- ïïioiBi
i
Zo voorkom je planten
met bruine blaadjes
Onderzoek:
ontbijtkoek is
een suikerbom
YouTube komt ook met
kindvriendelijke website
Duizendknoop
overal te koop
3
Vieze koffie is de schuld van molecu
len. In elke koffieboon zitten meer
dan duizend smaakstoffen, allemaal
moleculen met verschillende chemi
sche reacties. Door sommige van die
reacties te begrijpen, kun je zorgen dat
de koffie niet te bitter of zwak wordt.
Bitterheid komt onder andere door de
chlorogeenzuurmoleculen. Bonen als
de bittere robusta hebben hier meer van
dan zachte bonen als de arabica.
Hoe je de koffieboon roostert,
bepaalt wat er met de vorm en smaak
van het chlorogeenzuurmolecuul
gebeurt. Daardoor smaakt een dark roast
bijvoorbeeld heel sterk.
Dan moet je nog jouw favoriete che
mische proces kiezen om de koffie te
standsbediening kun je het beste pas
opladen wanneer ze leeg zijn, de mo
derne lithium-ion batterij werkt tegen
overgesteld. Wie zijn tablet, laptop of
telefoon pas weglegt wanneer die com
pleet leeg is, zorgt er enkel voor dat de
accu zich vaker en sneller ontlaadt en zo
eerder slijt.
Wil jij een batterij die het lang uit
houdt? Zorg dan dat jouw apparaat zo
vaak mogelijk in het stopcontact zit. En
houd je gadget uit de zon, want een
koele batterij ontlaadt veel minder snel.
Koude temperaturen vertragen chemi
sche processen omdat de moleculen
langzamer bewegen. Daarom blijft eten
langer goed in je koelkast, stolt kaarsvet
en werkt een koele laptop langer.
het perfecte
bakje koffie zetten
zetten. Bij een koffiepers bepaalt de wa
tertemperatuur welke smaakstoffen
zich aan de watermoleculen binden. Bij
een espressoapparaat is juist de verhou
ding tussen water, koffie en brouwtijd
essentieel.
Hoe je jouw bakkie ook zet, versgema
len bonen zijn altijd het lekkerst. ,,De
stoffen in koffiebonen oxideren: ze gaan
een chemische reactie met zuurstof aan.
Dat haalt de subtielere smaken weg en
maakt alles bitterder.'' Het omhulsel van
de boon fungeert als het ware als een
natuurlijke verpakking die beschermt
tegen oxidatie en smaakverlies.
minder bang zijn
Krijg jij een vieze smaak van de woor
den 'chemisch product' en kies je lie
ver voor een 'natuurlijke' variant? Dan
maak je jezelf waarschijnlijk te veel zor
gen. Voor scheikundigen is het onder
scheid tussen 'onnatuurlijke/chemi
sche' en 'natuurlijke' producten irrele
vant. ,,De natuur is het mooiste voor
beeld van scheikunde en veel genees
middelen willen de natuur juist nadoen.
Of een stof nu synthetisch of natuurlijk
is, het effect op jouw lichaam is altijd
een scheikundige reactie tussen
moleculen. En een molecuul maakt het
niet uit waar het vandaan komt, alleen
welke vorm het heeft.''
Of voedingsstof E330 nu uit een
laboratorium, een citrusvrucht of je ei
gen lichaam komt, het blijft gewoon ci
troenzuur. Maar hoe kun je chemische
middelen vertrouwen als je bij elke pil
een lange bijsluiter met mogelijke bij
werkingen krijgt? Is een kruidenmiddel
niet veel veiliger?
Nee, verzekert Nguyen-Kim. ,,Chemi-
sche producten worden grondig getest.
Elk mogelijk bijeffect, hoe klein ook,
wordt gedocumenteerd. Plantaardige
middelen geven niet exact dezelfde bij
effecten, maar veroorzaken evengoed
mogelijk onverwachte chemische reac
ties in je lichaam. Het enige verschil is
dat die reacties minder onderzocht zijn
en niet op een lijstje staan. In de natuur
kunnen stoffen ook kleine variaties heb
ben, waardoor je nooit helemaal zeker
bent wat erin zit. 'Natuurlijk' betekent
absoluut niet altijd veiliger.''
Leuk om te weten
Handig om te weten
Ontbijtkoek gezond? Volgens on
derzoek van de Consumenten
bond valt dat bitter tegen. Slechts
één op de acht ontbijtkoeken
scoort een A in de nutriscore-
index (wat wijst op een gezond
product). De meeste koeken
bevatten erg veel suiker.
Noodzakelijk om te weten
Wil je niet weten
GO ZATERDAG 31 AUGUSTUS 2019
Op haar YouTube-kanaal maiLab
plaatst Nguyen-Kim elke week een
nieuw filmpje over alledaagse schei
kundige processen. beeld youtube
Een kwestie van chemie is verschenen
bij uitgeverij Volt (€21).
Krijgen de planten na verloop van tijd bruine
plekjes aan de randen van de bladeren? Dat
komt door een teveel aan kalk in het water.
Geef de betreffende plant in het vervolg
gekookt (en afgekoeld) water en hij is in mum
van tijd weer boven Jan. Ook water uit de
strijkbout en de waterontharder is kalkvrij en
dus bruikbaar voor de kamerplanten.
YouTube komt met een kindvriendelijke
website van zijn videodienst. Daarmee geeft
eigenaar Google gehoor aan kritiek. Via de
site werden eerder ongepaste video's
getoond aan kinderen. De nieuwe site wordt
een onlineversie van de mobiele YouTube-
app voor kinderen. De kindvriendelijke site
moet nog deze week live gaan.
De Japanse duizendknoop, die
voor veel particulieren en gemeen
ten een lastig te bestrijden plaag
vormt, is nog bij veel bloemisten te
koop. Dat blijkt uit onderzoek van
vakblad Stad+Groen. De exoot
groeit extreem snel. Zijn wortels
tasten funderingen en beton aan.
4iStV«H8lm j. ft
