Erik Scherder
15
Pa
New Scientist Live
32 jaar
dat circuit getriggerd. En al hoor je
het nummer niet meer, je blijft het
herhalen, door die spiegelneuro-
nen. Henny combineert noten en
tonen die ons niet onbekend zijn
en plezierig overkomen.''
Vrienten:
,,Mijn favoriete liedje? Dat is al
tijd het laatste liedje dat ik ge
maakt heb, want dat is je meest re
cente overwinning. En soms ver
dwijnen liedjes. Het gebeurt wel
eens dat ik in een hoek zit te wer
ken, terwijl er hier een buiten
landse film op staat en dat ik dan
opeens een melodie hoor en denk:
die is van mij.'''
Scherder:
eerste refrein, derde couplet, solo,
brug, twee keer refrein, fade out en
weg. Leg alle grote liedjes uit de
muziekgeschiedenis erbij en ze
werken zo.
Wat een goed liedje is, is natuur
lijk volkomen subjectief. Een
liedje van André Hazes wordt door
een groot deel van de Nederlan
ders prachtig gevonden, maar ik
hou er niet van. Voor mij is een
goed liedje een nummer waarin
iets gezegd wordt. Dus het heeft
een goede tekst, met weinig plati
tudes en originele zinnen en dan
vooral een pakkende melodie. Het
liefst melodieën die meteen blij
ven hangen. En zonder arrogant te
zijn, denk ik dat ik dat best goed
kan. Ik schrijf een melodie, die
speel ik en vervolgens hoor ik
iedereen de hele dag dat ding flui
ten.
Een voorbeeld? Het fluitje aan
het begin van Hij zingt omdat ie het
niet zeggen kan. Dat is altijd iets
wat iedereen meteen in zijn hoofd
heeft. Dat is een oorwurm, hij
kruipt in je kop en blijft erin zit
ten. Winnetoe van Doe Maar is ook
een goed voorbeeld. Dat is een
heel oud instrumentaal liedje van
Jan Hendriks, onze gitarist. Het
nummer was af, maar miste er
gens nog iets waar mensen aan
bleven hangen. Mede geïnspireerd
door Oglala Sioux muziek van
Noord-Amerikaanse indianen, be
dacht ik het einde van het lied en
iedereen vond het meteen te gek.
Als wij nu dat nummer doen met
Doe Maar, dan stoppen de mensen
niet meer met zingen. Dan zijn we
al vier nummers verder in de set
en hoor je nog een gedeelte van
het publiek 'héhé héhé héhé héja-
jaja' zingen.''
,,Wat Henny een oorwurm
noemt, is ook wel in studies be
schreven. Waarom de ene song
een oorwurm is en de ander niet,
dat is natuurlijk interessant. Het is
waarschijnlijk een liedje dat aan
spreekt qua klank. Je hebt spiegel-
neuronen in je brein. Dat zijn ze
nuwcellen die actief worden bij
het inbeelden van een liedje. En
kennelijk wordt er een beroep ge
daan op liedjes die erop lijken en al
in je kop zitten. Vervolgens wordt
GO ZATERDAG 10 AUGUSTUS 2019
„Een nummer over het pro
ces van loslaten. Hij wil niet
meer in het gareel blijven
lopen. Ik wil niet meer dat jij
vertelt wat ik moet doen,
maar ik wil het zelf uitzoe
ken, dat idee. Op Lowlands
doe ik komend weekeinde
een testje met het publiek
om te kijken hoe flexibel zij
zijn. En om te kijken of ze
buiten hun eigen 'box' kun
nen denken, want daar gaat
dat nummer over. Als je doet
wat pa zegt, met lage uitda
gingen, ziet je brein er an
ders uit dan als je je eigen
pad kiest met veel uitdagin
gen. Als je een leven hebt
met veel uitdagingen, dan
zie je dat er veel activiteit
overblijft in je brein.''
Wetenschapsblad New Scientist
verzorgt op 16, 17 en 18 augustus
op Lowlands dagelijks om 14.30
uur een talkshow. Vrijdag staan
Erik Scherder en Henny Vrienten
op het podium. Zaterdag geven
Ellen Laan en Daphne van de
Bongardt seksuele voorlichting.
Zondag is het 'knippen en plak
ken met DNA' door Annelien Bre-
denoord en John van der Oost.
ORIGINELE PORTRETTEN
BRAM BELLON, ILLUSTRATIE
MARK REIJNTJENS
Erik Scherder over twee be
kende nummers van Doe Maar:
,,In dat liedje zingt Henny
'Sinds een dag of twee, vlin
ders in m'n hoofd, sinds een
dag of twee, aangenaam ver
doofd. Ik was haast vergeten
hoe 't voelt om verliefd te
zijn.' Als je verliefd wordt, dan
schakel je eigenlijk je hersen
schors uit. Met je schors re
deneer je, en dat doe je niet
meer als je verliefd bent. En
de amandelkern, ook wel de
angstkern genoemd, wordt
minder actief. Je hebt geen
angst meer omdat je weet dat
je niet meer alleen bent.''
Erik Scherder is hoogleraar neuropsychologie
aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. De we
tenschapper is een regelmatige tafelgast in
De Wereld Draait Door. Hij schreef onder
meer Singing in the brain, over de invloed
van muziek op onze hersenen. In 2017 werd
hij benoemd tot Officier in de Orde van
Oranje-Nassau.
