Marjan Berk
NIEUWS 15
Moslims vrezen minderheid te worden
In dat ene
hotel
Maurice
Chevalier
uit het
raam zien
hangen
India schrapt de 72 jaar oude speciale
status voor Jammu en Kashmir. Vijf vragen over
een besluit dat de moslimmeerderheid in de
deelstaat én aartsrivaal Pakistan witheet maakt.
We nemen je mee.
We gaan tien
dagen weg, we
zeggen niet
waarheen en
dat is dan je verjaardagscadeau!"
Ze weten precies hoe ze mij
opgewonden krijgen. 'Ze' zijn
mijn een-na-jongste zoon en
mijn oudste kleindochter, twee
van mijn hartelappen, die gewel
dig goed zijn in het verzinnen
van verrassingen, die bij mij
grote onrust veroorzaken.
De rest van de familie schijnt
op de hoogte te zijn van het plan,
maar ondanks strategisch vissen,
bonk ik op gesloten deuren. Tot
iemand zich verspreekt. ,,Frank-
rijkhoor ik ze mompelen.
Ha! Dat is een indicatie in
welke richting ik het moet zoe
ken! Misschien gaan we wel naar
Bretagne. Jawel. Daar gaan we
heen! Ik ben vijfjaar niet met va
kantie geweest. Wel vijf keer ver
huisd. Ook leuk, maar vakantie...
Uren dom voor je uitkijken naar
de zee, of naar een passerende
meeuw.
man, kinderen en kleinkinderen.
Kamperen, huisjes huren, oude
hotels zoeken. In dat ene hotel
Maurice Chevalier uit het raam
zien hangen en een andere keer
Donald Sutherland met een
hoogzwangere vriendin op het
terras zien zitten.
Nu wonen we een dikke week
in een Airbnb-huis in Saint-Na-
zaire, helemaal milieuneutraal
gebouwd. Je gaat in bad, op voor
waarde dat je het daarna met een
emmer leegschept om de plee
door te spoelen! Het wordt in het
dagelijks leven bewoond door
een echtpaar met twee kleine
meisjes Tess en Sybille. Ik slaap
in de kamer van Sybille, waar
door ik zie wat ze leest en wat
haar bezighoudt. In dit huis
wordt zorgvuldig omgegaan met
spullen en dingen, het vervult je
met respect, waardoor je zelf ook
zorgvuldig omgaat met dit bij
zondere huis.
Overdag maken we tripjes door
ons Bretonse verleden. En on
derzoeken onze nieuwe stand
plaats: Saint-Nazaire. Vroeger re
den we er alleen maar doorheen,
een in de oorlog kapotgebombar-
deerde en platgeschoten stad.
Somber; vol regen en verlaten ka
des, zoals in de even sombere
film van Marquerite Duras. En
nu: de stad heeft nieuw elan. Re
laxed en ontspannen, nog niet
toeristisch, maar er valt veel te
zien: De kapotte huizen zijn
prachtig gerestaureerd en op de
boulevard wordt op zondagmid
dag druk gewandeld door de lo
kale bevolking. Er wordt gedanst
op het pleintje bij de haven.
Er is overigens geen Neder
lands, Engels of Duits nummer
bord te bekennen. Precies één
Nederlands echtpaar kwam ons
vriendelijk groeten en we ver
baasden ons gezamenlijk over
het totale gebrek aan buiten
landse nummerborden
We rijden ook naar de haven
van Saint-Nazaire om te kijken
naar de resten van de enorme
bunker waar de Duitsers hun on
derzeeboten bouwden. Tot 1942
waren de Duitsers de baas op zee,
toen kantelden de kansen. Er zijn
daar verschrikkelijke dingen ge
beurd, waarbij de Duitsers zware
verliezen leden.
We bezochten ook nog de
zoutpannen in het achterland
van Saint-Nazaire, die door harde
actie van de bevolking op het
nippertje zijn gered van vernieti
ging als gevolg van de bouwplan
nen van projectontwikkelaars.
Nu zijn ze voor altijd gekwalifi
ceerd als cultureel erfgoed. Waar
door ook werkgelegenheid voor
een grote groep mensen is gega
randeerd.
o^rv
lil-dl
Premier Narendra Modi zet
het mes in Artikel 370 van de
Indiase grondwet dat Jammu en
Kashmir een autonome status
geeft in de Indiase unie. Zij wor
den twee aparte staten, de hoofd
stad Ladakh valt voortaan onder
direct gezag van de centrale over
heid. Ook komt er een einde aan
Artikel 35A voor Kashmir. Dat
verbiedt Indiërs van buiten de
deelstaat om zich er permanent
te vestigen, er grond te kopen en
overheidsbanen aan te nemen.
Het artikel geldt als een extra be
scherming voor de moslims in
deze staat, de enige waar zij in de
meerderheid zijn.
Nationalistische hindoes
noemen de speciale status voor
Kashmir en zijn moslims 'wetge
ving die aanzet tot discriminatie'.
Vorige regeringen wilden of kon
den er niets aan doen, maar pre
mier Modi grijpt zijn kans nu zijn
Bharatiya Janata Party (BJP) de
absolute meerderheid heeft ver
overd in het parlement. Die geeft
hem ruimte zijn verkiezingsbe
lofte - het beëindiging van de
speciale status van Kashmir -
waar te maken. Hij plaatst kriti
sche politici in Kashmir onder
huisarrest en stuurt extra verster
king voor politie en leger naar de
deelstaat.
De gevolgen voor Kashmir
zijn ingrijpend. De federale rege
ring krijgt de volledige controle
over het gebied. Tot nu toe had
Kashmir zelfbestuur, met uitzon
dering van de portefeuilles De
fensie, Financiën, Buitenlandse
Zaken en Communicatie. Vol
gens de BJP bleef Kashmir on
danks alle miljardensteun achter
bij de rest van India. Nu zal de
deelstaat volgens Modi 'beter
aansluiting vinden'. De achterlig
gende gedachte is anders: het be
sluit opent de grenzen van Kash
mir voor hindoes die zich er wil
len vestigen. Op termijn zullen
de moslims in Kashmir daardoor
een minderheid zijn, net als in de
rest van de India. De deelstaat
wordt 'gehindoeniseerd'.
Kashmir
De Indiase regering stuurt niet
voor niets versterkingen naar de
deelstaat. Kashmir is sinds de on
afhankelijkheid van India en Pa
kistan in 1947 een kruitvat. Beide
landen eisen het oude konink
rijkje op en ze hebben er al eerder
oorlog om gevoerd. India en Paki
stan hebben elk een deel van
Kashmir in handen. De demarca
tielijn wordt bewaakt door de
UNMOGIP, een van de oudste
VN-missies. Modi's besluit is
extra zuurstof voor de moslims in
Kashmir die een eigen staat wil
len of aansluiting zoeken bij het
Pakistaanse deel. De regering in
Islamabad reageert woedend op
Modi's besluit en 'zal gebruik
maken van alle opties in reactie
op de illegale beslissingen' van
New Delhi.
De kans daarop is klein zo
lang premier Modi en zijn BJP het
op nationaal niveau voor het zeg
gen hebben. De politieke oppositie
is gedecimeerd. Vooral de Con
grespartij van de Nehru- en
Gandhi-dynastieën die aan de
wieg stond van de speciale status
voor Kashmir, heeft bij de laatste
verkiezingen een enorm pak slaag
gekregen. Op Pakistan na heeft Na
rendra Modi van de rest van de we
reld weinig te duchten. De aartsri
vaal zal allereerst een beroep doen
op de VN-Veiligheidsraad maar die
zal zich niet geroepen voelen om
in te grijpen. De kans dat Pakistan,
net als India een kernmacht, de
wapens wil opnemen, lijkt niet
groot. Donald Trump heeft aange
boden om te bemiddelen. Pakistan
'verwelkomt' het aanbod, Modi
wijst het af.
woensdag 7 augustus 2019
GO
Saint-Nazaire
En Bretagne... waar ik de geluk
kigste zeventien vakanties van
mijn leven doorbracht met een
Einde 'autonomie'
Kashmir in India
Hans van Zon
Rotterdam/New Delhi
IWat is er aan de hand?
2 Waarom beëindigt de In
diase regering de status?
3 Wat betekent de maatregel
voor Kashmir?
50 km
PAKI-
CHINA
STAN
ND A
CH NA
Controle
PAKI- C Pakistan y'™: Controle
STAN y... China
Controle
India
INDIA
4 Hoe reageren de Kash
miri's en aartsrivaal Paki
stan?
5 Is dit besluit terug te
draaien?
Pakistanen reageren woedend op het besluit van de Indiase regering om de speciale status van de
regio Kashmir te beëindigen. foto epa
