Rood is liefde en gevaar
GUS EN PIETER KRAKEN EEN NOOT
Over de
auteurs
Vandaag is rood de kleur van jouw lippen
Vandaag is rood wat rood hoort te zijn
Vandaag is... rood van rood wit blauw
Van heel mijn hart voor jou
Pieter Hulst en Gijs Groenteman ontleden teksten van Nederlandstalige
hits. Ze geven antwoorden op prangende vragen die de nummers
oproepen. Komen ze er zelf niet uit, dan roepen ze de hulp in van de
wetenschap. Vandaag verdiept Gijs zich in de kleurenleer naar aanleiding
van Marco Borsato's hit Rood.
'Vandaag is rood!' zingt Marco Bor-
sato. Die woorden zijn hem in de mond ge
legd door John Ewbank, zijn vaste tekst- en
muziekschrijver, maar ik geloof dat die twee
over het algemeen wel op één lijn zitten.
Vroeger had rood een diepromantische
betekenis in hun levens, maar: 'Rood is al
lang het rood niet meer/Het rood van rode
rozen/De kleur van liefde van weleer/Lijkt
door de haat gekozen'. Het is rood geworden
'van bloed en oorlog om ons heen'.
Marco Borsato en John Ewbank kiezen
vandaag voor een ander rood: 'Vandaag is
rood de kleur van jouw lippen/Vandaag is
rood wat rood hoort te zijn'. Maar ja, wat
hóórt rood eigenlijk te zijn? Ofbeter gezegd,
wat ^s rood, behalve een kleur? Heeft rood
een betekenis, anders dan dat het, ja, róód is?
Wie zich verdiept in de betekenis van
kleuren, komt onherroepelijk in de wereld
van de marketing terecht. Een eindeloze
reeks bedrijfslogo's vinden we op internet,
hele schema's worden er gemaakt, de merk
jes gegroepeerd naar kleur. En het klopt:
elke kleur heeft onmiskenbaar een andere
uitstraling.
Het is overduidelijk dat met de kennis van
kleuren geld te verdienen is. Brave biologen
en psychologen doen uitgebreid onderzoek
naar ons reptielenbrein: wat zijn onze meest
primaire impulsen en reacties bij het zien
van bepaalde kleuren? Uiteraard heeft onze
relatie met kleur alles te maken met het die
renrijk, waarin bepaalde kleuren, vooral
felle kleuren, leiden tot paring of juist waar
schuwen voor gevaar.
Denk bijvoorbeeld aan de mandril-aap, met
zijn hysterisch gekleurde gezicht. Althans,
het belangrijkste mannetje heeft een hyste
risch gekleurd gezicht. Hij mag paren met
de vrouwtjes, terwijl de andere mannetjes
zich van de groep afzonderen en hun leven
in eenzaamheid doorbrengen. Kleur is
macht, wil ik maar zeggen.
Nick Kolenda, een nogal intimiderende
Amerikaan uit Boston met een hagelwitte
glimlach (als hij een mandril was geweest
had hij vast een bontgekleurde toet) is
goeroe op het gebied van kleurenmarketing.
Duizenden wetenschappelijke studies naar
het effect van kleur heeft hij tot zich geno
men, en daar een heel eigen schema uit
gedistilleerd. Felgeel staat voor zonlicht en
roept dus activiteit en drukte op, donker
blauw is de kleur van rust en kalmte, van
wege de associatie met de nacht.
Waarom rood zo veel emoties oproept,
het hart sneller doet kloppen (is echt zo!),
geassocieerd wordt met liefde en gevaar
- rode rozen, een rood stoplicht - daar zijn
de geleerden het niet over eens. Misschien
omdat de mens vroeger vooral rode vruch
ten at, misschien omdat rood de kleur van
bloed is. Dat stieren aanslaan op een rode
lap, is in ieder geval onzin. Maar dat vandaag
rood is voor Marco Borsato, is dan weer een
waarheid als een koe.
I
Gijs Groenteman
(45) is maker van
de podcasts Met
Groenteman in de
kast en De Grote
Harry Bannink
Podcast. Hij schreef
boeken over Willem
Ruis en Ischa Meijer,
heeft een column in
Het Parool en is
presentator van
Kunststof op Radio 1.
Gijs zingt altijd vals.
Pieter Hulst (29) is
opgeleid tot psycho
loog en maakt pro
gramma's voor de
VPRO, waaronder
De Proefkeuken,
Wetenschap Haver
moutpap en De
Nationale Weten
schapsquiz. Pieter
zegt niet opgewas
sen te zijn tegen de
administratieve ver
plichtingen van het
volwassen leven.
Volgende week: Pieter neemt het
(over)bevolkingsvraagstuk door aan
de hand van 15 Miljoen mensen van
Fluitsma Van Tijn.
Tekst uit Rood van Marco Borsato (2006)
x
co
oö
cc
cc
