■k'
'Waarom zou je
nog op de bodem
gaan kweken als
je zulke mooie
oesters op tafels
kunt kweken?
5
jaar leveren, als er geen gekke din
gen gebeuren."
Immers, het herpesvirus kan al
tijd weer dood en verderf zaaien.
Meestal gebeurt dat in het voor
jaar in de kleine oesters, niet in de
grote, weet de kweker. Ook ijs
gang kan een probleem zijn. Dat
merkte hij op de Yerseke Bank
waar Van der Plasse oesters in
zakken op tafels kweekt. ,,We
kunnen niet zomaar uitwijken.
We moeten het doen met aange
wezen proeflocaties. We hebben
ook te maken met de natuurbe-
weging. Zij redeneren: de bodem-
kweek is een bestaande activiteit,
de tafelkweek een nieuwe busi
ness. Maar wat is het probleem?
De tafelkweek beslaat nu maar 50
hectare. Bovendien neemt de bo-
demkweek af. Ik denk dat dat be
ter voor de natuur is. Ook neemt
de C02-uitstoot af. Ik vaar nu met
een kleine boot met een buiten
boordmotor op benzine. Dat is
even wat anders dan een groot
schip met een dieselmotor."
Op beide locaties heeft Van der
Plasse in totaal 1800 tafels staan.
Zich in een waadpak hijsend: ,,Als
het meezit, kunnen we volgend
jaar 100 ton ofwel 1,2 miljoen oes
ters oogsten. Dat is nog niet om
over naar huis te schrijven. Een ge
middelde Franse kweker produ
ceert 500 ton oesters per seizoen."
Hoewel hijnog steeds bijleert,
is Van der Plasse enthousiast over
de tafel- en mandjeskweek. ,,Het
klinkt gek, maar ik zie de oester-
boorder juist als een kans om een
betere oester te kweken."
Hoog vleesgewicht
Van der Plasse waadt langs de ta
fels. Goedkeurend monstert hij de
mandjes met oesters. Ze zijn beter
dan bodemoesters, vindt hij. ,,Op
tafels kun je een prachtige oester
met een hoog vleesgewicht kwe
ken. Als we twee weken een vlotje
aan een mandje hangen, stopt de
groei en mest de oester zich mod
dervet. Een tafeloester is mooier
van model dan een bodemoester.
Hij bezit een fraaie dikke buik.
Bovendien smaakt hij superieur.
Hij heeft een zoetere en vollere
smaak dan de bodemoester.
Waarom? De bodemoester voedt
zich met zoöplankton, de tafel
oester met fytoplankton. Omdat
hij kan wedijveren met de top uit
Frankrijk en Ierland krijg je voor
zo'n oester een betere prijs. Een
bodemoester levert 45 tot 50 cent
op, een tafeloester 80 cent per
stuk. Een ander groot voordeel is
dat je tafeloesters ook in de zomer
kunt verkopen. Ja, ook dan is er
veel vraag naar."
De Yersekse oesterkweker ver
raadt het geheim van de smid.
,,Wij kopen oesterzaad bij Franse
hatcheries, laboratorium-achtige
kraamkamers. Die babyoesters
zijn genetisch gemanipuleerd.
Een oester is zowel mannelijk als
vrouwelijk en kan zichzelf dus
voortplanten. Dat noemen ze een
diploïde oester. Onze babyoesters
zijn onvruchtbaar. Deze zoge
noemde triploïde oesters steken
hun energie niet in de voortplan
ting, maar puur in de groei. En
omdat er geen voortplanting is,
heb je binnen een jaar een ver
koopbare oester. Dat betekent dat
je ook in de zomer mooie oesters
kunt leveren. Een diploïde oester
zit dan in zijn voortplantingsfase
en is op dat moment minder lek
ker. Je kunt het oesterzaad trou
wens ook op kleur bestellen. Ik
heb zwart en paars."
De oesterkweker steekt er een
tje open. De schelp zit tjokvol vis
vlees. Proef maar!, roept hij. Vissig
en boterzacht. De andere kant van
de medaille is dat Van der Plasse
tot nu toe een kwart miljoen euro
in de tafelkweek heeft gestopt. En
de kweek is ook arbeidsintensief.
,,Je moet ze steeds uitdunnen. Je
begint in een zak met 1000 stuks,
dan naar 300 stuks, dan naar 150.
Ik heb er een speciale sorteerma-
chine voor aangeschaft. Als je er te
veel in een zak laat, krijg je te
kleine oesters en onderlinge
groeiverschillen. Iedere keer ne
men we de uitgedunde oesters
mee naar de wal. Daar sorteren
we ze weer. Sommige oesters heb
je drie keer in je handen."
Met 40 kilometer per uur racen
we vanaf de Yerseke Bank naar de
wal, het dek vol met mandjes en
zakken oesters. Tevreden bekijkt
Van der Plasse ze. ,,Waarom zou je
nog op de bodem gaan kweken als
je zulke mooie oesters op tafels
kunt kweken? Bovendien kun je
veel sneller produceren op min
der hectares." Maar wil de oester
sector kunnen overleven, dan
moet er volgens hem nog 150 tot
200 hectare aan kweekgebied bij
komen. ,,Ik draai nu quitte. Het
zou leuk zijn als ik weer iets aan
mijn oesters kan verdienen. En
nog leuker als we als sector de
Zeeuwse oester weer internatio
naal op de kaart kunnen zetten.
De kers op de taart zou een uni
forme verpakking met een
Zeeuws keurmerk zijn. Als we als
oestersector meerwaarde willen
creëren, is dat echt noodzakelijk.
Ik ga er mijn best voor doen."
GO ZATERDAG 24 AUGUSTUS 2019
*1
y
rlvp2^r;{
Adriaan van der Plasse heeft in Frankrijk een speciaal bootje laten
maken dat goed in ondiep water, tussen de tafels door, kan varen zodat
zakken en manden met oesters eenvoudig aan boord kunnen worden
gebracht.
Jaap Polderman (links) en twee uitzendkrachten maken de zakken met
oesters los van de tafels om ze aan boord te kunnen laden.
liÈipssspaw®
Deze oesters zijn groot genoeg voor de verkoop.
Kijk op de site bij /video
Oestervissers gaan de
strijd aan met roofslak
