook de angst voor Sara's toe
komst groter.''
De Limburgse onderzoekers zijn
afgelopen jaar begonnen met de
voorbereidingen van hun spierstam-
celtherapie. Hoofdonderzoeker en
hoogleraar genoomanalyse Bert
Smeets denkt dat een behandeling
voor Sara nog drie jaar zal duren. En
dat is een voorzichtige inschatting.
Smeets is onder de indruk van het
werk van Verbrugge en Kara, die in
november een internationaal congres
organiseren voor medisch specialis
ten en wetenschappers zoals hij. Spe
cialisten uit onder andere de Ver
enigde Staten, Canada, Zwitserland,
Italië en het Verenigd Koninkrijk
hebben hun deelname al toegezegd.
Smeets: ,,De betrokkenheid en het
vermogen van deze ouders is zó
groot, dat heb ik nooit eerder gezien."
Diekstra leerde,
door schade en
schande wijs
geworden: trek aan
de noodrem als
je je opgejaagd
voelt.
dinsdag 3 september 2019
GO
ijdens een familiereünie vertelde een
Reageren?
rene.diekstra@persgroep.nl
In april kregen Bram Verbrugge en Emine Kara een tweede dochter:
Lana. Sara is inmiddels 4 jaar. foto milan rinck
Met geld van Stich
ting Voor Sara is
een onderzoek
begonnen dat
patiënten nieuwe
gezonde lichaams
eigen spierstam-
cellen moet geven.
In het geval van
Sara is dit het plan:
de onderzoekers
halen een aantal
beschadigde spier-
stamcellen weg via
een hapje uit haar
spier. In het labora
torium sporen
onderzoekers het
foutje in haar dna
op. Dat wordt gere
pareerd met crispr/
cas9, een nieuwe
techniek. De gere
pareerde stamcel
len worden opge
kweekt waarna ze
met miljoenen tege
lijk in de bloedvaten
van Sara worden
gespoten, naar de
beschadigde spie
ren gaan en ge-
zonde spiervezels
aanmaken. Bij die-
renproeven in Italië
en de Verenigde
Staten zijn al goede
resultaten geboekt,
vertelt hoofdonder
zoeker en hoog
leraar genoomana
lyse Bert Smeets
van Maastricht
UMC+. ,,De muizen
met een vergelijk
bare spierziekte
waren sterker na de
gentherapie.'' Hij wil
de spierstamthera-
pie in het najaar uit
testen bij volwasse
nen met een andere
spierziekte om te
zien of de therapie
veilig is. Bovendien
moet Smeets bewij
zen dat de stamcel
len op de juiste plek
aankomen en net
als bij de muizen
voldoende spier
massa aanmaken.
Pas daarna kan hij
Sara en haar lotge
noten helpen.