Ik nam aan dat
Sam net zo'n
onsuccesvolle
hetero was
als ik
Vrienden in
vijftig uur
conférences, een titel zo gewichtig dat ik niet
eens durf te vragen wat hij inhoudt. Jan is
architect en bezig met twaalf opdrachten
tegelijk. Zijn voornaamste klacht is dat hij
te veel werk heeft. Ter vergelijking: ik hing
de dag voor ons vertrek nog de hele middag
in een coffeeshop, omdat ik het allemaal
even niet meer wist. Toch kijk ik niet meer
tegen ze op. De eerbied is verdwenen. Mis
schien is daarmee ook een element van
onze vriendschap teloorgegaan, peins ik.
Karl Ove Knausgard schrijft in zijn be
roemde romancyclus Mijn strijd dat onze
jonge jaren meer indruk op ons maken dan
de latere omdat we als kinderen en tieners
de juiste afstand tussen ons en de wereld
nog niet kennen. Het is alsof we door een
camera kijken die nog scherpgesteld moet
worden. Als twintiger en dertiger is die
camera haarscherp geworden en hoef je
dus niet meer na te denken over binnen
komende beelden of ervaringen, met als
gevolg dat ze vaak langs je heen glijden.
Op je 18de glijdt niks langs je heen. Alles
voelt even heftig en uniek - nooit eerder is
iemand verliefd geworden zoals jij, nooit
eerder is iemand gekwetst geraakt zoals jij.
En nooit heeft iemand zulke goede vrien
den gehad als jij.
Opvallend genoeg schuiven we, terwijl
we voortsjokken, als vanzelf in onze oude
rollen. Jan wordt weer de moeder die zegt
dat we genoeg moeten drinken en dat we
ook fruit moeten eten. Ik ben de puber die
steeds vragen stelt over seks, over vrouwen,
over de volgende fles wijn. Sam gedraagt
zich als het jongste kind, dat vergeefs zoekt
naar een moment in het gesprek om zqn
mening te geven, en ondertussen specu
leert over middagslaapjes.
Pas bij de lunch voelen we echt dat we
bijna twee keer zo oud zijn als toen. Jan
laat een foto van ons zien, uit 2004. We
waren slungelig, alsof we onze lichamen
net hadden gekregen en nog niet wisten
hoe ze te gebruiken. Pukkels in plaats van
rimpels. Lang, sluik haar. Spekgladde
wangen. De tweede foto die hij laat zien,
is vorige week genomen, van zijn 2-jarige
dochtertje.
Als vanzelf komen we te spreken over of
we erg veranderd zijn, en op welke manier
dan. Het is moeilijk te bepalen waarom en
hoe levens hun uiteindelijke vorm krijgen.
Het is, denk ik, een combinatie van een
paar grote keuzes (zo verhuisde Jan op ze-
ker moment naar Denemarken, waar hij
zijn vrouw ontmoette), heel veel kleine
keuzes waarvan je de gevolgen niet kunt
overzien en keuzes die eigenlijk helemaal
geen keuzes zijn maar dingen die je 'over
komen'. Zo kwam Sam een paar jaar na
onze gezamenlijke Italiaanse tijd uit de
kast. Ik had geen idee dat hij op mannen
viel, ik nam altijd aan dat hij gewoon net
zo'n onsuccesvolle hetero was als ik. Zowel
Sam als Jan hebben kortom grote gebeurte
nissen gekend in hun levens. Revoluties,
markeringen die hun leven verdeelden in
een tijd ervoor en een tijd erna.
Voor mijn gevoel is mijn eigen leven nau
welijks veranderd. Ik heb geen kinderen,
geen koophuis, ik begrijp nog steeds weinig
van het leven, en schrijf daarover. Tegen
woordig noemt men dat een beroep, dat
wel. Misschien is onze vriendschap daarom
een beetje verwaterd - omdat ik ben blijven
hangen terwijl zij zijn gegroeid.
Op het moment dat ik dit denk, komt op
mijn telefoon - bizar toeval - een bericht
binnen van het vriendinnetje dat ik hier
ontmoette en dat ik al zeker tien jaar niet
heb gesproken. Ze laat weten dat ze een
boek aan het lezen is waaruit een sinter
klaasversje viel uit december 2004, toen
de kleine Nederlandse enclave in Perugia
was samengekomen om Sinterklaas te
vieren. Ze had erg haar best gedaan mijn
lootje te krijgen, had ze eens opgebiecht.
Het cadeau: een knuffelbeertje.
28
Volgens socioloog
Beate Völker heb
ben Nederlanders
gemiddeld drie a
vier vrienden, van
wie 42 procent bin
nen een straal van
3 kilometer van hen
vandaan woont. Het
is daarom niet ver
wonderlijk dat de
middelbare school
een vruchtbare
grond is voor
vriendschappen,
die dan weer kun
nen verwateren als
de levens van de
vrienden na het
eindexamen uiteen
beginnen te lopen.
Of een oude vriend
schap weer op te
pakken is, hangt
volgens therapeut
en vriendschapson
derzoeker Miriam
Kirmayer vooral af
van de manier
waarop de vriend
schap eindigde.
Als het een proces
was van uit elkaar
groeien, is dat mak
kelijk te repareren.
Vriendschap is
trouwens erg ge
zond: het verkleint
de kans op chroni
sche ziektes en
depressies, het
vergroot het gevoel
van geluk en het
verlengt het leven.
