i
n
EUWS 11
UITZICHTLOOS VLUCHTELINGENKAMP
De wanhoop
onder Rohingya
groeit. Twee jaar
na hun massale
vlucht uit Myanmar
kunnen zij nog
steeds niet terug.
Tv-presentatrice
Nadia Moussaid
bezocht als
ambassadeur van
Save the Children
het grootste
vluchtelingenkamp
ter wereld.
pnieuw doken af
gelopen week sa-
tellietbeelden op
van platgebrande
Rohingyadorpen.
Wie snel keek,
dacht een archief
beeld te zien uit augustus 2017, toen
honderdduizenden islamitische Ro-
hingya met bruut geweld werden
verjaagd uit het grotendeels boed
dhistische Myanmar. De recente
beelden van zwartgeblakerde huizen
en bomen maken duidelijk dat de
vernietiging van Rohingyadorpen
gewoon doorgaat.
De uitzichtloosheid is daarom
groot onder de Royhingya. Dat zag
ook Nadia Moussaid. De presenta
trice van de VPRO - die bij het grote
publiek bekend werd toen ze vorige
zomer Eva Jinek verving - is sinds
kort ambassadeur voor Save the Chil
dren. In die rol bezocht ze vorige
week Cox's Bazar, het vluchtelingen
kamp in Bangladesh waar ruim
700.000 Rohingya twee jaar geleden
hun toevlucht zochten na plunderin
gen, verkrachtingen en moord door
Myanmarese militairen.
Moussaid weet niet precies wat ze
had verwacht, maar niet dit. Ze ver
telt over een stad zo groot als Amster
dam, waar vluchtelingen in benauw
de hutjes van bamboe en plastic wo
nen. Er zijn geen bomen, dus is er
ook geen schaduw. Nu het regensei
zoen is begonnen, zijn duizenden
van deze onderkomens ingestort. Op
haar kaplaarzen liep Moussaid langs
de weggeslagen aarde.
Reclameborden zijn er niet. Alleen
logo's van hulporganisaties die wa-
terleidingen en sanitair hebben aan
gelegd. Bij de voedselposten is het
een komen en gaan van mensen. Ze
krijgen een beetje rijst, linzen of ge
droogde vis op vertoon van een pasje
met een vingerafdruk. In de wachtka
mer van een geïmproviseerd hospi-
taaltje zit een jongetje met ontstoken
ogen. Het ruikt naar varkensstal.
,,Die stad is leefbaar, op een bizarre
manier. Mensen gaan niet meer dood
van de honger. Er zijn inmiddels
tienduizend kinderen geboren. Er is
zelfs een ondergrondse economie
ontstaan van Rohingya die iets pro
beren te verdienen in de regio, ook al
is dit verboden en mogen ze officieel
het kamp niet verlaten. Het is nu
vooral de vraag hoe je voorkomt dat
al deze mensen doordraaien.''
Watnu?
Moussaid refereert aan de twaalfdui
zend vraaggesprekken die Save the
Children hield onder kinderen en
volwassenen, van juni 2018 tot afgelo
pen mei. Bijna de helft van de men
sen kampte met stress, een kwart was
depressief. ,,Ik las het ook af van hun
gezichten. Ik zag apathische blikken.
Dit volk heeft geen toekomstpers
pectief. Hun familie is vermoord,
hun huizen zijn platgebrand. Ze zijn
mishandeld, verkracht of verminkt.
Terugkeren naar Myanmar lijkt niet
veilig. Wat nu?''
Moussaid, wier carrière afgelopen
jaar een vlucht nam, wilde per se tijd
maken voor deze reis. ,,Ik vind dat ik
niet weg mag kijken van de dingen
die in de wereld gebeuren. We moe
ten voor elkaar zorgen.'' Dat idealisti
sche is gevormd tijdens haar jeugd,
denkt ze. Moussaid heeft een Marok
kaanse vader en een Nederlandse
moeder. ,,Mijn vader kwam als mi-
grant naar Nederland, hopend op een
beter leven. We hebben altijd geld
gespaard voor onze familie in Ma
rokko die het niet breed had en geen
geld had voor medicijnen. Wat ik er
mee wil zeggen is dit: het maakt uit
waar je wieg staat. Dat heb ik altijd
beseft.''
Volgens hulporganisatie Artsen
zonder Grenzen zijn er in 2017 zeker
6700 Rohingya vermoord. Volgens de
organisatie is dit zelfs een conserva
tieve schatting, aangezien hele fami
lies zijn uitgeroeid en niemand hen
als vermist heeft opgegeven.
De Verenigde Naties spreekt over 'ge
nocide', maar tot een vervolging van
de Myanmarese militairen is het nog
niet gekomen. Vorig najaar werd een
vooronderzoek opgezet door de aan
klager van het Internationaal Strafhof
in Den Haag. Een speciale VN-missie
verzamelt getuigenissen, van oogge
tuigen en slachtoffers. Een missie die
jaren tijd zal vergen.
Ook Save the Children levert getui
genissen aan, al is dat niet het pri
maire doel. Moussaid vertelt over de
psychische hulp die haar organisatie
biedt aan honderden getraumati
seerde kinderen en hun ouders. Hulp
die overigens niet hardop wordt be
noemd. ,,Bij het woord psychiater
denken mensen dat je gek bent.''
Vogelgeluid
Ambassadrice Moussaid was erbij
toen een hulpverleenster in de snik
hete wachtkamer van het hospitaal
spontaan een mindfullness-oefening
startte. De vrouw speelde een vogel
geluid af op haar mobieltje en hield
deze tegen de hoorn van een mega
foon. ,,Je zag de gezichten oplichten.
Het is een geluid dat ze amper nog
herkennen. Hier, in Cox's Bazar, is
geen natuur. Mensen worden om
ringd door hutjes en stank.''
Speciaal voor de kinderen bouwde
de organisatie zeker honderd speel
ruimtes en scholen. In één van die
geïmproviseerde klaslokalen vroeg
een jongetje aan Moussaid of ze mis
schien een Nederlands versje én
dansje wilde voordoen. Lachend:
,,Die vraag had ik even niet zien aan
komen." En zo gebeurde het dat te
midden van alle ellende de heupen
van tientallen kinderen werden los-
geschud en de Vogeltjesdans opklonk
in Cox's Bazar.
woensdag 7 augustus 2019
GO
Eén moment van vrolijkheid
in kamp zonder toekomst
Hanneke van Houwelingen
Rotterdam/Cox's Bazar
Nadia Moussaid
vrolijkt kinderen in
Cox's Bazar een
beetje op met de Vo
geltjesdans.
FOTO'S ALLISON JOYCE
Het enorme vluch
telingenkamp is een
verzameling krakke
mikkige hutjes, in het
ziekenhuis stinkt het.
-
