GEZOND
Wat zit er achter ruzie tussen broer
Vraag het onze specialisten
18
Waarom slaan broers en zussen elkaar
af en toe de kop in? Wanneer wordt het
te erg en wat kun je dan als ouders
doen? Ontwikkelingspsycholoog
Steven Pont en orthopedagoog
Sheila van Berkel geven antwoorden.
J\*SB
Mijn man is een
nareist, wat moet
ik doen?
Volgens vrienden
moet ik in therapie
met liefdesverdriet
Waar moet ik aan
denken als ik zzp'er
wil worden?
„Meestal geldt: hoe meer contact, hoe
meer conflict'', zegt orthopedagoog
Sheila van Berkel die aan de Universi
teit Leiden onderzoek doet naar
opvoeding, kindermishandeling en
broers en zussen. Hoewel de ruzies
over onbenulligheden gaan, speelt
rechtvaardigheid de grootste rol.
„Kinderen zijn daar heel gevoelig
voor. Als een broertje langer mag op
blijven vinden ze dat alleen goed als
daar een goede reden voor is.''
Die ruzies lopen hoog op omdat
ruzie met familie veilig is. Van Ber-
kel: ,,Als je een vriendje uitscheldt,
wil hij je misschien nooit meer zien,
maar met je zus zit je dezelfde avond
nog aan de eettafel. Andersom kun je
niet weglopen van ruzie met een
familielid.''
Broer-zusruzies zijn daarom dé ge
legenheid om onze sociale vaardig
heden te oefenen, zegt systeemthera
peut en ontwikkelingspsycholoog
Steven Pont. „Volwassenen hebben
net zo vaak conflicten, alleen gaan we
er anders mee om. Met broers en zus
sen kunnen we in een veilige setting
oefenen met assertiviteit: we leren
opkomen voor onze belangen zonder
de relatie met de ander te schaden.''
Naast eerlijkheid, spelen liefde en
aandacht van de ouders een grote rol.
Pont: „Ouders weten dat liefde
oneindig is, maar kinderen zien dat
niet zo.'' Bovendien is er een biologi
sche reden voor de strijd. ,,In de oer
tijd betekende de komst van een
nieuw kind dat je van de borst gesto
ten kon worden. Vogels donderen
daarom regelmatig een broertje of
zusje het nest uit. Daar staat tegen
over dat jij wel de hersens van je
broer mag inslaan, maar een buiten
staander niet. De familieband is onze
existentiële basis.''
Volgens diverse onderzoeken hebben
broertjes vaker ruzie dan zusjes, maar
zowel Van Berkel als Pont zijn daar
sceptisch over. Waar jongens elkaar
eerder fysiek te lijf gaan, zijn conflic
ten tussen meisjes vaak politieker,
zegt Pont. ,,Een ruzie tussen broers is
als een strovuur. Het loopt hoog op,
maar daarna gaan ze net zo makkelijk
een potje voetballen. Bij meiden is
Ouders weten
dat liefde
oneindig is,
maar kinderen
zien dat
niet zo
Kinderen
handelen
volledig vanuit
hun eigen
gevoel
het een veenbrand die van tijd tot
tijd opsteekt.''
Wel hebben jongere kinderen
vaker conflicten, vooral als het leef
tijdsverschil klein is. ,,Dat komt ook
weer doordat er dan meer contact is'',
aldus Van Berkel. ,,Broers en zussen
met een groter leeftijdsverschil heb
ben ieder hun eigen leven. In de
puberteit richten kinderen zich meer
op hun vrienden en nemen de ruzies
thuis af.''
Toch is het zaak om te waken voor
hokjes, zegt ze. ,,Het gaat niet om het
geslacht, maar om iemands persoon
lijkheid.'' Hetzelfde geldt voor de
positie van het kind in een gezin:
,,Anders dan vaak wordt gedacht, is
de jongste niet altijd de rebel en de
oudste de leider. Mensen gedragen
zich wel naar dit soort ideeën. Dan
wordt het een selffulfilling prophecy
die zelfs van invloed kan zijn op de
latere carrièrekeuze. Stop kinderen
niet in hokjes, maar zie het unieke
in ieder kind en pas de opvoeding
daarop aan.''
Als ouder moet je aan heuse conflict
begeleiding doen, zegt Van Berkel,
zelf moeder van twee dochters. ,,Kin-
dinsdag 20 augustus 2019
GO
Ons panel beantwoordt al uw vragen. Over lijf en leden, hart
en ziel. Ook een vraag? Mail naar zo@persgroep.nl
Psycholoog
Relatiefilosoof
Bedrijfspsycholoog
Steven Pont
Jan Drost
Ellen Huijsmans
Sinds enige tijd lijkt het nor
maal om mensen etiketten op
te plakken als een relatie in het
slob is geraakt of als een
scheiding wordt uitgesproken.
Mannen blijken ineens massaal
narcistisch te zijn en vrouwen
krijgen van hun partners weer
vaker een borderline-diagnose
opgelegd.
Wat echter waarschijnlijker is,
is dat het gedrag van uw man
simpelweg een symptoom van
de kwaliteit van uw relatie is.
Hij trekt zich weinig meer van u
aan, gaat zijn eigen gang en is
veel moeilijker te bereiken dan
vroeger. Maar dat is niet omdat
hij ineens een psychiatrische
stoornis heeft, maar omdat alle
sap uit uw relatie met hem is
verdwenen. Hij is daardoor in
sociaal-emotioneel opzicht
voor zichzelf begonnen en u
leest dat gedrag dus verkeerd.
Het zit 'm dus in de relatie, niet
in hem. Het goede nieuws is
dat een in het slob geraakte
relatie veel makkelijker op te
pakken is dan het is om een
narcist te genezen. Er is dus
nog hoop.
-Steven Pont
Als je het moeilijk hebt zijn er
altijd mensen die je aanraden
er eens met iemand over te
praten. En met die iemand
bedoelen zij zelden zichzelf,
maar een professionele hulp
verlener. Dit uitbesteden van
hulp kan te maken hebben met
luiheid of tijdgebrek, maar kan
ook voortkomen uit onzeker
heid: misschien zijn ze bang
iets verkeerds te zeggen en de
ander nog verder de put in te
praten. Dat is begrijpelijk, maar
ook jammer, want om iemand
met liefdesverdriet te helpen
hoef je niet per se gestudeerd
te hebben. Wat je vooral moet
zijn is een mens. In mijn boek
Als de liefde voorbij is schrijf ik
dat liefdesverdriet niet in de
eerste plaats een psychische
stoornis is, maar een normale
ervaring die bij het leven hoort.
Dus in plaats van iemand met
een gebroken hart door te ver
wijzen kun je ook tegen hem of
haar zeggen: 'Ik ben er voor je'.
En het is niet erg als jouw hulp
wat onbeholpen is, als je de
ander maar laat weten dat hij
niet alleen is. Dat is het belang
rijkste. -Jan Drost
Zzp'ers kunnen over het alge
meen een hoger tarief per uur
vragen, maar niet werken bete
kent geen geld en je moet zelf
je pensioen en verzekeringen
betalen. Zzp'ers kunnen veelal
hun eigen tijd indelen en erva
ren vrijheid, maar bij sommige
klussen zit je toch vast aan
de tijden waarop de opdracht
gever je wil hebben.
Als zzp-er kun je zoveel wer
ken als je wilt, met voor sommi
gen de valkuil dat ze moeilijk
'nee' kunnen zeggen en daar
door te veel werk aannemen.
Je zit minder in het keurslijf
van een bureaucratische orga
nisatie, maar structuur en dui
delijkheid moet je dus voor
jezelf creëren.
Sommige zzp'ers ervaren het
werk als eenzaam omdat ze
nooit echt bij een team horen.
Toch kom je ook bij opdracht
gevers en kun je een kantoor
hebben in een bedrijfsverza
melgebouw en daardoor ook
de gezelligheid van gelijk
gestemden ervaren.
Je kunt je eigen ontwikkeling
vormgeven, maar het blijft zaak
na te denken over scholing en
ontwikkeling, want sommige
zzp'ers richten zich veel op
geld verdienen en minder op
verrijking. -Ellen Huijsmans
'Was je maar
BINA AYAR
Waarom hebben broers en zussen
zo vaak ruzie?
Wat is de rol van leeftijd en
geslacht?
-STEVEN PONT
-SHEILA VAN
BERKEL
Wat doe je als ouders bij ruzie tus
sen je kinderen?