Pieternella Riemens-Hengst beleefde de bevrijding van W
Bevrijding
tli
75 jaar
Pieternel Hengst was acht jaar toen in de herfst van 1944 de Slag om de Schelde
werd gestreden. Ze woonde in de Dijkstraat in Westkapelle, pal achter de zeedijk
die doelwit was van de geallieerde bommenwerpers. ,,De enorme verwoesting,
de ontreddering: als kind vind je heel veel gewoon en normaal, maar hiervan zijn
me beelden bijgebleven."
8
Dit is het zesde deel van de serie waarin Zeeuwse ooggetuigen ter
gelegenheid van 75 jaar bevrijding verhalen over hun leven tijdens de
Tweede Wereldoorlog. Vandaag vertelt Pieternella Riemens-Hengst
(1936) hoe zij in Westkapelle het bombardement op de zeedijk
overleefde in een Duitse bunker: ,,Een enorme knal, de bunker bleef
wel vijf minuten schudden."
:'rV
Officieel heet ze Pieternella Corne
lia, in haar jonge jaren werd dat
Pietje, daarna Nel. Tegenwoordig
kiest ze voor Pieternel. Dat klinkt
wel netjes, vindt ze.
Haar eerste herinnering dateert van voor de
oorlog. In Westkapelle werden Nederlandse
militairen ingekwartierd. Ook bij het gezin
Hengst in het nieuwe gedeelte van de Dijk
straat. ,,Het was een soldaat uit Gouda. Hij had
een kist met kaas meegenomen, die stond bij
ons op zolder. En hij had een fototoestel. Daar
was ik bang voor."
Klederdracht
Haar zus Jane (Joantje) was twaalf jaar ouder,
haar broer Maarten zes jaar. Ze omschrijft zich
zelf als een wat onzeker en bangig kind. Naar
de kleuterschool wilde ze niet. Haar ouders ga
ven toe: „Helaas, dat hadden ze niet moeten
doen, ze hadden me naar school moeten stu
ren, dat was veel beter geweest. Eerlijk gezegd
voelde ik me niet zo thuis in Westkapelle." De
meeste kinderen liepen in die tijd in kleder
dracht. Pieternella of Pietje niet, er was - denkt
ze - onvoldoende textiel voorhanden. Toen
vond ze dat jammer. Nu vindt ze het een geluk
kige samenloop van omstandigheden en is ze
blij dat ze nooit met een kap op door het dorp
heeft gehold.
Vader Hengst was metselaar. Hij had ook an
dere baantjes. Zo was hij in de tijd van de sui
kerbieten weger op de weegbrug. Het huis had
bedsteden, een keuken en een woonkamer en
een grote schuur eraan vastgebouwd. Water
kwam uit de waterput, er was geen waterlei
ding. Zoals de meeste Westkappelaars hadden
ze een varken en een geit voor eigen gebruik.
Het begin van de oorlog maakte indruk. ,,Ie-
dereen in Westkapelle had een verrekijker in
huis om over de zee te kijken. Staand op een
muurtje keek mijn moeder door haar kijker
naar Middelburg. 'Heel de stad brandt', zei ze.
Die avond kleurde de lucht rood."
De bezetting bracht Duitsers in het dorp. De
school werd gevorderd. Pieternella kreeg haar
eerste schoollessen in de consistorie van domi
nee Reus. Thuis hadden ze geen radio. Een
tante wel, en die werd in beslag genomen. Er
vlogen vrijwel elke nacht geallieerde vliegtui
gen richting Duitsland. 'Weer een nacht slecht
geslapen', zei haar moeder dan.
Evacuatieadres
Met de bouw van de Atlantikwall lag Westka
pelle in 1942-1943 opeens in de frontlijn. Dijk
en strand waren voor de inwoners niet meer
toegankelijk. De loodrecht op de dijk toelo
pende Rookstraat werd gebarricadeerd met pa
len en hekwerk. Alle bewoners van de Dijk-
straat moesten hun huizen uit. Ook het gezin
Hengst.
,,Wij kregen een evacuatieadres toegewezen
bij een mevrouw die heel precies en ziekelijk
was. 'Dat doe ik niet', zei m'n vader die meestal
toch best meegaand was. Hij kreeg het gedaan
dat we in ons huis in de Dijkstraat mochten
blijven. We woonden in de keuken en sliepen
op zolder. In de voorkamer zaten Duitse mili
tairen. Pal tegenover ons huis was een zoge
naamde slaapbunker gebouwd, bovenop de
zeewering stond een geschutsopstelling. De
Duitse mannen sliepen in die bunker, overdag
zaten ze in ons huis. In de gang stond een rek
voor hun geweren. Het waren normale men
sen. De wc stond buiten in de achtertuin. Als
ze naar het toilet moesten, zag ik ze door de
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 2019 GO
'Kom de bunker
maar in, zeiden
de Duitsers'
S, If
Pietje in 1939 met
haar twaalf jaar ou
dere zus Jane op de
Westkappelse zee
dijk. Tijdens de oor
log mochten de
Westkappelaars niet
meer op de dijk
komen.
Foto links: Pieter-
nella in het eerste
oorlogsjaar. Ze werd
op de foto gezet
door fotograaf Lou-
werse toen haar
moeder een foto liet
maken voor haar
persoonsbewijs.
