'De mensen zaten
in de dodencel
omdat ze anderen
wilden helpen'
'Dit is wat er
gebeurt als
je tornt aan
vrijheden'
75 JAAR VRIJHEID 9
,,Het was mijn eerste keer in het
Oranjehotel. Ik wist niet dat het
bestond. Ik vond het zo indruk
wekkend. Sowieso is de Tweede
Wereldoorlog een onderwerp dat
me bezighoudt. Het moet heel
heftig voor de mensen zijn ge
weest om hier te zitten, omdat zij
iets deden waarvan ze zeker wis
ten dat het goed was. Ze kwamen
in deze ellende terecht omdat ze
anderen wilden helpen. Onge
looflijk, toch? Ik kan me bijna niet
voorstellen dat het allemaal zo
,,Dit bezoek was heel imposant.
De mensen werden opgesloten
vanwege hun afkomst, denkbeel
den of omdat ze hun land - in het
verzet - wilden beschermen tegen
de bezetter. En Scheveningen was
hun laatste bestemming. Daar
werd ik stil van. Het klinkt mis
schien gek, maar ik vond de hou
ten kruizen aan de wand het
meest indrukwekkend. Die zijn
gebruikt als fusilleerpaal. De ge
vangenen werden koelbloedig
vermoord op de Waalsdorper-
vlakte, een plek waar ik ook
ging, bijvoorbeeld met die stuk
ken hout op de fusilladeplaats,
waar ze tegenaan werden gezet en
doodgeschoten. Op de gang hier
hangen kruisen die van dat hout
zijn gemaakt. Ik vraag me weleens
af hoe Duitse en Nederlandse sol
daten eraan konden meewerken.
Maar ze werden natuurlijk ook
verplicht. En soms was het uit
zelfbehoud. Ik kan nu wel roepen
dat ik er niet aan mee zou doen,
waar ik ook echt overtuigd van wil
zijn, maar je zou maar in een situ
atie komen dat je echt moet kie
zen. Verschrikkelijk. In de doden
cel schrok ik wel. Hoe kwamen de
mensen hun dagen door? Je kan er
niet eens met zijn allen liggen,
daar is het te klein voor. De in
scripties op de muur vond ik bij
zonder. Ze hielden daar ook de
stand van de zon bij, dankzij het
licht van de zon. Er werden dagen
geturfd. De gevangenen zochten
regelmaat en houvast in het leven.
De teksten waren op God gericht
en soms ook wanhopig. Misschien
was hun vertrouwen in het geloof
groter dan de angst voor de dood.''
weleens kom om te oefenen voor
de landmacht - juist voor vrede en
veiligheid. Dat had daarom extra
impact op mij, omdat ik daar dus
ook soms rondloop en nu weet
wat voor verschrikkelijkheden er
hebben plaatsgevonden. Dat
kleine celletje 601 is eigenlijk een
van de belangrijkste musea die we
hebben. Ik ben niet zomaar reser
vist geworden. Het thema vrijheid
vind ik belangrijk. We hebben
hier in het Oranjehotel gezien wat
er kan gebeuren als we gaan tor
nen aan vrijheden. Ik merk dat in
onze huidige maatschappij som
mige mensen anderen minder
vrijheid gunnen. Iedereen leeft te
genwoordig geïsoleerd, in zijn ei
gen bubbel, zonder zich te verdie
pen in wat vreemdelingen drijft.
Daardoor ontstaan er verkeerde
beelden van elkaar. We moeten
niet te veel vervreemden van de
ander. Daarom is het belangrijk
dat deze tentoonstelling er komt,
want dan kunnen jongeren zien
op wat voor vreselijke manier het
kan escaleren als we niet iedereen
gelijk behandelen.''
VRIJDAG 30 AUGUSTUS 2019
JEROEN VAN DER HA (19) uit
Hoogerheide is hbo-student,
raadslid voor D66 en brengt
ook nog spareribs rond
KOEN MEIJERING (20), reser
vist bij de landmacht, volgt
Security Studies in Leiden
stfg
In de gang
met de
doden
cellen:
Özcan
Akyol (m)
met de
jongeren.
Vanaf 7 september is het Oranjehotel in Scheveningen zes dagen per week
open als Herinneringscentrum. Ook cel 601 is te bezichtigen. In de oorlog
zaten er ruim 25.000 mensen opgesloten: verzetsmensen, communisten,
Jehova's getuigen, joden, zwarthandelaren. Dit Nationaal Monument wil tonen
hoe kwetsbaar vrijheid is en hoe willekeurig het lot kan zijn op het moment
dat er geen onafhankelijke rechtsspraak meer is.
