75 jaar vrijheid
Herdenk de Holocaust
Daan Roosegaardeplaatst monument
LICHT IS LEVEN
14
In 2019 en 2020 herdenken we het beëindigen van de Tweede
Wereldoorlog. Door heel het land organiseren partijen herden
kingen, vieringen, lesprogramma's en tentoonstellingen.
Een greep uit het programma
31 AUGUSTUS
12 SEPTEMBER
75 JAAR BEVRIJDING
(Mesch)
Op de plek waar de eerste
Amerikaanse bevrijders de
grens overstaken, in het Zuid
Limburgse dorp Mesch, vindt
precies 75 jaar later een her
denking plaats in het bijzijn van
Old Hickory-veteranen, oud
strijders van de Amerikaanse
30ste Infanteriedivisie.
15 SEPTEMBER
29 OKTOBER
Programma per provincie
Aansluitend programma
Onderduiken geen optie
Met haar blonde lokken is Bethrina
(Bertrien) Kooperberg (1910-1943) uit
Geertruidenberg voor een joodse geen
alledaagse verschijning. De oudste van
vijf kinderen van het echtpaar Mozes en
Magdalena werkt als hulp in de huishou
ding bij haar oom en tante Fie aan de
Stationsweg 5 en woont bij hen in. Drie
zussen zijn al uitgevlogen, vader en
moeder vluchten in 1942 met hun zoon.
Ondanks haar 'Arische' verschijning is
onderduiken geen optie vanwege haar
toevallen en loslippigheid. In april '43
wordt Bertrien samen met negen andere
joden uit Geertruidenberg afgevoerd
naar Vught. In uit het kamp gesmokkelde
brieven beschrijft ze de propvolle barak
ken, slechte hygiëne en het waardeloze
eten. 'De eerste nacht hebben Tante Fie
en ik ondanks alles liggen lachen als gek
ken.' Via Westerbork eindigt haar leven
in de gaskamer van Sobibor. Van de in
totaal vijftien joden in Geertruidenberg
overleven alleen haar ouders en broer die
na de oorlog terugkeren naar het stadje.
Je struikelt erover
met je hoofd en je hart.
Stolpersteine-struikel
stenen - herdenken overal
in Europa de slachtoffers
van het naziregime.
Een paar verhalen van
de mensen 'achter'
deze stenen.
De jodenvervolging
vond niet alleen plaats
in Amsterdam en
andere grote steden
maar in het hele land.
Daan Roosegaarde
werkt aan een tijdelijk
lichtkunstwerk dat
dit zichtbaar maakt.
Vanuit zijn studio in Rot
terdam is kunstenaar
Daan Roosegaarde (40)
bezig met 22 projecten tegelijk.
Eén ervan is Levenslicht, een
groots opgezet tijdelijk licht-
monument dat in januari te
zien zal zijn in Nederlandse ge
meenten waaruit joden, Roma
en Sinti zijn gedeporteerd.
,,Het monument maakt inzich
telijk dat de Holocaust plaats
vond in het hele land. Er waren
104.000 slachtoffers in Neder
land. Door al die plekken waar
het zich afspeelde te verbinden,
zie je de massaliteit en de waan-
zin van die moordmachine'',
zegt Roosegaarde. Hij maakte
naam met innovatieve ontwer
pen als een sprookjesachtig
lichtgevend fietspad in Eindho
ven en in het Groninger Mu
seum momenteel een grote, in
teractieve 'lichttentoonstelling'.
Het ontwerp van het herden
kingsmonument is nog niet af,
veel kan hij er nog niet over de
len. ,,Maar het moet recht doen
aan de beladenheid van deze ge
schiedenis'', zegt hij. ,,Door de
toeschouwer onderdeel van het
kunstwerk te maken, wil ik de
nieuwe generaties betrekken. Je
START VIERING 75 JAAR
VRIJHEID: bevrijding Zuid
Nederland en Slag om de
Schelde (Terneuzen)
In aanwezigheid van onder an
deren koning Willem-Alexander
wordt in Terneuzen de aftrap
gegeven voor een jaar van
vieren en herdenken.
De Westerschelde vormt het
decor van een vlootparade met
marineschepen en vliegtuigen
uit verschillende landen. Langs
de oevers staat op de Schelde-
boulevard een lint van zeecon
tainers, waarin ruimte is voor
tentoonstellingen, verhalen en
optredens die de geschiedenis
van de Slag om de Schelde en
de bevrijding van Zuid-Neder
land vertellen.
LIBERATION CONCERT
(Margraten)
Een muzikaal eerbetoon op de
Amerikaanse Begraafplaats in
Margraten. De philharmonie
zuidnederland, Studium
Chorale en het Brabant Koor
voeren de Tweede symfonie
van Mahler uit.
20 SEPTEMBER
MARKET GARDEN
herdenkingen Bridge to
Liberation Experience
(Arnhem en omgeving)
De Bridge to Liberation Expe
rience bij de John Frostbrug is
een avond met muziek, special
effects, film en dans over waar
gebeurde persoonlijke verhalen
tijdens Operatie Market Garden
en de Slag om Arnhem.
20-27 OKTOBER
LIBERATION OCTOBER
1944-2019 (Den Bosch)
Herdenkingsweek van de be
vrijdingsslag rond Den Bosch.
Met speciale aandacht voor
de 53ste Infanteriedivisie uit
Wales, die het gebied bevrijdde
in oktober 1944.
27OKTOBER
HERDENKING CANADESE
MILITAIREN (Bergen op
Zoom)
De Canadezen leverden tijdens
de Slag om de Schelde hevige
strijd op de Brabantse Wal. In
Bergen op Zoom worden alle
in Nederland omgekomen
Canadese militairen herdacht.
HERDENKING POOLSE
BEVRIJDING (Breda)
Onder generaal Maczek be
vrijdde de 1ste Poolse Pantser
divisie Breda. De stad eert de
Polen tot op de dag van van
daag. Zij staan dan ook cen
traal tijdens de herdenking én
viering van de bevrijding.
20-26 JANUARI
Holocaust-herdenkingsweek
Nationale Holocaustherden
king (Amsterdam)
75 jaar na de bevrijding van
Auschwitz staat de wereld stil
bij de Holocaust. De nationale
herdenking op 26 januari be
staat uit een stille tocht naar en
een ceremonie bij het Spiegel-
monument in Amsterdam.
Een lichtmonument van Daan
Roosegaarde is de dagen
ervoor te zien in gemeenten
waar joden, Roma en Sinti
zijn gedeporteerd.
20-26 JANUARI
102.000 NAMEN LEZEN
(Herinneringscentrum
Kamp Westerbork)
Gedurende zes dagen en vijf
nachten, 116 uren achtereen,
worden de namen voorgelezen
van de 102.000 Nederlandse
joden die tijdens de Tweede
Wereldoorlog zijn vermoord in
de vernietigingskampen.
Wilt u weten hoe 75 jaar vrij
heid dichter bij huis wordt
gevierd? Een overzicht van
alle activiteiten vindt u op de
volgende website:
tweedewereldoorlog.nl
Gebruik de filtermogelijkheden
om snel een activiteit te kiezen.
Van 4 april tot en met 5 mei
2020, Maand van de vrijheid,
viert en herdenkt Nederland de
bevrijding van de overige delen
van ons land in 1945.
Met een vervolg op deze bijlage
staan we dan stil bij 75 jaar vrij
heid in Nederland, de bevrijding
van Zuidoost-Azië (15 augustus
1945) en 75 jaar Verenigde
Naties (24 oktober 1945).
VRIJDAG 30 AUGUSTUS 2019
Locatie van de Stolperstein:
GEERTRUIDENBERG, Stationsweg 5
MARCO KRIJNSEN HENK VAN INGEN
Buk
lees
CASPAR PISTERS
Meer info: tweedewereldoorlog.nl
